Hugo Schuchardt

Hugo Schuchardt
Bizitza
Jaiotza	Gotha, 1842ko otsailaren 4a
Herrialdea	Duchy of Saxe-Coburg and Gotha
Heriotza	Graz, 1927ko apirilaren 21a (85 urte)
Hezkuntza
Heziketa	Jenako Unibertsitatea Bonngo Unibertsitatea
Hizkuntzak	alemana
Jarduerak
Jarduerak	hizkuntzalaria, unibertsitateko irakaslea, creolist ^(en) , erromanista eta kartvelologist ^(en)
Enplegatzailea(k)	Grazko Unibertsitatea Martin Luther University Halle-Wittenberg ^(en)
Jasotako sariak	ikusi Volney Prize  (1867) Volney Prize  (1885)
Kidetza	Prusiako Zientzien Akademia Austriako Zientzien Akademia Zientzien Bavariar Akademia Académie des Inscriptions et Belles-Lettres Hungariako Zientzien Akademia Linzeen Akademia Royal Danish Academy of Sciences and Letters ^(en) Errumaniar Akademia Corps Hansea Bonn ^(en) Euskaltzaindia Arteen eta Zientzien Herbehereetako Errege Akademia Corps Thuringia Jena ^(en)

Hugo Ernst Mario Schuchardt (Gotha, Alemania, 1842ko otsailaren 4a – Graz, Austria, 1927ko apirilaren 21a) hizkuntzalari handi bat izan zen. Euskara, hizkuntza erromanikoak eta hizkuntza nahasiak —besteak beste, pidginak, kreolerak eta Mediterraneoko lingua franca— aztertzen egindako lanagatik da ospetsu.

Euskarari buruz egin zituen lan mamitsuak «desordenaren monumentuak dira ia».^[1] Badirudi testuak bururatu ahala idazten zituela, gero batere berrikusi gabe. «Baskische Studien» artikulua, adibidez, 81 orrialde handi betetzen dituen arren, ez dago inolako ataletan zatitua, eta paragrafo bakoitzak sei-zortzi orrialde hartu ohi ditu. Idazkera korapilatsua du, esaldi parentetikoz eta laburdura ulergaitzez beterik. Edukian ere, antolamendu handirik ez: gairik gai jauzi egiten du.^[1]

Hala ere, aurreko ezein euskalarik baino hobeki zekien euskara, itzela zen euskal hizkuntzaz zuen jakintza. Hizkuntza erromanikoez ere zuen jakintza zabalari esker, hizkuntza horietatik euskarak zer mailegatu zuen argitzen lan handia egin zuen. Aditzen morfologiaren azterketan ekarpen guztiz baliotsuak egin zituen. Schuchardtek proposatutako hainbat etimologia, eta teoria euskoiberista (euskara eta iberiera elkarren ahaidetzat hartzea), okerrak zirela erakutsi dute geroztiko euskalariek. Haatik, Alemaniako euskal hizkuntzalari handiak zehaztutako beste hainbat etimologia eta aditzari buruzko hainbat zehaztasun, ñabardurak ñabardura, berak deskribatu bezalaxe deskribatzen dira orain ere, gizaldi bat geroago. Eta, oroz gain, euskalaritzari aurretik zuena baino askoz oinarri zientifikoagoa eman zion: berebiziko garrantzia du euskal hizkuntzalaritzaren historian.^[1]

Lanak

Alemanez idatzi eta argitaratu zituen guztiak. Batzuk, beste hizkuntza batzuetara itzuli dituzte (ingelesera eta gaztelaniara batez ere).

Euskal hizkuntzalaritzakoak

Parentesi artean, idazte urtea. Gaur egungo euskalarien artean, 1923ko Primitiae Linguae Vasconum: Einführung in Baskische da Schuchardten lanik goraipatuena.

• (1884): «Anzeige von: L.-L. Bonaparte, Initial Mutations in the Living Celtic, Basque, Sardinian and Italian Dialects», Literaturblatt für germanische and romanische Philologie, 5, 1884, 273-277 orrialdeak.
• (1887): «Romano-Baskisches I», Zeitschrift für Romanische Philologie, Halle, 2, 1887, 474-512 orrialdeak.
• (1888): «Anzeige von: G. Gerland, Die Basken und die Iberer»
• (1893): «Baskische Studien, I. Über die Entstehung der Bezugsformen des baskischen Zeitworts». Denkschriften der Wiener Akademie, 42, III, 1893, 1-82.
• (1894): Das baskische Zeitwort und Julien Vinson
• (1895): «Über den passiven Charakter des Transitivs in den Kaukasischen Sprachen», Sitzungsberichte der Wiener Akademie, 133, I, 1-91.
• (1899): Zum Iberischen, Romano-baskischen, Ibero-romanischen
• (1900): J. Leizarragas Baskische Bücher von 1571
• (1905): Ibero-romanisches und Romano-baskisches
• (1905): Baskisch und Romanisch
• (1907): Die iberische Deklination
• (1907): «Kelto-Baskisches», Zeitschrift für Romanische Philologie, Halle, 31, 1907, 34-35 orrialdeak.
• (1912): «Zur methodischen Erforschung der Sprachverwandtschaft: Nubisch und Baskisch», RIEV 6, 1912, 267-281 or.
• (1912): «Romano-baskisches», Zeitschrift für Romanische Philologie, Halle, 36, 1912, 33-41 orrialdeak.
• (1913): «Baskisch-hamitische Wortvergleichungen», RIEV 7, 1913, 289-339.
• (1914): «Die Stellung des Subjektpronomens in den baskischen Verbalformen», RIEV 8, 1914, 1-5.
• (1915): «Baskisch = Iberisch oder = Ligurisch?»
• (1922): Zur Kenntnis des Baskischen von Sara (Labourd)
• (1923): Primitiae Linguae Vasconum: Einführung in Baskische
• (1925): Das Baskisch und die Sprachwissenschaft

Erreferentziak

1. ↑ Robert Lawrence Trask (1997): The history of Basque, Routledge. ISBN 0-415-13116-2.

Kanpo loturak

• (Alemanez) Hugo Schuchardt Archiv