Joanne Harris

Joanne Harris
(2013) Irudi gehiago
Ahotsa
Bizitza
Jaiotza	Barnsley, 1964ko uztailaren 3a (60 urte)
Herrialdea	Erresuma Batua
Lehen hizkuntza	ingelesa
Hezkuntza
Heziketa	St Catharine's College, Cambridge ^(en) Wakefield Girls' High School ^(en)
Hizkuntzak	ingelesa frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, eleberrigilea eta unibertsitateko irakaslea
Enplegatzailea(k)	Sheffieldeko Unibertsitatea
Lan nabarmenak	ikusi Chocolat ^(en) Five Quarters of the Orange ^(en) Blackberry Wine ^(en) Gentlemen & Players ^(en) The Lollipop Shoes ^(en) Runemarks ^(en) Runelight ^(en) Peaches for Monsieur le Curé ^(en) The Gospel of Loki ^(en)
Jasotako sariak	ikusi Britainiar Inperioko Ordenaren kidea
joanne-harris.co.uk

Joanne Harris (Barnsley, Ingalaterra, Erresuma Batua, 1964ko uztailaren 3a) britainiar irakaslea eta idazlea da, 1999an argitaratutako Chocolat nobelarengatik ezaguna. Hurrengo urtean eleberria zinemara egokitu zuten Chocolat izen berarekin. Idazteko estiloa zentzumenetan oinarritzen da, bereziki dastamenekoetan eta usaimenean. Izan ere, Harrisek sinestesia-forma bat du, eta koloreak usain gisa hartzen ditu.^[1]

Biografia

Harris Ingalaterrako Barnsley hirian jaio zen, Yorkshire konderrian. Ama frantses baten eta aita ingeles baten ondorengoa da, tokiko lehen hezkuntzako eskola batean hizkuntza eta literaturako irakasle zirenak.

Harrisek hitz egiten ikasi zuen lehen hizkuntza frantsesa izan zen, eta horrek zatiketak eragin zituen bere familia ingelesean, non inork ez baitzuen frantsesez hitz egiten, eta bere familia frantsesean, inork ez baitzuen ingelesez hitz egiten.^[2]

Lan ibilbidea

Idazle

Harris goiz hasi zen idazten, eta eragin handia izan zuten beregan umetako eta etxeko istorioek, Charles Perraulten liburuak, folklorea eta eskandinaviar mitologia.^[3] Wakefield Girls' High School, Barnsley Sixth Form College eta Saint Catharine's Collegen parte hartu zuen. Erdi Aroko hizkuntzak eta hizkuntza modernoak ikasi zituen.

Irakasle

Urtebete geroago abeslaria izatea erabaki zuen, baina ez zuen arrakastarik izan, honelaxe deskribatu zuen bere burua: «Terry Gilliamen film batean harrapatuta egotea» Sheffieldeko Unibertsitatean maistra gisa trebatu zen, eta hamabost urtez hizkuntza modernoak irakatsi zituen, batez ere Leeds Grammar School-en, Yorkshireko haurrentzako eskola independente batean, Sheffield-eko Unibertsitatean ere irakatsi zuen, literatura eta frantses zinema.^[4]

Denboraldi horretan liburu-proiektu batzuetan lan egin zuen: The Evil Seed, Sleep, Pale Sister eta Chocolat. Lan horiek argitaratu zirenean irakasle jarraitzen zuen.^[5]

Argitaratutako liburuak

Bere lehen eleberria The Evil Seed izan zen, 1989an argitaratua, baina ez zuen hainbesteko arrakastarik izan, 1993an bere bigarren eleberria argitaratu zuen: Sleep, Pale Sister, non bere estiloa beldur-pastichetik mamuen literaturako historiara nola garatzen den erakusten duen. Sei urte geroago, 1999an, Chocolat izeneko laugarren eleberria argitaratu zuen, Frantziako Gers eskualdean girotutakoa. Frantziako Lansquenet-sous-Tannes herrixkara iritsi zen ama gazte eta ezkongabe bati buruzkoa da. Anouk izeneko 6 urteko alaba du. Han txokolategi bat ireki zuela. Eleberri hori Sunday Timeseko best-sellerren zerrendako lehen postura iritsi zen. 1999an, argitaratu zen urte berean, liburuak Askatasun Sortzailea saria irabazi zuen eta urte hartako Costa Books Awards sarietarako hautatu zuten.^[6]

Gai errepikariak

Harrisen gai errepikakor batzuk hauexek dira: nortasun-kontuak, ama-semeen arteko harremanak, janariaren oihartzun emozionala, eguneroko gauzen magia eta izua, komunitatean bitxia dena, fedea eta superstizioa, eta plazer txikien poza. Berak hitz egin du literatura-eremuan errotutako sexismoaren kontra, eta jarrera sexistei buruzko kritika bere fikzioan nola egiten duen eztabaidatu du:

Denbora luzez, emakumeak beren itxuraren arabera epaitu izan dira batez ere, eta ez beren gaitasunen arabera. Are gehiago, orain, zuzentasun politikoaren bidean aurrera egitea zaila den mundu batean, musikaren, literaturaren eta sorkuntza-arteen munduan, gizon eta emakumeak zertxobait desberdin ikusten dira. Literaturaren munduko irribarre paternalista bat dago emakume batek eleberri erromantiko bat idazten duenean; baina gizon batek gauza bera egiten duenean, sentibera eta zorrotza izaten ari da, harremanen izaerari buruzko adierazpen baliotsu bat eginez. Runemarksen gauza bera gertatzen da; irakurtzen duen mutiko bat adimentsua da, eta bide luzea egin behar du; irakurtzen duen neskato bat “adimentsua” da, eta alferrekoa neska batentzat eta arriskutsuaere izan daiteke. (Mitologia nordikoko blogaren elkarrizketa Joanne Harrisekin)

Lanak

Nazioarteko Literatura jaialdia, Gibraltar 2013

Bezteak beste, lan hauexek idatzi ditu:^[7][8][9]

• The Evil Seed (1989)
• Sleep, Pale Sister (1993)
• Chocolat (novela) (1999)
• Blackberry Wine (novela) (2000)
• Five Quarters of the Orange (2001)
• The French Kitchen, A Cook Book (2002)
• Coastliners (2002)
• Holy Fools (2003)
• Jigs & Reels (2004)
• Gentlemen & Players (2005)
• The French Market (2005)
• The Lollipop Shoes (2007) (AEBko izenburua: The Girl With No Shadow, 2008ko apirila)
• Runemarks (2007 Erresuma Batuan, 2008 AEBn)
• Blueeyedboy (2010eko apirilren 1a, Erresuma Batuan)
• Runelight (2011ko iraila, Erresuma Batuan)
• Peaches for Monsieur le Curé (2012ko maiatza) (US título: Peaches for Father Francis, 2012ko urria)
• A Cat, a Hat and a Piece of String (2012ko urria)
• The Gospel of Loki (febrero de 2014), Joanne M. Harris bezala
• The Little Book of Chocolat (2014ko martxoa), Fran Warde-rekin
• The Loneliness of the Long-Distance Time Traveller (2014ko urria) Dr Who novela.
• Different Class (2016)
• A Pocketful of Crows (2017) folklore inspirazio nobela
• The Testament of Loki (2018)
• The Strawberry Thief (2019)

Sariak eta goraipamenak

• Chocolat: Sorkuntza-askatasunaren saria (2000); Urrezko Whittaker saria (2001). Hautatua: Urteko Eleberriaren Whitbread saria (2000), Scripter Saria (2001); 8 BAFTArako eta 5 Oscar-erakoizendatutako zinemarako bertsioa. Whittaker Platinum saria (2012).
• Vino Blackberry: 2000 Livre Gourmand (Frantzia) saloiko Atzerriko eta Nazioarteko kategorien irabazlea.
• Laranjaren bost laurden, aurrehautatua: 2002ko ARNren eleberria; 2002ko egilea; 2002ko WHSmith saria (Erresuma Batua).
• The French Kitchen: (sukaldaritza-liburua Fran Warderekin): 2005 Golden Ladle saria irabazi zuen World Food Media Awards-eko errezeta-libururik onenari (estalki biguna).
• Gentlemen & Players: Edgar sarirako (AEB) eta Grand Prix du Polar de Cognac (Frantzia).
• Flavors of Childhood: (Radio 4 First Taste serierako Sean O'Brien poetarekin batera idatzitako pieza) Glenfiddich saria irabazi zuen, 2006.

Goraipamenak

Bereizketa	Urtea
Britainiar Inperioaren Ordena	2013

2013. urtean, Harrisi Inperio Britainiarraren Ordenaren domina eman zioten Kide Mailan (MBE), Erreginaren Urtebetetze Ohoreen Zerrendan.

Erreferentziak

1. (Gaztelaniaz) lecturalia.com. «Joanne Harris: libros y biografía autora» Lecturalia (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
2. (Gaztelaniaz) «Libros de JOANNE HARRIS | Casa del Libro» casadellibro (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
3. "Seven Miles of Steel Thistles: The Pied Piper of Hamelin". .
4. Lane, Harriet. (14 de julio de 2001). "Interview: Joanne Harris | Books | The Observer". .
5. «"Joanne Harris, About the Author"» 27 de mayo de 2008.
6. Ruby, Jennifer. (2024-04-08). «Joanne Harris will include trigger warnings on her future books» Mail Online (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
7. «Egilearen liburu guztiakJoanne Harris» www.todostuslibros.com (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
8. (Gaztelaniaz) «Libros de la autora Joanne Harris que deberías leer» CromosomaX (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
9. «Egilearen liburu guztiakHarris Joanne» www.todostuslibros.com (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).

Kanpo estekak