Juan Eugenio Hartzenbusch

Juan Eugenio Hartzenbusch
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Madril, 1806ko irailaren 6a
Herrialdea	Espainia
Heriotza	Madril, 1880ko abuztuaren 2a (73 urte)
Hobiratze lekua	Sacramental de San Ginés y San Luis ^(en) San Justoren hilerria
Familia
Seme-alabak	ikusi Irantzu Pallares ^(en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	antzerkigilea, idazlea, filologoa, itzultzailea, literatura-kritikaria, kazetaria, poeta eta liburuzaina
Kidetza	Real Academia Española Artxibozain, Liburuzain eta Arkeologoen Kidego Fakultatiboa
Mugimendua	erromantizismoa
Genero artistikoa	antzerkia

Juan Eugenio Hartzenbusch Martínez (Madril, 1806ko irailaren 6a - ib., 1880ko abuztuaren 2a) espainiar idazlea izan zen. Aita alemaniarra zuen, lanbidez zurgina. Liberal zelako salaketapean, aitaren ondasunak konfiskatu zitzaizkion 1823an, eta hargatik Hartzenbuschek ikasketak eta zurgin-lanak aldizkatu behar izan zituen. Hitz neurtuzko antzerki-lanak egiten aritu zen gehienbat. Erabat antzerki erromantikoaren barruan, Los amantes de Teruel (1837, Teruelgo maitaleak) obrak arrakasta handia lortu zuen. Drama historikoaren ildo horretatik beste obra batzuk egin zituen: Doña Mencía (1839), Alfonso el Casto (1841), La jura de Santa Gadea (1845, Santa Agatako zina), idazlearen ustez bere lanik aipagarriena. Bere garaiko frantses antzerkiaren egituraz baliaturik, aztikeriazko komediak ere ondu zituen: La redoma encantada (1839), Los polvos de la madre Celestina (1840). Zarzuela, vaudevillea eta sainetea landu zituen. La visionaria (1840), La coja y el encogido (1842), Juan de Viñas (1844) lanetan, bizitasun eta errealismo handiz, ohiturak izan zituen kontagai. Arrakasta handia lortu zuen Fábulas (1848, Alegiak) poema-bildumarekin. Bestalde, Hartzenbuschen literatura obrak beste alderdi batzuk ere baditu: azterketa kritikoak; itzulpenak; ohiturazko artikuluak; Espainiako teatro klasikoaren argitalpenak; kontakizunak. Espainiako Errege Akademiako (Real Academia Española, RAE) kidea (1847) eta Espainiako Nazio Liburutegiko zuzendaria (1862) izan zen.

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Juan Eugenio Hartzenbusch

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.