Juan de Valdés

Juan de Valdés
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Cuenca, 1505
Herrialdea	Espainia
Heriotza	Napoli, 1541 (35/36 urte)
Familia
Haurrideak	ikusi Alfonso de Valdés ^(en)
Hezkuntza
Heziketa	Alcalako Unibertsitatea
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	teologoa eta idazlea

Diálogo de la Doctrina christiana, 1529.

Juan de Valdés (Cuenca, 1490 – Napoli, 1541) espainiar idazle humanista izan zen. Bere anaia bikia, Alfonso de Valdésekin batera, Erasmo Rotterdamgoaren ideiak ezagutarazi zituen Espainian eta Italian eta harreman estua izan zuen harekin.

Alcala de Henaresko unibertsitatean egin zituen ikasketak. 1529. urtean Diálogo de doctrina cristiana (Kristau dotrinari buruzko elkar hizketa) obra idatzi zuen Erasmoren dotrinetan oinarriturik. Hartan norbanakoen barne izpiritualtasuna aldeztu eta azalekotzat jotzen zituen gurtza egiteko ageriko jokamoldeak. Obra hura Espainiar Inkisizioaren aurrean salatu zuten eta Valdés Italiara erbesteratu zen. Erroman Klemente VII.aren gortean urte batzuk eman ondoren, Karlos V.aren (Espainiako Karlos I.a) zerbitzuan jardun zuen eta 1534. urtean Napoliko artxibozain izendatu zuten. Napolin intelektual talde bat sortu zuen Giulia Gonzagak eta beste zenbait kidek osatua. Talde harentzat erlijio testuak itzuli zituen, Alfabeto cristiano (Kristau alfabetoa) eta Ciento y diez consideraciones divinas (Jainkoari buruzko ehun eta hamar gogoeta), besteak beste, argitaratu gabe utzi zituenak. Valdésen beste lan aipagarri batzuk: Diálogo de la lengua (Hizkuntzari buruzkoak), hizkuntza arruntaren erabilera bultzatzeko eta erretorika baztertzeko gomendioa egiten duena, Salterio traducido al hebreo (Salterioa hebreerara itzulia), Comentario a los salmos (Salmuei buruzko komentarioa) eta Trataditos.

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.