Judi Chamberlin | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Judith Rosenberg |
Jaiotza | Brooklyn, 1944ko urriaren 30a |
Herrialdea | Ameriketako Estatu Batuak |
Heriotza | Arlington, 2010eko urtarrilaren 16a (65 urte) |
Familia | |
Ezkontidea(k) | Ted Chabasinski (en) (1972 - 1985) |
Hezkuntza | |
Heziketa | Midwood High School (en) |
Hizkuntzak | ingelesa |
Jarduerak | |
Jarduerak | aktibista |
Judi Chamberlin, jaiotzaz Judith Rosenberg (Brooklyn, New York, AEB, 1944ko urriaren 30a –Arlington, Massachusetts, AEB, 2010eko urtarrilaren 16a) estatubatuar ekintzailea, liderra, antolatzailea, hezitzailea eta psikiatriakotik bizirik atera zirenen mugimenduari lotutako hizlaria izan zen.[1] Bere aktibismo politikoa 1960an sortu zitzaion, nahi gabe ospitale psikiatriko batean sartu ondoren.[2][3] "On Our Own: Patient-Controlled Alternatives to the Mental Health System / Gure erara: pazienteek kontrolatutako osasun mentaleko sistemaren alternatibak" lanaren egilea da, Mad Pride / Harrotasun Eroa mugimenduaren fundazio-testua.[4]
2023an Txlaparta argitaletxeak Por nuestra cuenta: Alternativas autogestionadas frente al sistema de salud mental liburua argitaratu zuen.[5] Liburua Judi Chamberlainen autobiografia da. [6]
Jesus Chamberlin Judith Rosenberg izenarekin jaio zen Brooklynen, 1944an. Harolden eta Shirley Jaffe Rosenbergen alaba bakarra zen. Familiak aurrerago abizena aldatu eta Ross jarri zuen. Aita fabrikako langilea zen, neska zela, eta gero exekutibo gisa publizitate-industrian aritu zen.[7] Amak administrari gisa lan egin zuen eskola batean.[2] Chamberlin Midwood Institutuan graduatu zen.[8]
Benetako haserrea eta arazoak daude bizitzaren alderdi guztiak kontrolpean daudenean —jaikitzen garenean, jaten dugunean, lo egiten dugunean— eta gure gorputzaren barruan eta gure borondatearen kontra produktu kimikoak sartzen direnean.
- J.Chamberlin, New York Times
1966an, hogeita bat urte zituela eta ezkonberria zela, Chamberlinek abortu bat izan zuen eta, haren arabera, horrek asko deprimitu zuen. Psikiatra baten aholkuaren ondoren, zentro psikiatriko batean sartzea onartu zuen.[9][10] Hala ere, ez zen errekuperatu, eta, zenbait ospitaleratze boluntarioren ondoren, eskizofreniaren diagnostikoa egin zitzaion, eta bost hilabetez New Yorkeko estatuko ospitale bateko psikiatria-eremuan sartu zuten, baina orduko horretan berak nahi gabe.[11][12][10]
Nahi gabeko paziente gisa, erakunde psikiatrikoetan gertatzen diren abusuen espektro guztia ikusi eta probatu zuen. Isolamendu-gelak eta gela zuri edo errefraktarioak (zentzumenen isolamendua edo asetasun-sentsoriala aplikatzekoak) paziente erresistenteekin erabiltzen ziren, baita erresistentzia-forma ez-bortitza zutenean ere. Agindutako medikazio psikiatrikoak neke handia sentiarazten zion eta bere buruan eragina izan zuen. Nahi gabe ingresatutako paziente gisa ezin zuen ospitale-baliabidea utzi, eta, bere hitzetan, "sistemaren preso" bihurtu zen.[2] Espetxeratzean izandako eskubide zibilen etendurak eraman zuen aktibismora, Psikiatriakotik bizirik ateratakoak izeneko mugimendura.[13]
Gogoratzen duzu garai hartan MPLFren lokalean (Mental Patients Liberation Front)? Bulegoko horman kartel bat jartzen zuen: "Astearterako opresio psikiatrikoarekin amaitu". Horixe nahi dut. Astearterako opresio psikiatrikoa bukatzea. - Judi Chamberlin, David W. Oaksi esandakoa, 2009ko urria
Haren bihozkadari jarraituz, Chamberlinek psikiatriako pazienteen eskubideen mugimendu sortu berrian parte hartu zuen.[2] 1971n Gaixo Mentalen Askapenerako Frontean (MPLF) sartu zen, eta Bostongo Unibertsitateko Errehabilitazio Psikiatrikorako Zentroko kide ere egin zen.[14] Zentro horrekin izandako harremanari esker, geroago, Ruby Rogers Advocacy eta Drop-in-Centers direlakoak (paziente psikiatriko ohi batzuen laguntza-baliabideak) bateratu zituen, eta Empowerment Center Nazionalaren sortzaile eta hezkuntza-zuzendaria ere izan zen.[14][3] Azken hori, era berean, paziente ohiek osatutako erakundea da, sistema psikiatrikoaren erabiltzaile, erabiltzaile ohi eta bizirik atera direnei informazioa zein laguntza teknikoa ematen diena. Estatutuen arabera, "suspertze, ahalduntze, itxaropen eta sendatze mezu bat eraman nahi diete gaixotasun mentalen diagnostikoekin etiketatutako pertsonei".[15]
Chamberlinek ere parte hartu zuen Eskubideen Babeserako eta Defentsarako Elkarte Nazionalarekin, eta liderra zen 'Harrotasun Eroa' izeneko mugimenduan.
1976an Chamberlinek David Oaks ezagutu zuen, MindFreedom Internationaleko buru exekutiboa zenean. Biak Gaixo Mentalak Askatzeko Fronteko kideak ziren. Geroago, MindFreedom Internationaleko zuzendaritzako kide bihurtu zen. MindFreedom "gaixo mental" gisa etiketatutako pertsonen giza eskubideen aldeko kanpaina egiten zuten oinarrizko ehun bat taldetarako 'aterki-erakunde' bat da.[16][17]
1978an, On Our Own: Patient-Controlled Alternatives to the Mental Health System / Gure erara: pazienteek kontrolatutako osasun mentaleko sistemaren alternatibak" liburua argitaratu zen.[2] Psikiatrian bizirik ateratakoak izeneko mugimenduaren testu kanonikoa bihurtu zen. Chamberlainek "mentalismo" kontzeptua sortu zuen.[18][19][20] Mentalismo hitza bera erabili zuen 1975eko Women Look at Psychiatry liburuko kapitulu batean ("Emakumeen psikiatriarako begirada ").
Laguntzaile garrantzitsua izan zen 2000. urtean argitaratu zen Ezgaitasunaren Kontseilu Nazionalaren txostena prestatzen: "From Privileges to Rights: People Labeled with Psychiatric Disabilities Speak for Themselves/ Pribilegioetatik eskubideetara: ezgaitasun psikiatrikoak dituzten pertsonek beren kabuz hitz egiten dute".[21] Txostenak eskatzen zuen paziente psikiatrikoak ziren pertsonek gainerako herritarrek zituzten oinarrizko giza eskubide berberak izan behar zituztela, eta sistema psikiatrikoaren barruko portaera egokiaren arabera emandako pribilegioak, hala nola beren arropa propioa erabiltzeko, zentro psikiatrikoaren mugetatik ateratzeko edo bisitak hartzeko aukera, oinarrizko giza eskubidetzat hartu behar zirela.[2]
Chamberlin World Network of Users and Survivors of Psychiatry-ko (WNUSP) presidenteorde izendatu zuten aurkezpen-konferentzian eta lehen batzar nagusian, Vancouverren, Columbia Britainiarrean, 2001ean, eta funtzioak bete zituen 2004an egin zen hurrengo batzar orokorrera arte. Aldi horretan, Nazio Batuen erakundeari ezgaitasunari buruzko txostengile berezi gisa aholkatu zion adituen batzordeko kide ere izan zen, WNUSPen izenean, gobernuz kanpoko erakunde gisa, Psikiatrikotik Bizirik ateratakoak taldearen ordezkari gisa.
Chamberlinek 2011n ezgaitasuna duten pertsonen eskubideei buruzko "Lives Worth Living / Bizi, merezi du eta." dokumentalean agerraldia egin zuen.
Robert Chamberlinekin Ted Chabasinski eta Howard Cahnekin ezkondu zen eta dibortziatu ere bai.[22] Chamberlin eta Chabasinskik 1971n, Gaixo Mentalak Askatzeko Proiektuaren lehen bileran, New Yorken elkar ezagutu zuten, eta bi kideak Psikiatratik bizirik ateratakoak taldearen mugimenduaren hasierako kideak izan ziren. 2006tik hil zen arte, Martberlinek Martin Federman izan zuen bikotekide. Alaba bat izan zuen, Julie Chamberlin, eta hiru biloba, Edward, Kyle eta Vivian.[2]
Chamberlin biriketako gaixotasun kroniko baten ondorioz hil zen Arlingtongo etxean, Massachusetts, 2010eko urtarrilaren 16an.[23][24][25]