Karbonilazio

Karbonilazio esaten zaio konposatu organiko edo inorganiko batean karbonilo taldea (CO) txertatzeari, bereziki karbono(II) oxidoa baliatuz. Izan ere, karbono(II) oxidoa erreaktibo eskuragarria, komenigarria eta ugaria da. Sintesi organikoan garrantzia handia du karbonilazioak C=O funtzio-taldea duten konposatuak prestatzeko baliatzen baita

Adibideak

Hidroformilazioa

Hidroformilazioa aldehidoak sintetizatzeko baliatzen da. Alkeno edo alkino batek karbono(II) oxidoarekin eta hidrogenoarekin erreakzionatzen du katalizatzaile egoki baten presentzian.

${\displaystyle {\ce {RCH2=CH2 + CO + H2 -> RCH2CH2CHO}}}$

Azido azetikoaren sintesia

Monsanto prozesuaren bidez azido azetikoa prestatzeko metanola karbono(II) oxidoz tratatzen da ingurune egoki batean

${\displaystyle {\ce {CH3OH + CO -> CH3COOH}}}$

Hidrokarboxilazioa

Azido propanoikoa industrialki prestatzeko etilenoaren hidrokarbolazioaz prestatzen da nikel karboniloa katalizatzaile gisa baliatuz.

${\displaystyle {\ce {CH2=CH2 + H2 + CO -> CH3CH2COOH}}}$

Kimika inorganikoan

Metal karboniloak prestatzeko, hots M(CO)_xL_y (M = metala; L= beste estekatzailea) formulako konposatuak, trantsizio-metalak zuzena karbonilatzen dira. Burdina- eta nikel-hautsek zuzenean errakzionatzen dute COarekin Fe(CO)₅ and Ni(CO)₄ emateko hurrenez hurren^[1].

Erreferentziak

1. Elschenbroich, Christoph. (2006). Organometallics.. (3rd, completely rev. and extended ed.. argitaraldia) Wiley-VCH ISBN 3-527-29390-6. PMC 64305455. (Noiz kontsultatua: 2023-01-09).

Kanpo estekak