Kilmainham Gaol

Kilmainham Gaol
Príosún Chill Mhaighneann Kilmainham Gaol
Kanpoaldea   Barnealdea  Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Irlandako Errepublika
Province of Ireland	Leinster
Desagertutako erakunde administratiboa	Dublingo konderria
Koordenatuak	53°20′30″N 6°18′34″W / 53.3417°N 6.3094°W / 53.3417; -6.3094
Inaugurazioa	1796
Ondarea
Kontaktua
E-posta	mailto:[e-mail]
Webgune ofiziala

Kilmainham Gaol edo Kilmainham Presondegia (irlanderaz: Príosún Chill Mhaighneann) Dublingo Inchicore auzoan kokatutako espetxe bat zen, izen berdineko Kilmainham auzunean. Gaur egun irlandar errepublikanismoa eta Pazko matxinadaren museoa da.

Historia

Gartzela 1796an eraiki zuten New Gaol izendapenean, berarengandik ehunen bat kilometrotara zegoen gartzela zaharra ordezkatzen baitzuen.

Kilmainham Gaolek paper garrantzitsua jokatu du Irlandako historian, presondegi honetan Irlandaren independentziaren aldeko altxamendu eta matxinada ezberdinetako buru asko preso sartu baizituzten. Preso hauetako asko presondegi honetan bertan exekutatu zituzten. 1798ko Irlandako matxinada, 1803, 1848ko Irlandako matxinada, 1867 eta 1916ko Pazko matxinadetako buruak presondegiko geletan amaitu zuten.

Gartzelako azken presoa Éamon de Valera izan zen eta 1924 uztailaren 16an kaleratu zuten.

Gartzela barnean ez zen sexu edo adinaren araberako banaketarik egiten, honela bada bai gizonezko bai emakumezkoek eremu berdinean elkarbizitzen ziren, era berean haurrak.

1924an behin-betirako itxi zen. 1970. hamarkadan bere egoera kaxkarra zela eta berrikuntza batzuk egin zizkioten ondoren museo bilakatuz.

Preso ospetsuak

Kilmainham gartzelako kanpokaldea

Gartzelako eraikuntzaren barne-patioa

• Henry Joy McCracken, 1796
• Robert Emmet, 1803
• Anne Devlin, 1803
• Michael Dwyer, 1803
• William Smith O'Brien, 1848
• Thomas Francis Meagher, 1848
• Jeremiah O'Donovan Rossa, 1867
• J. E. Kenny, 1881
• Charles Stewart Parnell, 1881
• William O'Brien, 1881
• James Joseph O'Kelly, 1881
• Willie Redmond, 1882
• Joe Brady, (Phoenix Parkeko hiltzailea) 1883
• Daniel Curley, (Phoenix Parkeko hiltzaileak) 1883
• Tim Kelly, (Phoenix Parkeko hiltzaileak) 1883
• Thomas Caffrey, (Phoenix Parkeko hiltzaileak) 1883
• Michael Fagan, (Phoenix Parkeko hiltzaileak) 1883
• Michael Davitt
• Patrick Pearse, 1916
• James Connolly, (Kilmainhamen exekutatua, nahiz eta bertan preso ez zen egon) 1916
• Constance Markievicz, 1916
• Éamon de Valera, 1916
• Joseph Mary Plunkett, 1916.
• Michael O'Hanrahan, 1916
• Edward Daly, 1916
• Willie Pearse, (Padraig Pearsen anaia) 1916
• Grace Gifford, (Joseph Plunketten emaztea) (1922)

Bertan filmatutako filmak

• The Quare Fellow, 1962
• The Face of Fu Manchu, 1965
• The Italian Job, 1969
• The Mackintosh Man, 1973
• The Last Remake of Beau Geste, 1977
• The Whistle Blower, 1987
• In the Name of the Father, 1993
• Michael Collins, 1996
• Boondock Saints, 1999
• The Escapist, 2008

U2 musika taldeak 1982an "A celebration" abestiaren bideoklipa Kilmainham gartzelan filmatu zuen.

Kanpo estekak

• Kilmainham Gaol museoaren webgunea (Ingelesez) (Gaeleraz)
• Kilmainham Gaolen historia (Ingelesez)