Kriptosporidiosi

Kriptosporidiosi
Deskribapena
Mota	coccidiosis ^(en) , Enteropatia, intestinal parasite infection ^(en) eritasuna
Espezialitatea	infektologia
Arrazoia(k)	Cryptosporidium parvum, Cryptosporidium, Cryptosporidium hominis, Cryptosporidium fragile Cryptosporidium muris
Sintoma(k)	beherakoa, Ikterizia, sukarra, goragalea, oka, deshidratazioa Aszitisa
Patogenoaren transmisioa	fecal–oral route ^(en)
Azterketa medikoa	miaketa fisiko, Koprokultibo, Hemograma, optical microscopy ^(en) , Polimerasaren kate-erreakzioa ELISA
Tratamendua
Erabil daitezkeen botikak	paromomycin ^(en) , nitazoxanide ^(en) eta Azitromizina
Identifikatzaileak
GNS-10-MK	A07.2
GNS-9-MK	007.4
GNS-10	A07.207.2
DiseasesDB	3221
MedlinePlus	000617
eMedicine	000617
MeSH	D003457
Disease Ontology ID	DOID:1733

Ohar medikoa

Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.

Kriptosporidiosia Cryptosporidium izeneko protozooak eragiten duen gaixotasuna da. Gaitza protozoo honetaz kutsatutako ur edo janariak hartzean harrapatzen da. Gastroenteritisa eragiten du.

1993. urtean AEBetan inoiz gertatu den uraren bidez transmititutako gaixotasun baten agerraldirik larriena izan zen, Milwaukee hirian (Wisconsin). Ia 400.000 pertsonek gastroenteritis akutua izan zuten. Gaitzaren jatorrian ez zen inongo birus edo bakteriorik agertu, Cryptosporidium parvum protozooa baizik, hiriaren ur-hornidura sisteman sartu zena.

Gastroenteritisa eragiten duten beste eragile patogenoen antzera, gaitza gorotz-aho bidetik transmititzen da. Ur kutsatua edatean, janari kutsatuak irensterakoan, protozooa duten ur zikinetan bainatzerakoan (ibaiak, aintzirak...) eta baita harreman sexualen bidez (uzki-sexua egiterakoan) harrapatzen da gaitza. Kasu horietan guztietan protozoo patogenoa duten gaixo baten gorozkiak dira gaitza transmititzen dutenak.

Aipatu behar da Cryptosporidium-ek, beste protozoo eta bakterioen aldean, erresistentzia handiagoa duela kloroarekiko. Beraz, edateko uraren arazketa prozesuan, klorazioaz gain, sedimentazioa eta iragazketa prozesuek garrantzi handia dute eragile patogenoa erauzteko.

Esan bezala, gastroenteritis akutua eragiten du kriptosporidiosiak. Gaitza ez da larria, eta hamar egunen buruan berez sendatzen da. Beherakoak, sabeleko mina eta odolik gabeko gorozki urtsuak dira sintoma nagusiak. Hala ere, immunitate-sistema ahulduta dutenek (HIESdunek, adibidez) konplikazio larriak dituzte, beherako ugari izanik (50 inguru egunero). Ospitaletako zainketa berezien unitateetan artatu behar dira gaixo horiek.

Gaitzaren diagnostikoa gorotzaren azterketan datza (protozoo bizkarroia antzemateko) edo ELISA bitarteko frogaren bidez, protozoo patogenoaren antigenoak aurkitzeko. Tratamenduari dagokionez, kasu gehienetan ez da inongo botikarik ematen, gaixoaren birhidratazioa zaindu behar da soilik. Pertsona immunogutxituetan besterik ez dira erabiltzen azitromizina eta paramomizina bezalako medikamentuak.

Ikus,gainera

• 1993ko Milwaukeeko izurrite

Kanpo estekak