Lichfieldeko katedrala

Lichfieldeko katedrala
Lichfield Cathedral
Ondasun Ingelesa
Egunez   Gauez   Barnealdea   Planoa  Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Erresuma Batua
Herrialdea	Ingalaterra
Ingalaterrako eskualdea	Mendebaldeko Midlands
Ingalaterrako konderri zeremoniala	Staffordshire
Non-metropolitan county	Staffordshire
Non-metropolitan district	Lichfield
Hiria	Lichfield
Koordenatuak	52°41′08″N 1°49′49″W / 52.6855°N 1.8303°W / 52.6855; -1.8303
Historia eta erabilera
Irekiera	1195
Erlijioa	anglikanismoa
Elizbarrutia	Anglican Diocese of Lichfield ^(en)
Izena	Maria Chad of Mercia ^(en)
Arkitektura
Materiala(k)	hareharria
Estiloa	English Gothic architecture ^(en) Decorated gothic ^(en)
Dimentsioak	76,8 () m
Ondarea
Ondare Ingelesa	1298431
Webgune ofiziala

Lichfieldeko katedrala (ingelesez: Lichfield Cathedral) Ingalaterrako izen bereko hirian dagoen katedral anglikanoa da, Staffordshire konderrian. XIII. mendearen hasiera eta 1330 artean estilo gotikoaz eraiki zuten eta 110 metroko garaiera du.

Historia

Lehenengo katedrala hiriko beste toki batean zegoen, San Chadek, Merciako gotzainak, Reptondik Lichfielderako apezpiku-egoitza aldatzea erabaki ondoren, 669an. Lichfieldeko egungo katedralaren tokian egurrezko katedral bat eraiki zuten 700. urte inguruan, Hedda apezpikuaren ekimenez, San Chaden aztarnak gordetzeko, erromesaldirako kausa izan baitziren.^[1]

Offa Merciakoa erregeak, Lichfieldeko gotzaindegia Canterburyko artxidiozesiaren (Merciako monarken agindupean ez zegoen lurralde bat) sufraganeoa izateagatik pozik, Lichfielden artzapezpikutza propio bat sortzea erabaki zuen, apezpiku guztiak Humberretik Tamesiseraino bere agintepean izango zituena. Lichfieldeko artzapezpikutzak, aita santuaren laguntzaz, 16 urte besterik ez zuen iraun, Offa hil eta gutxira, eta Canterburyra itzuli zuten.

Zurezko antzinako saxoi katedrala harrizko katedral normandiar batek ordeztuko zuen XI. mendearen amaieran, eta, aldi berean, gaur egungo eraikin gotikoak ordezkatuko zuen. Eraikin hori 1195ean hasi zen eraikitzen, eta 1330eko hamarkadan amaitu zen, Andere Kaperua eraiki ondoren.

Korua 1200 ingurukoa da, transeptuak 1220tik 1240ra, eta nabea 1260 inguruan hasi zen. Kapitulu-aretoa, egitura oktagonalekoa, 1249an amaitu zen, eta katedralaren zatirik ederrenetako bat da, harrian zizelkatutako xehetasunekin. Gainera, tenpluko altxorrik handiena ere badu: Lichfieldeko Ebanjelioak, VIII. mendeko koloretako eskuizkribua.

Lichfield hiriari hiru setio garrantzitsu izan ziren 1643 eta 1646 artean, Ingalaterrako Iraultzaren garaian. Katedrala lubaki batek eta defentsarako harresiek inguratu zuten, eta, praktikan, tenpluak gotorleku gisa funtzionatu zuen. Katedraleko agintariek erregearen alde egin zuten, baina hiriko biztanle gehienak parlamentuarekin lerrokatu ziren. Bi aldeek setiatu eta okupatu zuten katedrala.^[2] Suntsiketa handia izan zen: erdiko orratza erori zen, sabaia hondatu zen, eta beirate guztiak txiki-txiki eginda geratu ziren. John Hacket apezpikuak zaharberritzea agindu zuen 1660ko hamarkadan, eta, horretarako, erregearen finantza-laguntza izan zuen – tronuan berrezarri zuten –, baina XIX. mendera arte ez zen gerra zibilak eragindako kaltea erabat konponduko. XIX. mendera arte, goiko gabletearen tontorrean Karlos II.aren estatua erraldoi bat egon zen, William Wilsonek egina. Gaur egun, estatua hegoaldeko atariaren parean dago.

XVIII. mendea Lichfield hiriarentzat urrezko garaia izan zen arren, katedralarentzat ere gainbehera garaia izan zen. XV. mendeko liburutegia, nabearen iparraldean, eraitsi egin zuten, eta bilduma kapitulu-gelara eraman zuten. Gaur egun ere hor dago. Mendebaldeko fatxadako eskultura gehienak kendu egin zituzten eta harlangaitza zementuz estalita zegoen. Mendearen amaieran, John Wyattek egitura-lan garrantzitsuak antolatu zituen eraikinaren kolapsoa saihesteko, eta harrizko pantaila bat gehitu zuen koruaren sarreran. Eliza Viktoriar garaian berritu zen George Gilbert Scott arkitektoaren zuzendaritzapean. Scott Erdi Aroko obratik ahalik eta hurbilen zegoen zaharberritze bat egiten saiatu zen, Erdi Aroan erabili zen leku bereko jatorrizko harria erabiliz. Mendebaldeko fatxadan errege, erregina eta santuen jatorrizko eskulturen imitazioak sortu ziren, eta berriak gehitu ziren jatorrizko estatua ez zegoenean. Elizgizonen eserlekuak ere harriz eraiki ziren. Scottek berak eskatuta egindako agregatu batzuk viktoriar artearen lan adierazgarriak dira, hala nola metalezko pantaila bat, Francis Skidmore eta John Birmie Philipen lana, baita koruko azulejo ederrak ere.

Zaharberritze artistikoak ia XX. mende osoan jarraitu zuen. 1957an sabaiaren eta orratzen zati bat zaharberritzen hasi ziren, eta 1987an konponketa- eta garbiketa-programa berri bat abiarazi zen, hamar urte iraungo zuena.

Gaur egun, katedrala kontzertuak egiteko gune gisa ere erabiltzen dute, batez ere uztailean, Lichfieldeko Nazioarteko Jaialdia egiten denean.

Erreferentziak

1. Pevsner, Nikolaus; Metcalf, Priscilla. (1985). The Cathedrals of England: the West and Midlands. Londres: The Folio Society, 169–189 or..
2. British History Online. (1990). Greenslade, M W ed. A History of the County of Stafford. 14, Lichfield Londres.

Kanpo estekak