Lil Hardin Armstrong

Lil Hardin Armstrong

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakLillian Beatrice Hardin
JaiotzaMemphis, 1898ko otsailaren 3a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
Talde etnikoaafro-amerikarra
HeriotzaChicago, 1971ko abuztuaren 27a (73 urte)
Hobiratze lekuaLincoln Cemetery (en) Itzuli
Familia
Ezkontidea(k)Louis Armstrong  (1924ko otsailaren 4a -  1938)
Hezkuntza
HeziketaFisk unibertsitatea
New York College of Music (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakmusikagilea, orkestra zuzendaria, jazz pianist (en) Itzuli, abeslaria eta musika-talde gidaria
Genero artistikoajazza
Musika instrumentuapianoa
ahotsa
IMDB: nm1812221 IBDB: 85716
Musicbrainz: 2a6f6ee8-a9cd-4826-9749-d0fe48fb49f7 Discogs: 326524 Allmusic: mn0000266436 Find a Grave: 4158 Edit the value on Wikidata

Lil Armstrong, edo Lillian Beatrice Hardin (Memphis, Tennessee, AEB, 1898ko otsailaren 3a – Chicagon, Illinois, 1971ko abuztuaren 27a) estatubatuar pianista, konpositorea eta abeslari afroamerikarra izan zen.[1]

Lil Armstrong en Israël, 1959
Lil Armstrong Israelen, 1959

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Familia eta lehen urteak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lil Armstrongen amona, Priscilla Thompson, esklabo jaio zen 1850ean Lafayette konderrian (Mississippi).[1][2] Lillianen gurasoak banandu egin ziren oso gaztea zenean, eta bere amarekin bizi izan zen Memphisko Beale Streetetik hurbil, non bluesa eta jazza asmatzen hasiak ziren.[1]

Lil sei urterekin hasi zen organo klaseak hartzen, eta bederatzirekin organoa jotzen zuen katiximan.[1] Piano klasikoko prestakuntza jaso zuen. Hamasei urterekin, eskolak antolatutako lehiaketa bat irabazi zuen, eta musika karrerariekin zion buru belarri.[1]

Lan ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Chicagoko musika-denda batean lan egin ondoren, han jotzen baitzituen abesti berriak, Chicagoko Dreamland-en hasi zuen karrera profesionala Freddie Keppardekin 1917an, eta, gero, Creole Jazz Banden King Oliverren zuzendaritzapean (1920), 1923an egin zituen lehen grabazioak.[3][4] Louis Armstrong taldearekin bildu zen. Berak konbentzitzen zuen Oliver utzi eta Fletcher Hendersonen taldean sartzeko, eta horrek izugarri lagundu zion tronpeta-jolearen ibilbidean.[3]

Louis Armstrong-ekin ezkondu zen 1924an, eta Hot Five eta Hot Seven piano-jotzaile bihurtu zen. Estudioetatik kanpo, berriz, 1925etik zuzendu zuen bere orkestra.[4]Armstrongekin egindako grabazio-saioen muina zen: hitzorduak markatzen zituen eta atariko saiakuntzak girotzen zituen. Horrela grabatutako obra batzuk Lil Armstrongen konposizioak dira (Struttin With Some Barbecue[3], Hotter Than That, Don't Don't Jive Me, Two Deuces, Knee Drops) Keppardekin itzuli zen berriro 1928an.[4] Harlem Opera House 1931n emakumezkoen orkestra bat zuzendu zuen.[4]

Banandu ondoren (1931[3]) eta 1938an Satchmorengandik dibortziatu ondoren, New Orleans musika-talde batzuetan laguntzaile gisa lan egiten zuen batez ere. 1930eko hamarkadaren bigarren erdian piano-jolea izan zen Deccaren etxean, eta 26 abesti grabatu zituen, batez ere abeslari gisa, hala nola Just For a Thrill[3].

1940tik aurrera agertu zen bakarlari, eta 1952an bira bat Europan zehar egin zuen.[4] Chicago eta Parisen grabatutako "Chicago and all that Jazz" telebista-programan agertu zen. 1952 eta 1960 artean Stickneyko Red Arrow Club taldeko bakarlaria izan zen.[4]

1959an Louis Armstrongez hitz egiten duen diskoa grabatu zuen.[3]

1971ko abuztuaren 27an hil zen, Louis Armstrong baino hilabete geroago, tronpeta-jotzailearen omenezko telebista-ekoizpen batean pianoan eserita zegoela, St. Louis Blues.[3] Lincoln hilerrian lurperatuta dago.

Estiloa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ragtime-tik gertu, Lil pianista ohoretsua da. Hastapenetan, bere zentzu erritmikoak orkestraren jokoa sendotzen laguntzen zuen.[3]

Erreferentzia diskografikoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lil Armstrongek asko grabatu zuen Louis Armstrongen taldeetan. Decca-nen egon zen bitartean, 26 pieza grabatzen zituen.[3] Bere ibilbideko gainerakoetan gutxi grabatu zuen: 12 diska 1945 eta 1947 artean, sei abesti 1953-1954an, bi selekzio 1959an eta album bat 1961ean.[3]

  • Struttin' Some Barbacoas eta Hotter Than That (Louis Armstrong H5ekin, 1927)
  • That's When I'll Come Back to You (Louis Armstrong H7, 1927)
  • Two Deuces (Louis Armstrong H5ekin, 1928)
  • Lil Armstrong and her Swingband (1936-1940)
  • Big Butter and Egg Man (Sidney Bechet, 1952)

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b c d e James Nadal. Lil Armstrong. ..
  2. ↑ (Ingelesez) Dickerson, James L.. (2002-01-22). Just for a Thrill: Lil Hardin Armstrong, First Lady of Jazz. Cooper Square Press ISBN 978-1-4616-6110-8. (Noiz kontsultatua: 2022-10-04).
  3. ↑ a b c d e f g h i j Scott Yanow. Biographie de Lil Armstrong. ..
  4. ↑ a b c d e f «Lil Hardin Armstrong | Memphis Music Hall of Fame» memphismusichalloffame.com (Noiz kontsultatua: 2022-10-03).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Jazz