Aplikazio geruza | DNS, FTP, HTTP, HTTPS, IMAP, IRC, NFS, NNTP, NTP, POP3, SMB/CIFS, SMTP, SNMP, SSH, Telnet, SIP, gehiago |
Aurkezpen geruza | ASN.1, MIME, SSL/TLS, XML, gehiago |
Saio geruza | NetBIOS, gehiago |
Garraio geruza | SCTP, SPX, TCP, UDP, gehiago |
Sare geruza | AppleTalk, IP, IPX, NetBEUI, X.25, gehiago |
Lotura geruza | ATM, Ethernet, Frame Relay, HDLC, PPP, Token Ring, Wi-Fi, STP, gehiago |
Geruza fisikoa | Kable ardazkide, Zuntz optiko, Pare kordatu, Mikrouhin-sarea, Irrati bidezko sarea, RS-232, gehiago |
*OSI ereduaren arabera |
MPLS (MultiProtocol Label Switching), konputagailu-sareen eta telekomunikazioen munduan, datuak garraiatzeko mekanismo bat da zeinek zirkuitu-kommutazio sare baten propietateak emulatzen dituen pakete-kommutazio sare baten gainean. MPLS-k OSI ereduko 2. geruzaren (lotura geruza) eta 3. geruzaren (sare geruza) artean lan egiten du, horregatik, askotan, 2.5 geruzako protokoloa dela esaten da. Zirkuitu-kommutazio eta pakete kommutazioan oinarritutako bezeroei datu garraio zerbitzu bateratua emateko diseinatu zen. Trafiko mota asko garraiatzeko erabili daiteke, hala nola, IP paketeak, ATM jatorrizko paketeak, SONET eta Ethernet tramak.
Teknologia desberdin asko erabili ziren lehenago helburu berdinekin, Frame Relay eta ATM-ren kasu. Gaur egun ordea, MPLS-k teknologia hauek ordezkatzen ari da merkatuan, batez ere, hobeto zuzenduta dagoelako oraingo eta etorkizuneko behar teknologikoetara.
MPLS-k ATM-ren zelula-kommutazioa eta seinale protokoloa alde batera uzten ditu. Protokolo honekin, ATM-ren zelula txikiak ez dira beharrezkoak gaur egungo sareen bihotzean, sare optiko berriak (2001etik aurrerakoak) hain azkarrak izanik (10 Gb/s tik gorakoak) 1500 byteko paketeek ere ez dutelako denbora errealeko atzerapen nabarmenik pairatzen (ATM-ren zelulen motibazioa horixe izan zen, atzerapen horiek txikitzea ahots trafikoa jasateko). Gainera, protokolo honek, eskala handiko sareak inplementatzeko erakargarri egiten zuen Frame Relay eta ATM-ren trafiko ingeniaritza eta bandatik at (out-of-band) kontrola erabiltzen ditu.
Jatorrian, MPLS Cisco Systems konpainiako ingeniari batzuek proposatu zuten eta “Plaka Kommutazioa” izena eman zioten . Geroago, “Etiketa Kommutazioa” izena hartu zuen IEFT-ren eskuetara pasa zenean estandarizaziorako. Hasierako motibazioetako bat abiadura handiko kommutadore sinpleak sortzea zen, denbora tarte luze batean ezinezkoa baitzen IP paketeak osorik bidaltzea hardware bidez. Hala ere, VLSI-n eginiko aurrerapenei esker dispositibo hauek aurkitzea posible da gaur egun. MPLSren abantaila batzuk, zerbitzu mota desberdin asko jasatea edo trafikoaren kudeaketa egitea adibidez, ez dira galdu.
MPLSra migratzearen onurak asko diren bitartean (fidagarritasun hobea, eraginkortasun altuagoa, kostu baxuak…), MPLS sarea atzitzea sare arruntak atzitzea baino konplexuagoa da (bertan gertatzen ari dena kontrolatzea, alegia).
MPLS protokoloaren funtzionamendua honako pausoetan azaldu daiteke:
MPLS protokoloa erabiltzen duen sare batek elementu hauek edukiko ditu:
Jarraian, MPLS protokoloa erabiltzen duen sare baten funtzionamenduaren eskema eta elementu batzuk azaltzen dira:
Non: