Marrella

Marrella
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaAnimalia
FilumaArthropoda
KlaseaMarrellomorph (en) Itzuli
OrdenaMarrellida
FamiliaMarrellidae
Generoa Marrella
[[|]]
Marrella-ren interpretazio artistikoa.
Marrella splendens .

Marrella Kanbriar garaian bizi izan zen artropodo bat da, gaur egun iraungita dagoena. Kanadan dagoen Burgess Shale aztarnategian dagoen fosil ugariena da, dagoeneko 25.000 ale bildu dira[1]. Espezie bakarra ezagutzen da, Marrella splendens.

Aurkikuntza eta taxonomia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Charles Walcott naturalistak Burgess Shalen aurkitu zuen aurreneko fosila izan zen, 1909ko abuztuaren 30ean[2], eta 1912an jaso zuen izen ofiziala. "Parpailadun karramarroa" bezala identifikatu zuen eta trilobite arraro bat zela esan zuen. Urteak pasa ondoren trilobiteen taldean sartu izan zen baina 1971 urtean Harry B. Whittingtonek klase berri bat sortu zuen, Marrellomorpha[3], ez baitzituen zehazki betetzen ez trilobiteen, ez kelizeratuen eta ezta krustazeen ezaugarriak ere[4]. Marrellak antena gehiegi eta hanka gutxiegi ditu trilobitea izateko eta krustazeoekin konparatuta ez ditu ahoaren ondorengo hiru hanka pare klasikoak.

Deskribapena

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Marrella animalia txikia da, 2 cm baino ez ditu neurtzen. Ezkutu zefaliko bat du atzerantz tolesturiko bi adar pare dituena. Burutik bi antena pare ere ateratzen zaizkio, pare bat luzea eta flexiblea eta beste parea motza eta sendoa. Gorputzak 24-26 segmentu ditu eta bakoitzak bitan banaturiko apendize parea ditu; goiko adarra arnasa hartzeko zakatza da eta beheko adarra lokomoziorako erabiltzen duen hanka. Toraxaren amaieran telsonaren funtzioa duen botoi itxurako egitura bat du.

Ez da argitu oraindik mineralizatu gabe egonda ezkutu zefalikoko adarrak nola mantentzen zituen zurrun.

Difrakzio sarearen teknika erabiliz, badirudi Marrellak dizdira irisatua zuela, eta beraz animalia koloretsua izan zela[5].

Bizimodua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Marrella animalia bentikoa zen, hau da, itsaso hondoetan ibiltzen zen, eta sarraskijalea zen[4]. Aurkitu den fosil batek azala mudatzen ari den unea erakusten du[6].

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ Bottjer, David J; Etter, Walter; Hagadorn, James W; Tang, Carol M. (2002). Exceptional Fossil Preservation: A Unique View on the Evolution of Marine Life. Columbia University Press, 70 or. ISBN 978-0-231-10255-1..
  2. ↑ (Ingelesez) Gould, Stephen Jay. (1990-09-17). Wonderful Life: The Burgess Shale and the Nature of History. W. W. Norton & Company ISBN 9780393307009. (Noiz kontsultatua: 2019-03-08).
  3. ↑ (Ingelesez) «A revision of the Late Ordovician marrellomorph arthropod Furca bohemica from Czech Republic - Acta Palaeontologica Polonica» www.app.pan.pl (Noiz kontsultatua: 2019-03-08).
  4. ↑ a b Whittington, Harry B.. (1971). Redescription of Marrella splendens (Trilobitoidea) from the Burgess Shale, Middle Cambrian, British Columbia. Bulletin – Geological Survey of Canada. Geological Survey of Canada, 209, 1-24 or..
  5. ↑ Parker Andrew R.. (1998-06-07). «Colour in Burgess Shale animals and the effect of light on evolution in the Cambrian» Proceedings of the Royal Society of London. Series B: Biological Sciences 265 (1400): 967–972.  doi:10.1098/rspb.1998.0385. PMC PMC1689164. (Noiz kontsultatua: 2019-03-08).
  6. ↑ (Ingelesez) Desmond H. Collins; García-Bellido, Diego C.. (2004-05). «Moulting arthropod caught in the act» Nature 429 (6987): 40.  doi:10.1038/429040a. ISSN 1476-4687. (Noiz kontsultatua: 2019-03-08).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]