Mirex
| Mirex | |
|---|---|
 | |
| Formula kimikoa | C10Cl12 |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua |
| Mota | konposatu kimiko |
| Masa molekularra | 539,62623216 Da |
| Erabilera | |
| Rola | kantzerigeno |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | GVYLCNUFSHDAAW-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 2385-85-5 |
| ChemSpider | 16054 |
| PubChem | 16945 |
| Reaxys | 2010845 |
| Gmelin | 34852 |
| ChEBI | 1789502 |
| ChEMBL | CHEMBL442231 |
| ZVG | 510644 |
| EC zenbakia | 219-196-6 |
| ECHA | 100.017.452 |
| MeSH | D008917 |
| Human Metabolome Database | HMDB0059573 |
| UNII | Z917AN264P |
| KEGG | C14184 |
Mirexa konposatu organikoa da, C10Cl12 formula duena, organokloratuen familiakoa. Solido kristalino zuria da. Uretan disolbaezina da, baina disolbagarri ohiko disolbatzaile organikoetan[1].
Poluitzaile organiko iraunkorra da eta Stockholmeko Hitzarmenak fabrikatzea eta erabiltzea debekatzen du[2].
Sintesia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Mirexa hexakloroziklopentadienoa dimerizatuz aluminio kloruroaren presentzian sintetizatzen da[3].
Erabilera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Mirexa intsektizida gisa usatu da Solenopsis generoko inurriak hiltzeko: Solenopsis saevissima richteri eta Solenopsis invicta zehazki[4].
Halaber, sua atzeratzeko agente gisa erabili da plastikoetan, kautxuetan, pinturetan, paperean eta tresna elektrikoetan[5].
Toxikotasuna
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Mirexa lipodisolbagarria da eta gantzetan metatzen da. Ingurumenean denbora luzez irauten du; 10 urteko erdibizitza du. Biometagarria da, hots, kate trofikoan gora beren kontzentrazioa handitu egiten da[6].
Landare-espezie batzuentzat, arrainentzar eta krustazeoentzat toxikoa da. Gizakiongan kartzinogenoa izan daitekeela uste da. Gizakia toxikatzeko bide nagusia elikagaiak dira, haragia, arrainak eta ehizakiak bereziki[2].
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Ingelesez) PubChem. «Mirex» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2024-10-17).
- ↑ a b Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants. .
- ↑ Sittig, M. (ed.). (1980). Pesticide Manufacturing and Toxic Materials Control Encyclopedia. Noyes Data Corporation, 533 or..
- ↑ (Ingelesez) Kaiser, Klaus L. E.. (1978-05). «Pesticide Report: The rise and fall of mirex» Environmental Science & Technology 12 (5): 520–528. doi:. ISSN 0013-936X. (Noiz kontsultatua: 2024-10-17).
- ↑ O'Neil, M.J. (ed.). (2001). The Merck Index - An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals. Merck and Co., Inc.,, 1108 or..
- ↑ (Ingelesez) Faroon, Obaid; Kueberuwa, Steven; Smith, Lester; Derosa, Christopher. (1995-11). «Atsdr Evaluation of Health Effects of Chemicals: II. Mirex and Chlordecone: Health Effects, Toxicokinetics, Human Exposure, and Environmental Fate» Toxicology and Industrial Health 11 (6): 1–195. doi:. ISSN 0748-2337. (Noiz kontsultatua: 2024-10-17).
