Nicolás Fernández de Moratín

Nicolás Fernández de Moratín

Bizitza
JaiotzaMadril, 1737ko uztailaren 20a
Herrialdea Espainia
Lehen hizkuntzagaztelania
HeriotzaMadril, 1780ko maiatzaren 11 (42 urte)
Familia
Seme-alabak
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakpoeta, idazlea eta komediantea
Genero artistikoaolerkigintza

Nicolás Fernández de Moratín (Madril, 1737ko uztailaren 20a – Ibid.,1780ko maiatzaren 11) poeta, prosista eta dramaturgoa izan zen, bera ere dramaturgo izan zen Leandroren aita.

Biografia eta lana

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nicolás Fernández de Moratín Madrilen jaio zen, 1737ko uztailaren 20an. Asturiar jatorriko familia izan zuen.

Calatayudeko jesuita eskolan ikasi zuen eta Valladolideko Unibertsitatera joan zen gero.

Abokatu izan zen Madrilen eta San Sebastián fondako tertuliaren partaide izan zen, José Cadalso, Tomás de Iriarte eta Ignacio López de Ayalarekin batera.

Madrilgo Adiskideen Errege Elkarte Ekonomikoaren kide izan zen eta baita Arcadiako akademiarena ere.

1773an Poetikako katedraren ardura izan zuen Madrilgo Reales Estudios de San Isidro eskolan.

Lanak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Poesia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1764an, El poeta egunkaria argitaratu zuen bere bertsoak azaltzeko xedean.

Hurrengo urtean, berriz, poema didaktiko luze bat argitaratu zuen: La Diana o arte de la caza.

Hurrengo hamarkada arte ez zuen beste poema didaktikorik egin, burlesko tonuan: el Arte de las putas o Arte de putear[1]. Eskuizkribuan eran egin zen ezaguna eta ez zen 1898 arte argitaratu, autorea hil eta handik 100 urtera.

Antzerkia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Komedia bat: La petimetra (1762)[2]
  • 3 tragedia: Lucrecia (1763), Hormesinda (1770) eta Guzmán el Bueno (1777).

Antzerkia neoklasizismoaren idealen barnean ikusi zuen, formazio etikoa ematen zuen eskola. Garaian espainiar antzerki klasikoari buruzko ika-miketan hartu zuen parte bere 3 folletokin: Desengaños al teatro español.

Tauromakiaren gaia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

XVIII. mendean tauromakian interesatu zen idazle gutxietako bat izan zen eta Fiesta de toros en Madrid izeneko poema izan zen ezagunenetako bat.

Oda pindariko bat dedikatu zion Pedro Romero toreroari: Canción a Pedro Romero .

Era berean, zezenen inguruan, Carta histórica sobre el origen y progresos de las fiestas de toros en España (1777) idatzi zuen prosan[3].

Epigramak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hau egin zen oso ezagun:

« Admiróse un portugués

de ver que en su tierna infancia
todos los niños en Francia
supiesen hablar francés.
«Arte diabólica es»,
dijo, torciendo el mostacho,
«que para hablar en gabacho
un fidalgo en Portugal
llega a viejo y lo habla mal;
y aquí lo parla un muchacho»...

»

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ http://www.cervantesvirtual.com/obra/arte-de-las-putas-poema--0/
  2. ↑ http://www.cervantesvirtual.com/obra/la-petimetra-comedia-nueva--0/
  3. ↑ http://bibliotecadigital.jcyl.es/bdtau/es/consulta/registro.cmd?id=16358

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]