Petrolio-hobi

Petrolio-tranpa batean petrolio gordina ateratzen.

Petrolio-hobia^[1] lurrazpiko hidrokarburoen metaketa natural bat da, arroka porotsu edo hautsietan (harri biltegia) dagoena. Hidrokarburo naturalak, petrolio gordina eta gas naturala kasu, iragazkortasun txikiko harri supraiazenteen formazioek atxikitzen dituzte.

Petrolio-hobi primarioa izan daiteke, sortu den harkaitzean bertan dagoenean, edo, bestela, bigarren mailako hobi bat izan daiteke, urruneko leku batean sortu zenean eta orain dagoen lekuraino jariatuz joan denean. Mugimendu horrekin, zenbait propietate aldatu ziren.

Eraketa

Petrolioa litosferan sortzen da, iraganeko organismoen (fosilen) hondakinetatik abiatuta. Hondakin horiek kopuru handitan metatzen dira itsasoetako edo iragan geologikoko eremu lakustreetako hondo anoxikoetan, eta, ondoren, sedimentu-geruza lodiek estaltzen dituzte. Milioika urtetako eraldaketa kimikoak (cracking), diagenesi garaiko beroaren eta presioaren ondorioz, mikroorganismoen (animaliak eta landareak) hondarrak petrolio eta gas natural bihurtu ziren. Roy Murmik, Schlumbergerreko aholkulari batek, honela deskribatu zuen prozesua: «Planktona eta algak, proteinak eta itsasoan flotatzen duen bizitza, hiltzen direnean hondora erortzen dira, eta organismo horiek dira gure petrolioaren eta gasaren jatorria. Metatutako sedimentuarekin lurperatzen direnean eta tenperatura egokira iristen direnean, 50-70ºC-tik gora hasten dira prestatzen. Eraldaketa horrek, aldaketa horrek, mugitu edo migratu egiten diren hidrokarburo likido bihurtzen ditu, gure gas- eta petrolio-biltegiak osatzera iritsiz».^[2]

Petrolio- edo gas-hobien eraketak lau etapa behar ditu sedimentu-arro baten barruan eboluzio diagenetikoan: sedimentuen azpiko lurperatze sakona, berotzea eta presioa, hidrokarburoen migrazioa iturritik (arroka ama) eremu porotsu bateraino (arroka-biltegia) eta arroka iragazgaitzek atxikitzea (petrolio-tranpa). Garrantzitsua da, halaber, denboraren faktorea kontuan hartzea; iradokitzen da Ohio ibaiaren haranak Ekialde Ertain osoan aldi berean dagoen petrolioa bezainbeste izan zezakeela, baina ihes egin du eusten zion tranpa geologikorik ez zegoelako. Ipar itsasoaak, aldiz, itsas mailaren milioika urteko aldaketei eutsi die, 150 petrolio-hobi baino gehiago eskainiz.

Prozesua, oro har, berdina izan arren, hainbat ingurumen-faktorek hobi ugari sortzen dituzte. Ia arro sedimentario guztietan daude hobiak, lurrazaletik hasi eta 9.000 metroko sakoneraraino, eta forma, tamaina eta adin ugari dituzte; hala ere, petrolio kantitate handiena Kretazeoko ekuatore itsasoetan metatutako materia organikotik dator.^[3]

Erreferentziak

1. Elhuyar Hiztegia
2. (Ingelesez) «The Making of Oil: Birth of a Reservoir» Schlumberger Excellence in Educational Development.
3. Agueda, J.; Anguita, F.; Araña, V.; López Ruiz, J. & Sánchez de la Torre, L.. (1977). Geología. Madril: Editorial Rueda, S.L., 448 or. ISBN 84-7207-009-3..

Kanpo estekak