Petrolio-ingeniaritza

Petroleoa esplotatzeko planta.

Petrolio-ingeniaritza hidrokarburoak beren egoera naturaletik, aztarnategitik, azken produktuetatik edo produktu eratorrietatik aurkitu, ustiatu, garatu, garraiatu, prozesatu eta tratatzeko metodo zientifiko eta praktikoak konbinatzen dituen ingeniaritzaren atala da ^[1]. Esplorazioa eta ekoizpena petrolioaren eta gasaren industriako upstream sektorearen barruan kokatzen dira. Esplorazioa, lurreko zientzialariek egina, eta petrolio-ingeniaritza dira petrolio- eta gas-industriako zorupeko bi diziplina nagusiak. Lurpeko hobietako hidrokarburoen berreskuratze ekonomikoa maximizatzen dute. Petrolioaren geologia eta geofisika hidrokarburo-hobiko arrokaren deskribapen estatiko bat egitean oinarritzen dira; petrolioaren ingeniaritza, berriz, baliabide horren bolumen berreskuragarriaren estimaziotan oinarritzen da eta petrolioak, urak eta gasak presio handiko arroka porotsuetan duten portaera fisikoaren ezagutza erabiltzen du.

Hidrokarburo-metaketetan geologoek eta petrolio-ingeniariek egindako ahalegin konbinatuek erabakitzen dute aztarnategia nola garatu eta agortzen den eta, oro har, eragin handiena nekazaritza-ekonomian dute. Petrolio-ingeniaritzak zerikusia duten beste diziplina asko hartzen ditu bere baitan, hala nola geofisika, petrolioaren geologia, formazioen ebaluazioa (putzuaren profilaketa), zulaketa, ekonomia, aztarnategien simulazioa, aztarnategien ingeniaritza, putzuen ingeniaritza, jasotze artifizialeko sistemak, akaberak eta petrolio-ekoizpenaren ingeniaritza.

Historikoki, fisikaren, ingeniaritza mekanikoaren, ingeniaritza kimikoaren eta meatze-ingeniaritzaren arloetan bildu da industria. Ondorengo garapena, normalean, petrolio-konpainietan egin da.

Zientzia aplikatuak

Petrolio-ingeniariek erabiltzen dituzten ezagutzak eta teknikak zientziaren ia arlo guztietakoak dira, eta etengabe garatzen dira, baliabideak bilatu eta ekoizpena optimizatzen ari baitira etengabe. Fisika eta kimika aplikatuaren printzipioak hidrokarburoaren ustiapenaren etapa guztietan erabiltzen dira, esploraziotik hasi eta kontsumo-produktu bihurtu arte.

Diziplina anitzeko taldeak

Petrolio-industria^[2] diziplina anitzeko taldeek osatzen dute, eta elkarrekin lan egiten dute zorupean sartutako hidrokarburoa aurkitu eta ekoizteko. Hori gertatzen da bai aztarnategian bai azalean gertatzen diren arazo eta fenomeno ugarien ondorioz. Petrolio-ingeniariek gaitasuna dute geologoek, geofisikoek, kimikoek eta fisikoek emandako datuak interpretatzeko, eta aztarnategiak garatzeko metodo egokiak garatzeko, eskura dituzten teknologia berri guztiak erabiliz.

Petrolio-ingeniaritzako eremuak

Esplotazioa

Petroleoa ur azpitik lortzeko planta.

Esplorazio-lanak hidrokarburoak bilatzeko jarduera guztiak biltzen ditu. Funtsean, prospekzio geofisikoko metodoak aplikatuz eta geologoek azalaren eta zorupearen mapak eginez garatzen da, zorupearen estratuen konfigurazioari eta osaerari buruzko ondoriok lortzeko. Hala, petrolioa edo gas naturala metatzeko ingurune egokiak ote dauden jakin daiteke.

Geologoek ematen dituzten datuak petrolio-ingeniariek aztertzen dituzte, eta haiek jasotzen dituzten datuak interpretatzen eta «itzultzen» dituzte. Azterketa horien ondorioen arabera, zundaketa estratigrafikoak zulatzeko agindu dezakete. Zundaketa horien helburua arroken fisikako laborategietan aztertzea, eta metodo elektriko, akustiko edo nuklearren erregistroak egitea, zorupearen laginak hartzearen bidez. Metodo horiek, halaber, petrolio-ingeniariek interpretatuko dituzte, profilen interpretazioan adituak baitira.

Esplorazio-putzuak ondoren zulatzen dira, estratigrafian lortutako emaitzen arabera, lurrazpian hidrokarburo-erreserbak daudela ziurtatzeko edo egiaztatzeko. Erreserba horiek komertzialki ustiagarriak dira.

Aztarnategien ingeniaritza

Aztarnategiak, zorupean dauden unitate porotsu eta iragazkorrak dira, eta haien hutsuneetan hidrokarburo likido edo gaseosoak dituzte, merkataritzako ustiapena ahalbidetzen duten ezaugarriak dituztenak.

Hobien ingeniaritza petrolio-ingeniaritzako atal garrantzitsuenetako bat da, petrolio-hobiaren edo petrolio- edo gas-gordailuaren eta gainazaleko ekoizpen-sistemen arteko lotura egiten baitu.

Aztarnategietako ingeniaria arduratzen da azterketaren emaitzak interpretatzeaz, erreserbako arrokaren propietateak aztertzeaz eta jariakinen ekoizpena edo erauzketa planifikatzeaz. Haren ardurapean dago hidrokarburo-sistema bakoitzerako ustiapen-praktika hoberenak garatzea.

Zulaketa-ingeniaritza

Petroleo putzu naturala.

Putzuen zulaketa diseinatzeko programa eta diseinu anitz egin behar dira: barrenak, zulaketa-zartaginak, estaldura-hodiak, kontrol-jariakinak, erregistro geofisikoak, ekoizpen-probak (hala badagokio), zementazioak, desbideratzeak (hala badagokio), hidrokarburoen erregistro jarraitua (hala badagokio), nukleoak lortzea (istripu mekanikoen kasuan), putzuak amaitzeko eta kontrolatzeko programak (putzuen kasuan).^[3]

Putzuak zulatzeak berekin eskatzen du aldez aurretik egindako diseinu eta programekiko lotura hertsia gainbegiratzea, bai eta honako hauen funtzionamendu egokia kontrolatzea ere: putzuaren segurtasun eta kontrolerako instalazioak estaldura-tutuen burua, aurreneurriak, ezusteko agerraldirik gertatuz gero kontrola maneiatzeko lerroak, erregailuaren lerroa, lohia eta hondakinak.

Produkzio-ingeniaritza

Produkzio-ingeniaritza ezagutza teknikoak eta zientifikoak aplikatzeaz arduratzen da, baliabideak aztarnategitik portuetara edo findegietara garraiatzeko. Gainera, zein ekoizpen-metodo erabili behar den zehazten du, eta lurrazaleko instalazioak diseinatzen eta optimizatzen ditu, mundu osoan hidrokarburoak lehen behar bihurtzeko. Fase-bereizgailuak, biltegiratze-tangak, arazketa-sistemak, fluxu-lerroak eta petrolioa edo gas naturala ponpatzeko eta konprimitzeko sistemak, petrolio gordina edo gasa merkaturatu edo banatu daitezkeen baldintza espezifikoetara eramateko.

Hidrokarburoen ustiapenaren azken etapaz arduratzen dira produkzioa-ingeniariak, hau da, hidrokarburoak erabilera arrunteko produktu komertzial bihurtzeaz, besteak beste, erregaia, botika, arropa eta kosmetiko. Petrolio gordina findegietako edo instalazio petrokimikoetako prozesu kimikoekin kontaktuan jarriz lortzen da hori. Petrolio-ingeniariak metodo berriak edo hobetuak egiten ditu petrolioaren hasierako tratamendurako eta finketarako, eta findegiaren eraikuntza, muntaketa, abiaraztea eta funtzionamendua proiektatzen eta gainbegiratzen ditu. Petrolio-findegietan, prozesu-ingeniari gisa kontratatzen dira, eta ingeniari kimikoekin ere bai.

Ikus, gainera

• Petrolioa
• Petrolio erreserbak
• Petrolio industria
• Petrolioaren gailurra

Erreferentziak

1. (Ingelesez) «Petroleum Engineers : Occupational Outlook Handbook: : U.S. Bureau of Labor Statistics» www.bls.gov (Noiz kontsultatua: 2022-10-30).
2. Portillo, Germán; Portillo, Germán. (2018-12-02). «Zer da, nola sortzen da eta zertarako balio du petrolioak» Renovables Verdes (Noiz kontsultatua: 2022-11-17).
3. (Gaztelaniaz) «Cómo se extrae el petróleo - Todo el proceso» REPSOL (Noiz kontsultatua: 2022-11-17).

Kanpo estekak