Pipaon (Lagran)

Artikulu hau Pipaon herriari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Pipaon (argipena)».
Pipaon
 Euskal Herria
Map
Kokapena
Herrialdea Araba
UdalerriaLagran
Geografia
Koordenatuak42°37′N 2°39′W / 42.62°N 2.65°W / 42.62; -2.65
Garaiera843 m

Pipaon Arabako Mendialdeko kuadrillako herria da, Lagran udalerriaren barruan dagoena, Villaverde eta Lagran berarekin batera.

Geografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ingurune naturala eta klima

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Toloño mendilerroaren azpian dago kokatuta eta Errezilla, Cervera eta Palomares mendietara igotzeko ohiko abiapuntua da herria. Pipaonetik Jugalez ibaia igarotzen da.

843 metroko garaieran kokaturik dago[1].

Historia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

XII. mendean sortu zen. Alfontso X.a Gaztelakoak 1254 urtean Trebiñuri foruak eman zizkion agirian Pipaon ere azaltzen da. XIV mendean Sarmiento familiaren jabegoa zen, beranduago Gatzagako kondeena eta ondoren Hijarreko dukeena. XVIII. mendeko ibilbideen gidatan ere aipatzen da.

1977 arte berezko udalerria izan zuen.

Demografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2023ko urtarrilaren 1eko Eustateko datuen arabera, bertan bizi ziren 40 biztanleetatik, 26 gizonezko eta 14 emakumezko ziren. Adin taldeei dagokionez, biztanleriaren %7,5a 0 eta 19 urte bitartean zuen, %45,0a 20 eta 64 urte bitartean zuen eta azkenik %47,5a 65 urte baino gehiago zuen[2].

Pipaongo biztanleria

Banaketa administratiboa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pipaon, Lagran udalerrian dagoen kontzejuetako bat da[1].

Ondasun nabarmenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Pipaongo eliza.
  • Gurutzearen goratzearen eliza (XVIII mendekoa)

Garraioa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eskualdeko Garraioa sareak 2 linea ditu herrian:

 Eskualdeko Garraioa
 Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠
20 Urizaharra
Armentia T.
Trebiñu		 Faidu • Pipaon • Lotza • Montoria • Pagoeta • Moraza • Baroja • Taravero • Sanmartinzar • Arana Urizaharra
Armentia T.
Trebiñu⁠
21 Bernedo
Armentia T.
Trebiñu		 Pipaon • Lagran • Villaverde • Villafria • Durruma Kanpezu • Kinta • Urturi • Angostina • Navarrete • Obekuri • Baxauri • Albaita Bernedo
Armentia T.
Trebiñu

Kultura

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Usatxi Museo Etnografikoa dago, herriko XIX. mende bukaerako eta XX. mende hasierako ohiturak eta bizimoduak erakusten dituena. Plaza nagusian dago eta sarrera doakoa da.
  • Irailaren 14an ospatzen dira jaiak Gurutzearen omenez, baita Villaverden ere.
  • Jardunaldi etnografikoa: Abuztuaren azken larunbatean bizilagunek XX. mende hasierako bizimodua eta ohiturak erakusten dituzte. Garai horretako jantziak jarri, uzta moztu eta jo, harraskan arropa garbitu, ikatza egiteko ikaztegiak, ogia eta hestebeteak egin, kalamuzko zapatilak egin, koltxoiaren artilea hagaz jo eta abar.
  • Egunsentiko kantuak: Urte berri egunean, Erregeen egunean, San Isidrorenean, Andre Mariaren Sortzez Garbiarenean eta Eguberri-egunean antolatzen dituzte batez ere.

Bibliografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Alava, pueblo a pueblo. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]


Lagrango herriak

Lagran • Pipaon • Villaverde

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Euskal Wikiatlasa
  1. ↑ a b «Arabako Toki Erakundeak» Arabako Foru Aldundia (Noiz kontsultatua: 2023-10-30).
  2. ↑ (Gaztelaniaz) «Población por entidades de población de Álava, según sexo, grupos de edad y nacionalidad.» Eustat (Noiz kontsultatua: 2023-10-30).