Ramon Amaya Amador

Ramon Amaya Amador
Bizitza
JaiotzaOlanchito, 1916ko apirilaren 29a
Herrialdea Honduras
HeriotzaBratislava, 1966ko azaroaren 24a (50 urte)
Heriotza moduaistripuzko heriotza: TABSO Flight 101 (en) Itzuli
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakkazetaria, idazlea eta autorea

Ramon Amaya Amador (Olanchito, Yoro, 1966ko apirilaren 28a - 1966ko azaroaren 24a) hondurastar idazle eta kazetari ezagunagoa izan zen Prisión Verde (1945) eleberriagatik. Hegazkin istripu batean hil eta hogeita bost urtera, bere literatur ekoizpena kultur altxor nazional izendatu zuten.

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1916ko apirilaren 28an jaio zen, Olanchito udalerrian, Yoro departamentuan. Guillermo Amador eta Isabel Amayaren semea zen, eta haren jaiotza emakumearen eta presbiterioaren arteko harreman debekatuaren emaitza zen, Ramon bere ama ezkongabearekin bizitza gogor baterako utzita.[1] Lehen lanbideen artean, lehen hezkuntzako maisu eta pozoi-ureztatzaile lanak egin zituen bananondoetako landetan, eta horrek bananondoetako langileek bizi zituzten egoera prekarioen esperientzia eman zion haragi bizian.[2] 1939an, kazetari bezala hasi zen, El Atlántico de La Ceiba egunkarian lan eginez.[3] Erredaktore lanetan hasi zen, azkar eskalatuz, kazetaritza editore izatera iritsi arte. 1943ko urrian astekari aldizkari bat sortu zuen Olanchito hirian, Alerta izenekoa.

1944an, jazarpen politikotik ihesi, Guatemalara ihes egin zuen laguntza bila, eta bertan hartu zuen hurrengo hamar urteetan. Nuestro Diario egunkarian lan egin zuen eta El Popular Progresista, Mediodía eta Diario de Centroamérica egunkarietan kolaboratu zuen. Jacobo Arbenz presidentea boteretik kendu ondoren, Argentinako enbaxadan asiloa bilatu zuen, ondoren herrialde horretara migratzeko, non Córdoba (Argentina) hirian kokatu zen eta Sarmiento argitaletxearentzat lan egin zuen, hiri horretan ezagutu zuen Regina Arminda Funez, zeinarekin 1957ko urtarrilaren 19an ezkondu zen.

1957ko maiatzean Hondurasera itzuli zen, eta han El Cronista egunkariarentzat hasi zen lanean, eta Vistazo aldizkaria sortu zuen Tegucigalpan.

1959ko apirilean, Txekoslovakiara joan zen, Aixa Ixchel eta Carlos Raúl emazte eta seme-alabekin batera. Praga hirian hartu zuen bizilekua, eta "Problems of Peace and Socialism" izeneko aldizkarirako lan egin zuen bertan.

Eleberrien jauna bezala ere ezaguna da, Hondurasen batez ere.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ «HONDURAS.- Prisión Verde y Destacamento Rojo de Ramón Amaya Amador: re» https://revistadecentroamerica.org/ 2021-06-12.
  2. ↑ tiempo.hn.
  3. ↑ «Ramón Amaya Amador - Esbozo Biográfico por Carlos Amaya Fúnez» www.ramon-amaya-amador.com.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]