William Congreve (asmatzailea)

William Congreve (asmatzailea)

member of the 8th Parliament of the United Kingdom (en) Itzuli

1826ko ekainaren 7a - 1828ko maiatzaren 15a
Barrutia: Plymouth (en) Itzuli
Hautetsia: 1826 United Kingdom general election (en) Itzuli
member of the 7th Parliament of the United Kingdom (en) Itzuli

1820ko martxoaren 6a - 1826ko ekainaren 2a
Barrutia: Plymouth (en) Itzuli
Hautetsia: 1820 United Kingdom general election (en) Itzuli
member of the 6th Parliament of the United Kingdom (en) Itzuli

1818ko ekainaren 17a - 1820ko otsailaren 29a
Barrutia: Plymouth (en) Itzuli
Hautetsia: 1818 United Kingdom general election (en) Itzuli
member of the 5th Parliament of the United Kingdom (en) Itzuli

1818ko otsailaren 14a - 1818ko ekainaren 10a
Barrutia: Plymouth (en) Itzuli
member of the 5th Parliament of the United Kingdom (en) Itzuli

1812ko urriaren 5a - 1816ko maiatzaren 29a
Barrutia: Gatton (en) Itzuli
Hautetsia: 1812 United Kingdom general election (en) Itzuli
Bizitza
JaiotzaKent1772ko maiatzaren 20a
Herrialdea Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua
 Britainia Handiko Erresuma  1801eko urtarrilaren 1a)
HeriotzaTolosa Okzitania1828ko maiatzaren 16a (55 urte)
Familia
AitaSir William Congreve, 1st Baronet
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaTrinity College
Newcome's School (en) Itzuli
Wolverhampton Grammar School (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakasmatzailea eta politikaria
Lantokia(k)Londres
Jasotako sariak
KidetzaRoyal Society
Zerbitzu militarra
Adar militarraBritainia Handiko Armada
Graduajeneral
Parte hartutako gatazkakNapoleondar Gerrak

William Congreve, bigarren Baronet (1772ko maiatzaren 20a – 1828ko maiatzaren 16a) asmatzaile britainiarra izan zen, artillerian suziriak erabiltzen aitzindaria, Congreve suzirien garapen eta hedapenagatik ezaguna. Halaber, Tory alderdiko kidea izan zen Erresuma Batuko Legebiltzarrean.

Sir William Congreve Teniente Jeneralaren semea zen, Errege Arsenaleko Errege-laborategien Kontrolatzailea izan zen lehen Baronet. Kenten (Ingalaterra) hazi zen, eta Hackneyko Newcome Eskolan, Wolverhamptongo Gramatika Eskolan eta Kenteko Singlewell Eskolan hezi zuten. Cambridgeko Unibertsitateko Trinity Collegen legeak ikasi zituen, 1793an graduatu zen eta 1796an maisutasuna lortu zuen. 1814an bere aitaren oinordekoa izan zen, bigarren Baronet Congreve bezala.

1803an Zalditeria Arineko Londres eta Westminster errejimentuan boluntario sartu zen. Londresen negozio gizon bihurtuta, oso egunkari polemikoa argitaratu zuen, "Royal Standard and Political Register", joera Tory-koa (kontserbadorea), gobernuaren aldekoa eta Cobbett-en aurkakoa. 1804an, haren kontrako libeloagatik, prozesu judizial gogor batean murgilduta egon zen, eta horrek jarduera editoriala uztera eraman zuen. Hortik aurrera, suziriak artilleriako pieza gisa garatzeko interesa piztu zitzaion. Urte asko lehenago, Thomas Desaguliers teniente jeneralak hainbat saio huts egin zituen Woolwicheko Errege Laborategian suziriekin. 1804an, bere baliabide ekonomikoak inbertituz, suziriekin esperimentatzen hasi zen Woolwichen.

Congrevek Hanoverreko Erresumako Artilleriako Armako teniente koronelaren ohorezko maila jaso zuen 1811n, eta sarritan "Congreve koronela" bezala ezagutzen zen, gerora armada bereko komandante nagusia izan zena. Royal Societyko kide aukeratu zuten urte bereko martxoan, eta San Jorge Ordena ere eman zioten, 1813ko Leipzigeko guduaren ostean. 1816an Guelfeko Errege Ordenako (KCH) Zaldun Komandante titulua jaso zuen. 1821ean Suediako Erregeak Ezpataren Ordena eman zion.

1811n errege zaldizaina izendatua, Erregeorde Printzearen adiskidetasunaz gozatu zuen (gerora errege izan zen Jorge IV.a, 1820an koroatua), horrek bere suzirien gaineko proiektuak sostengatzen zituelarik.

1812. urtea baino lehen bere burua eskaini zuen Liverpool hirian Parlamentuan postu baterako aurkezteko, baina bere hautagaitza erretiratu zuen babes faltagatik. Hala ere, 1812an Gattoneko "burgu ustelak" (erraz manipula daitekeen pisu demografiko txikiko barrutia) Parlamentuko kide izendatu zuen, nahiz eta 1814ko hauteskundeetan Sir Mark Wood burguaren jabearen semearen alde erretiratu zen. 1818an Parlamentura itzuli zen Plymoutheko ordezkari gisa, eta hil arte mantendu zuen kargua.

Bi seme-alaba ez-legitimo izan zituen maitale batekin bizi ondoren, 1824ko abenduan ezkondu zen, Weselen (Prusia), Isabella Carvalho (edo Charlotte) portugaldar jatorriko emakume gazte eta Henry Nisbett McEvoyren alargunarekin. Bi seme eta alaba bat izan zituzten.

Ondorengo urteetan negozio gizon bezala hasi zen, Equitable Loan Bank-aren presidente bihurtuz; Arigna Iron and Coal Company, Palladium Insurance Company eta Peruvian Mining Companyren zuzendari. Arigna konpainiaren kudeaketagatik 1826an iruzurragatik prozesu bat hasi ondoren, Frantziara ihes egin zuen, eta larri gaixotu zen. Kanpoan zela auzipetu zuten, eta Lord canciller-aren epaiak (Congreve hil baino lehentxeago emandakoa) ondorioztatu zuen, transakzioa 'argi eta garbi iruzurrezkoa' zela eta Congreveri eta beste batzuei mesede egiteko diseinatuta zegoela esanez.

Tolosan (Okzitania) hil zen, 1828ko maiatzean, 55 urte zituela, eta han dago lurperatuta, Terre Cabadeko hilerri protestante eta juduan.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]