بازی‌ساز

مسعود اوزیل (چپ) بازی‌ساز رئال مادرید در حال طرح‌ریزی یک حمله

بازی‌ساز یا پلی‌میکر(به انگلیسی: Playmaker) در فوتبال به بازیکنی گفته می‌شود که طراح و پی‌ریزی‌کننده اصلی حمله‌های تیم است و معمولاً در میانه زمین بازی می‌کند.[۱] بازی‌سازها در محدوده میانی زمین آزادی عمل زیادی دارند[۱] و معمولاً از نظر تماشاگران جذاب بازی می‌کنند.[۲]

در خصوص این که شرح وظایف و خصوصیات یک بازی‌ساز چیست، در سال‌های اخیر نظرات متعددی وجود داشته‌است.[۳] مهارت‌هایی مانند پاس‌دادن، قدرت تصمیم‌گیری، هوش تاکتیکی، تحرک و خونسردی توأم با تسلط از ویژگی‌هایی است که برای یک بازی‌ساز خوب ذکر می‌شود.[۲] در دوران بازیگری ژاوی هرناندز در باشگاه فوتبال بارسلونا وی لقب مهندس را از سوی، طرفدارن فوتبال دریافت کرده بود که اشاره به دقت و خلاقیت قوی وی در میانه میدان داشت.

انواع بازی‌ساز

[ویرایش]

در گذشته بیشتر بازیکنانی که وظیفه بازی‌سازی را بر عهده داشتند، هافبک هجومی یا به اصطلاح شماره ۱۰ سنتی بودند.[۲] به این بازیکنان در اصطلاح فوتبال ایتالیا تری‌کوآرتیستا (به ایتالیایی: Trequartista) گفته می‌شود. در سال‌های اخیر این بازیکنان معمولاً وظیف دارند تا پشت سر مهاجم به صورت مهاجم کاذب یا مهاجم دوم (به انگلیسی: Second Striker) توپ را در منطقه هافبک تحویل بگیرند و به جلو ببرند.[۴] این بازیکنان به خلاقیت نیاز دارند. آندرس اینیستا نمونه‌ای از چنین بازیکنانی است.[۲]

نوع مدرن‌تری از بازی‌سازها که هم‌اکنون متداول است، بازیکنانی هستند که در فوتبال ایتالیا رجیستا (به ایتالیایی: Regista) و در انگلیسی بازی‌ساز عمق‌محور (به انگلیسی: Deep-lying playmaker) نامیده می‌شوند. یک رجیستا از جایی در عقب زمین، بازی تیمش را می‌گرداند و باید توانایی ارسال پاس‌های کوتاه و بلند صحیح داشته باشد.[۲] یک رجیستا وظایف دفاعی متعادلی دارد و نیاز به حمایت یک هافبک دفاعی قوی در کنار خود دارد. نمونه چنین بازیکنانی آندره‌آ پیرلو و ژاوی یا در فوتبال ایران سیروس قایقران، مجید نامجو مطلق، مجتبی جباری، یا سروش رفیعی نمونه ای از رجیستا هستند.[۲]

در گذشته که پست سوئیپر (یا لیبرو) در فوتبال متداول بود، گاهی این بازیکنان نقش بازی‌ساز را ایفا می‌کردند.[۴]

به عقیده جاناتان ویلسون تحلیلگر روزنامه گاردین، وسلی اسنایدر که وظایف یک بازی‌ساز کلاسیک را ایفا می‌کند نماینده بازی‌سازی فوتبال گذشته است.[۳]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Eva Lavric, ed. (2008). The Linguistics of Football. Language in performance (به انگلیسی). Vol. 38. BoD – Books on Demand. p. 66.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ Ebrahim Sadien (July 5, 2013). "The Regista And the Evolution Of The Playmaker" (به انگلیسی). Football Analysis. Archived from the original on 7 November 2019. Retrieved 25 July 2014.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Jonathan Wilson (4 April 2013). "The Question: How is interpretation of the playmaker role changing?" (به انگلیسی). The Gaurdian. Retrieved 25 July 2014.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ Jaime Orejan (2011). Football/Soccer: History and Tactics (به انگلیسی). McFarland. p. 109, 121, 238.