تیپی۶۳ با نام کامل پروتئین پی۶۳ تومور (انگلیسی: Tumor protein p63) که با نام پی۶۳ هم شناخته میشود، یک پروتئین است که در انسان توسط ژن «TP63» کُدگذاری میشود.[۴][۵][۶][۷]
پی۶۳ حدود ۲۰ سال پس از کشف پی۵۳ شناسایی شد و در کنار پی۷۳ تشکیلدهنده خانوادهٔ ژنی پی۵۳ است.[۸] علیرغم اینکه این پروتئین بهطور قابل توجهی دیرتر از پی۵۳ کشف شد، تجزیه و تحلیل تبارزایی پی۵۳، پی۶۳ و پی۷۳ نشان میدهد که پی۶۳ عضو اصلی این خانوادهای است و دو پروتئین دیگر یعنی پی۵۳ و پی۷۳ از آن تکامل یافتهاند.[۹]
حداقل ۴۲ جهش بیماریزا در این ژن کشف شده است.[۱۰] جهشهای تیپی۶۳ زمینهساز چندین سندرم ناهنجاری است که شکاف لب/یا شکاف کام یک ویژگی بارز آنهاست.[۱۱] جهش در ژن تیپی۶۳ با سندرم دستخرچنگی-دیسپلازی اکتودرمی-شکاف لب و کام،[۱۱] سندرم شکاف دهانی-صورتی ۳، دستخرچنگی، سندرم هی-ولس (که در آن نیز شکاف میانی لب وجود دارد)،[۱۱] سندرم ادالت، سندرم اندام پستانی، سندرم راپ-هاجکین و سندرم شکاف دهانی-صورتی ۸ مرتبط است. در واقع لبشکری، با یا بدون شکاف کام، ویژگی تشخیصی جهشهای پی۶۳ است.[۱۱]
بیان بیش از حد این ژن در سلولهای سرطان مهبل دیده شده است.[۱۲] در ایمونوهیستوشیمی از این پروتئین برای افتراق آدنوکارسینوم پروستات (شایعترین سرطان پروستات) و ضایعات خوشخیم پروستات استفاده میشود.[۱۳] این نشانگر زیستی همچنین در افتراق کارسینوم بافت پوششی از کارسینوم سلول کوچک و آدنوکارسینوم بهکار میرود.[۱۴]