خا-۲۹

خا-۲۹
(سامانه نام‌گذاری در ناتو: AS-14 'Kedge')
نمای کناری یک خا-۲۹دی
نوعموشک هوابه‌سطح
خاستگاهاتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
تاریخچه خدمت
خدمتدههٔ ۱۹۸۰ تاکنون
جنگ‌هاجنگ ایران و عراق
دومین جنگ داخلی لیبی
مداخله روسیه در جنگ داخلی سوریه
جنگ داخلی سوریه
حمله ۲۰۲۲ روسیه به اوکراین
تاریخچه تولید
تاریخ طراحی۱۹۷٥
سازندهویمپل ان‌پی‌او / Tactical Missiles Corporation[۱]
تاریخ تولید۱۹۸۰-اکنون[۲]
ویژگی‌ها
وزنخا-۲۹ال:۶۶۰ کیلوگرم (۱٬۴۶۰ پوند)[۳]
خا-۲۹تی: ۶۸۵ کیلوگرم (۱٬۵۱۰ پوند)[۳]
خا-۲۹تی‌ئی:۶۹۰ کیلوگرم (۱٬۵۲۰ پوند)[۳]
طولخا-۲۹ال/تی :۳۹۰ سانتیمتر (۱۲ فوت ۱۰ اینچ)[۳]
خا۲۹تی‌ئی :۳۸۷٫۵ سانتیمتر (۱۲ فوت ۹ اینچ)[۳]
قطر۳۸٫۰ سانتیمتر (۱۵٫۰ اینچ)[۳]
طول بال۱۱۰ سانتیمتر (۴۳ اینچ)[۳]
سر جنگیمهمات انفجاری شدید نفوذکننده به زره[۱]
وزن سر جنگی۳۲۰ کیلوگرم (۷۰۵ پوند)[۱]
سازوکار
انفجار
برخوردی[۱]
موتورراکت سوخت جامد رانش ثابت[۱]
برد
عملیاتی
خا-۲۹ال :۱۰ کیلومتر (۵٫۴ مایل دریایی)[۳]
خا-۲۹تی :۱۲ کیلومتر (۶٫۵ مایل دریایی)[۳]
خا-۲۹تی‌ئی :۳۰ کیلومتر (۱۶ مایل دریایی)[۳]
بیشینهٔ سرعت۲٬۲۰۰ کیلومتر بر ساعت (۱٬۴۰۰ مایل بر ساعت)[۴]
خا-۲۹اِم‌اِل: ۹۰۰–۱۲۶۰ کیلومتر بر ساعت (۵۶۰–۷۸۰ مایل بر ساعت)[۵]
سامانهٔ
هدایت
خا-۲۹اِل: هدایت لیزری نیمه‌فعال
خا-۲۹تی/تی‌ئی: هدایت تلویزیونی
خا-۲۹دی: آشیانه‌یابی فروسرخ (IIR)[۶][۷]
خا-۲۹اِم‌پی: آشیانه‌یابی راداری فعال[۸]
سکوی
پرتاب
خا-۲۹اِل و تی: میگ-۲۷کِی، [۳] میگ-۲۹اِم، [۳]
سوخو-۲۷یوبی، سوخو-۳۹[۳]

خا-۲۹اِل فقط: سوخو-۲۵[۳]
خا-۲۹تی فقط: سوخو-۳۵[۳]

همچنین: داسو میراژ اف۱ئی، [۹] سوخو-۱۷،[۹] سوخو-۲۴،[۹] سوخو-۳۳، سوخو-۳۴ و سوخو-۳۷

خا-۲۹ (Kh-29) یک موشک هوابه‌سطح ساخت شوروی با برد ۱۰ تا ۳۰ کیلومتر و دارای کلاهکی ۳۲۰ کیلوگرمی است. این موشک بر پایهٔ مدل، دارای هدایت لیزری، فروسرخ، راداری فعال یا تلویزیونی است و معمولاً توسط هواپیماهای تاکتیکی مانند سوخو-۲۴، سوخو ۳۰، میگ-۲۹کی و همچنین سوخو-۲۵ حمل می‌شود.

خا-۲۹ برای استفاده علیه اهداف و زیرساخت‌های بزرگ‌تر میدان نبرد مانند ساختمان‌های صنعتی، انبارها و پل‌ها، در نظر گرفته شده‌است، اما می‌تواند علیه کشتی‌های تا ۱۰٬۰۰۰ تُن، پناهگاه‌های مستحکم‌شدهٔ هواپیما و باندهای بتنی نیز استفاده شود.[۱]

نخستین شلیک خا-۲۹ در سال ۱۹۷۶ انجام شد و پس از آزمایش‌های گسترده، این موشک، در سال ۱۹۸۰ مورد استفاده قرار گرفت.[۹]

این موشک با موشک ای‌جی‌ام-۶۵ ماوریک ایالات متحده مقایسه می‌شود اما ماوریک، یک موشک بسیار کوچک‌تر است و وزن آن، کمتر از نیمی از وزن خا-۲۹ است.[۴]

پیشینهٔ عملیاتی

[ویرایش]

خا-۲۹ در سال ۱۹۸۰ در نیروی هوایی شوروی وارد خدمت شد و از آن زمان تاکنون به‌طور گسترده‌ای صادر شده‌است.

خا-۲۹اِل توسط هواپیماهای سوخو-۳۴ و سوخو-۲۴ در مداخله روسیه در جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۵ مورد استفاده قرار گرفت.[۱۰]

درگیری ۲۰۱۴ لیبی

[ویرایش]

موشک‌های خا-۲۹ در دههٔ ۱۹۸۰ برای استفاده توسط سوخو۲۴های نیروی هوایی لیبی به لیبی عرضه شد. این هواپیماها همگی در جریان مداخله ناتو در سال ۲۰۱۱ منهدم شده‌اند و هیچ هواپیمای دیگری در زرادخانهٔ لیبی نمی‌تواند از این موشک‌ها استفاده کند. از این رو، آن‌ها به راکت‌های سطح‌به‌سطح هدایت‌نشده تبدیل شده‌اند که از کامیون‌هایی اصلاح‌شده پرتاب می‌شوند و باله‌های آن‌ها در جلو و عقب برداشته شده‌اند که مسیر پروازی تا حدودی پایدارتری داشته باشند. آن‌ها توسط نیروهای دولت نجات ملی در اطراف طرابلس در سال ۲۰۱۴، در طول جنگ داخلی دوم لیبی مورد استفاده قرار گرفتند (از انبارهای پایگاه هوایی قرضابیه ضبط شدند).[۱۱]

حملهٔ ۲۰۲۲ روسیه به اوکراین

[ویرایش]

موشک خا-۲۹ احتمالاً در حمله ۲۰۲۲ روسیه به اوکراین استفادهٔ محدودی داشته که از هواپیماهای سوخو-۳۴ شلیک شده‌اند.[۱۲]

مدل‌ها

[ویرایش]
  • خا-۲۹اِل: از یک جستجوگر لیزری نیمه‌فعال استفاده می‌کند و دارای برد ۸–۱۰ کیلومتر است.[۳][۱۳]
  • خا-۲۹اِم‌اِل: نسخهٔ ارتقایافتهٔ خا-۲۹اِل است.
  • خا-۲۹تی: نسخهٔ هدایت تلویزیونی است.[۱۳]
  • خا-۲۹تی‌ئی: نسخهٔ دوربرد است (۳۰ کیلومتر) و ارتفاع پرتاب آن، ۲۰۰–۱۰٬۰۰۰ متر است.[۳][۱۴]
  • خا-۲۹اِم‌پی: گونه‌ای است که از آشیانه‌یابی راداری فعال استفاده می‌کند و آن را تبدیل به یک موشک شلیک و بعد هیچ می‌کند. وزن کلاهک آن، ۲۵۰ کیلوگرم و برد آن، ۱۲ کیلومتر است.
  • خا-۲۹دی: از هدایت تصویربرداری فروسرخ استفاده می‌کند.

کاربران

[ویرایش]
نقشهٔ کاربران خا-۲۹ به رنگ آبی و کاربران پیشین، به رنگ قرمز

کاربران کنونی

[ویرایش]

کاربران پیشین

[ویرایش]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ X-29TE / X-29L, Tactical Missiles Corporation, archived from the original on 28 September 2007, retrieved 2009-02-06
  2. ↑ "ОАО "Корпорация Тактическое Ракетное Вооружение"". Archived from the original on 26 May 2018. Retrieved 23 December 2014.
  3. ↑ ۳٫۰۰ ۳٫۰۱ ۳٫۰۲ ۳٫۰۳ ۳٫۰۴ ۳٫۰۵ ۳٫۰۶ ۳٫۰۷ ۳٫۰۸ ۳٫۰۹ ۳٫۱۰ ۳٫۱۱ ۳٫۱۲ ۳٫۱۳ ۳٫۱۴ ۳٫۱۵ ۳٫۱۶ Rosoboronexport Air Force Department and Media & PR Service, AEROSPACE SYSTEMS export catalogue (PDF), Rosoboronexport State Corporation, p. 122, archived from the original (PDF) on 2007-10-30
  4. ↑ ۴٫۰۰ ۴٫۰۱ ۴٫۰۲ ۴٫۰۳ ۴٫۰۴ ۴٫۰۵ ۴٫۰۶ ۴٫۰۷ ۴٫۰۸ ۴٫۰۹ Fiszer, Michal A. "25 years of service of Russian Kh-29 missile". Situational Awareness. Archived from the original on 22 May 2018. Retrieved 2008-09-07. Written by Polish former Su-22 pilot
  5. ↑ "KH-29". The Probert Encyclopaedia. Archived from the original on 2008-06-02. Retrieved 2008-09-05.
  6. ↑ Friedman, Norman (1997). The Naval Institute Guide to World Naval Weapons Systems, 1997–1998. ISBN 978-1-55750-268-1. Retrieved 23 December 2014.
  7. ↑ "خا-۲۹دی". deagel.com.
  8. ↑ "Russian Air Force 3.8". Archived from the original on 14 June 2012. Retrieved 23 December 2014.
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ "Vympel Kh-29 (AS-14 'Kedge')", Jane's Electro-Optic Systems, 2008-09-04, archived from the original on 2013-01-26, retrieved 2009-02-06
  10. ↑ Polina Devitt (4 October 2015). "Russian air force using laser-guided KH-29L missiles in Syria – RIA". Reuters. Archived from the original on 14 January 2016. Retrieved 7 October 2015.
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ Mitzer, Stijn; Oliemans, Joost (18 August 2014). "Kh-29 Air-To-Surface Missiles Used As Unguided Rockets In Libya". Oryx Blog. Retrieved 17 February 2022.
  12. ↑ https://twitter.com/RALee85/status/1518719872133472257 [bare URL]
  13. ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ "Kh-29 (AS-14 'Kedge')", Jane's Air-Launched Weapons, 2008-08-06 [پیوند مرده]
  14. ↑ "Kh-29TE". Rosoboronexport.
  15. ↑ John Pike. "MiG-29K FULCRUM". GlobalSecurity. Retrieved 23 December 2014.
  16. ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2013-10-18. Retrieved 2013-10-17.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  17. ↑ "Fighter SU-25KM (Scorpion)". Retrieved 23 December 2014.
  18. ↑ 2011 Annual Report of Tactical Missile Corporation, "Archived copy". Archived from the original on 2012-08-21. Retrieved 2013-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  19. ↑ Irawan, Gita. "KSAU Apresiasi Keberhasilan Tes Rudal KH-29TE dari Pesawat Sukhoi TNI AU". Tribunnews. Retrieved 2021-04-21.
  20. ↑ "Rare photo of North Korean fighter jet firing air-to-air missile emerges after Kim Jong Un visits air base". بیزنس اینسایدر.
  21. ↑ Fisher, Richard D. , Jr. (January 2004), The Impact Of Foreign Weapons And Technology On The Modernization Of China's People's Liberation Army, US-China Economic and Security Review Commission, pp. 4–2C, archived from the original on 2007-04-29
  22. ↑ Mitzer, Stijn; Oliemans, Joost (15 January 2015). "The Syrian Arab Air Force - Beware of its Wings". Oryx Blog. Retrieved 17 February 2022.