مجرم (ترانه فیونا اپل)

«مجرم»
تک‌آهنگ فیونا اپل
از آلبوم کشندیز
بی-ساید	«بخواب تا رؤیا ببینی»
تاریخ پخش	۲ ژوئن ۱۹۹۷ (۱۹۹۷-06-۰۲)
استودیو	اوشن وی رکوردینگ (لس آنجلس، کالیفرنیا)
ژانر	بلوز[۱]
زمان	۵:۴۱
ناشر	ورک کلمبیا
ترانه‌نویس(ها)	فیونا اپل
تهیه‌کننده(ها)	اندرو اسلیتر
گاه‌نگاری تک‌آهنگ‌های فیونا اپل
«بخواب تا رؤیا ببینی» (۱۹۹۷) «مجرم» (۱۹۹۷) «هرگز نوعی وعده‌است» (۱۹۹۷)
موزیک ویدئو
«مجرم» در یوتیوب

«مُجرم» (به انگلیسی: Criminal) ترانه‌ای خواننده-ترانه‌پرداز آمریکایی فیونا اپل می‌باشد که در ۲ ژوئن سال ۱۹۹۷ از سوی ورک رکوردز و کلمبیا رکوردز به‌عنوان سومین تک‌آهنگ از نخستین آلبوم استودیویی وی تحت عنوان کشندی منتشر گردید. این ترانه در مورد شخصی است که از تمایلات جنسی برای رسیدن به هدفش سود می‌برد و بابت این‌کار نسبت به خودش احساس خوبی ندارد.^[۲] او به نادرستی عملش آگاه است اما در برابر وسوسهٔ انجام آن نمی‌تواند مقاومت کند.^[۳] این ترانه (و ویدئوی بحث برانگیزش) سبب بزرگترین موفقیت‌های اپل و همچنین تحقیرآمیزترین انتقاداتی است که متوجه او شده‌است.^[۴]

ترانهٔ «مجرم» در چهلمین دورهٔ جوایز گرَمی (۱۹۹۸) در دو رشتهٔ بهترین ترانهٔ راک و بهترین اجرای آوازی راک زن نامزد دریافت گرمی بود که دومی را از آن خود کرد.^[۵] وی‌اچ‌وان در گزینش «۱۰۰ ترانهٔ برتر دههٔ ۹۰ میلادی» «مُجرم» را در ردهٔ پنجاه و پنجم فهرستش قرار داده‌است.^[۶] مجلهٔ موسیقی بلِندِر هم در فهرستی با عنوان «۵۰۰ ترانهٔ برتر از زمانی که شما به‌دنیا آمده‌اید» جایگاه هفتاد و یکم را به این قطعه اختصاص داده‌است.^[۷]

محتوا

اپل این ترانه را در زمان ۴۵ دقیقه‌ای ناهارش در استودیو نوشته‌است.^[۸] او در این ترانه «یک دختر خیلی بد است» که از تجربهٔ «رابطهٔ سبک‌سرانه‌اش با مردی حساس» سخن می‌گوید. این رابطه به او احساس «مُجرم» بودن می‌دهد و اپل چکیدهٔ آن را با جمله‌های «فرشته چه خواهد گفت؟ شیطان می‌خواهد بداند» توصیف می‌کند.^[۹] او از شَر خودش به پروردگار پناه می‌برد و به او التماس می‌کند «پیش از آن‌که اعمال شیطانی‌اش را به اتمام برساند، نجاتش بدهد».^[۳]

«مُجرم» تصویری ترسناک و غم‌انگیز از اپل ارائه می‌کند که با شخصیت او در واقعیت بی‌ارتباط است.^[۱۰]

ویدئو

ویدئوی «مجرم» را مارک رومنک کارگردانی کرده‌است. در این ویدئو فیونا اپل لاغر و استخوانی در میان تعدادی مُدل (به‌ظاهر تحت تأثیر نوعی آرامبخش) دیده می‌شود و در حالی که می‌خواند «من یک دختر خیلی بد بوده‌ام» لباس‌هایش را می‌کَند. تصویر ارائه‌شده از اپل در این ویدئو که نیویورکر آن را «شبیه مُدل‌های دچار سوءتغذیهٔ کلوین کلاین» توصیف کرد، باعث وارد شدن اتهام‌هایی مانند «ترویج تیپ هروئینی» و «القای حال و هوای پورنوگرافی کودکان» به او شد.^[۱۱]

در پاسخ به هجمهٔ ایجاد شده و در مراسم جوایز ام‌تی‌وی سال ۱۹۹۷، زمانی که اپل برای دریافت جایزهٔ «بهترین هنرمند جدید» روی سِن رفت گفت: «این دنیا مزخرف است… چیزهایی که ما فکر می‌کنیم باحال هستند و آنچه می‌پوشیم و آنچه می‌گوییم نباید طبق الگوهای شما در زندگی‌تان باشند. سرتان به‌کار خودتان باشد».^[۱۲][۱۳]

رومَنک ویدئوی «مجرم» را ادای احترامی به عکس‌های جریان‌ساز نَن گُلدین در دههٔ ۸۰ میلادی می‌داند.^[۱۴] این ویدئو در مراسم سال ۱۹۹۸ جوایز ام‌تی‌وی جایزهٔ «بهترین فیلمبرداری» را دریافت کرد.^[۱۵]

فهرست قطعه‌های تک‌آهنگ

سی‌دی نسخهٔ ایالات متحده

1. «مجرم» - ۵:۴۱
2. «بخواب تا رؤیا ببینی» (لایو) - ۴:۳۶

جدول‌های موسیقی

جدول (۱۹۹۷–۱۹۹۸)	بهترین جایگاه
استرالیا (ای‌آرآی‌ای)[۱۶]	۵۱
تک‌آهنگ‌های برتر کانادا (آرپی‌ام)[۱۷]	۲۸
راک/آلترناتیو کانادا (آرپی‌ام)[۱۸]	۹
بیلبورد هات ۱۰۰ ایالات متحده[۱۹]	۲۱
ایرپلی آلترناتیو بزرگسالان ایالات متحده (بیلبورد)[۲۰]	۲
۴۰ تک‌آهنگ برتر بزرگسالان ایالات متحده (بیلبورد)[۲۱]	۱۷
ایرپلی آلترناتیو ایالات متحده (بیلبورد)[۲۲]	۴
۴۰ آهنگ برتر جریان اصلی ایالات متحده (بیلبورد)[۲۳]	۱۸

گواهینامه‌ها و فروش

منطقه	گواهی	واحد گواهی‌شده/فروش
ایالات متحده (آرآی‌ای‌ای)[۲۴]	پلاتین	۱٬۰۰۰٬۰۰۰
رقم فروش+پخش جاری تنها بر پایهٔ گواهی‌ها.

فیلم شیادها

در سال ۲۰۱۹ «مجرم» به‌عنوان موسیقی متن سکانسی از فیلم شیادها استفاده شد. در آن سکانس شخصیت رقاص برهنه به‌نام «رامونا» (با بازی جنیفر لوپز) به بیننده معرفی می‌شود و با این ترانه رقص میله‌ای انجام می‌دهد.^[۲۵] به گفتهٔ لورین اسکافاریا (کارگردان) زمانی که «مجرم» را به لوپز پیشنهاد داد با استقبال او روبه‌رو شد و آن‌ها بدون این‌که از اپل اجازه بگیرند فیلمبرداری آن سکانس را آغاز کردند. فیونا اپل به‌ندرت اجازهٔ استفاده از آثارش به‌عنوان موسیقی متن فیلم را می‌دهد اما پس از نامه‌نگاری سازندگان فیلم و زمانی که نسخهٔ اولیهٔ آن سکانس را برایش فرستادند با استفاده از اثرش موافقت کرد.^[۲۶]

چند ماه پیش از اکران فیلم شیادها، اپل اعلام کرد که تصمیم گرفته درآمد سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ «مجرم» (از جمله عواید استفادهٔ اثر در آن فیلم) را به سازمانی غیرانتفاعی اهدا کند که هزینه‌های مهاجرت و خدمات حقوقی به پناهجویان بازداشت شده در مرز آمریکا و مکزیک را پوشش می‌دهد. او دلیل این تصمیم را «ناامیدی برآمده از ماه‌ها و ماه‌ها خواندن اخبار مربوط به نحوهٔ رفتار کشورش با پناهندگان» عنوان کرد.^[۲۷]

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Criminal (Fiona Apple song)». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۴.

1. "Criminal [US]". AllMusic. September 16, 1997. Retrieved May 8, 2024.
2. Levine, Nick (۲۹ ژوئیه ۲۰۱۶). "The Forgotten Ferocity of Fiona Apple's Debut 'Tidal'". vice.com (به انگلیسی). Vice. Retrieved 29 March 2021.
3. Vanessa Okoth-Obbo (۲۲ ژوئیه ۲۰۱۷). "FIONA APPLE'S TIDAL AT 20: HOW SHE REDEFINED THE CONFESSIONAL POP STAR". mtv.com (به انگلیسی). MTV. Archived from the original on 20 April 2021. Retrieved 29 March 2021.
4. Zoladz, Lindsay (۱۸ آوریل ۲۰۲۰). "Fiona Apple's Essential Songs". nytimes.com (به انگلیسی). NY Times. Retrieved 29 March 2021.
5. "FIONA APPLE". grammy.com (به انگلیسی). The Recording Academy. Retrieved 22 March 2021.
6. "VH1's 100 Greatest Songs Of The '90s: Not Enough Pavement". stereogum.com (به انگلیسی). Stereo Gum. ۱۲ دسامبر ۲۰۰۷. Retrieved 29 March 2021.
7. "The 500 Greatest Songs Since You Were Born: 51-100". blender.com (به انگلیسی). Blender. اکتبر ۲۰۰۵. Archived from the original on 6 March 2009. Retrieved 29 March 2021.
8. Nussbaum, Emily (۱۶ مارس ۲۰۲۰). "Fiona Apple's Art of Radical Sensitivity". newyorker.com (به انگلیسی). Newyorker. Retrieved 29 March 2021.
9. Pelly, Jenn (۱۳ اوت ۲۰۱۷). "Fiona Apple - Tidal". pitchfork.com (به انگلیسی). Pitchfork. Retrieved 29 March 2021.
10. Jenkins, Craig (۱۷ آوریل ۲۰۲۰). "Fiona Apple's Fetch the Bolt Cutters Is the Album She Deserved to Make All Along". vulture.com (به انگلیسی). New York. Retrieved 29 March 2021.
11. Steinmetz, Katy (۶ ژوئن ۲۰۱۱). "Top 10 Controversial Music Videos". time.com (به انگلیسی). TIME. Retrieved 22 March 2021.
12. JAMES, NICOLE (۲۹ آوریل ۲۰۱۱). "FLASHBACK FRIDAY: FIONA APPLE, 'CRIMINAL'". mtv.com (به انگلیسی). MTV. Archived from the original on 5 June 2020. Retrieved 22 March 2021.
13. LEVINE, NICK (۱۷ آوریل ۲۰۲۰). "Fiona Apple: How to Get Into the Fetch the Bolt Cutters Artist". gq.com (به انگلیسی). GQ. Retrieved 22 March 2021.
14. HAHN, RACHEL (۱۷ آوریل ۲۰۲۰). "An Ode To Fiona Apple's Music Video Style". vogue.com (به انگلیسی). Vogue. Retrieved 22 March 2021.
15. "Winners of 1998 MTV Awards". upi.com (به انگلیسی). UPI. ۱۱ سپتامبر ۱۹۹۸. Retrieved 22 March 2021.
16. "The ARIA Australian Top 100 Singles Chart Week Ending 24 May 1998". ARIA. Retrieved February 4, 2016.
17. "Top RPM Singles: Issue 3451." RPM. Library and Archives Canada. {{{publishdate}}}. Retrieved January 1, 2019.
18. "Top RPM Rock/Alternative Tracks: Issue 3315." RPM. Library and Archives Canada. {{{publishdate}}}. Retrieved January 1, 2019.
19. "Fiona Apple Chart History (Hot 100)". Billboard. Retrieved January 29, 2011.
20. "Fiona Apple Chart History (Adult Alternative Songs)". Billboard. Retrieved January 29, 2011.
21. "Fiona Apple Chart History (Adult Pop Songs)". Billboard. Retrieved January 29, 2011.
22. "Fiona Apple Chart History (Alternative Airplay)". Billboard. Retrieved January 29, 2011.
23. "Fiona Apple Chart History (Pop Songs)". Billboard. Retrieved January 29, 2011.
24. "American single certifications – Fiona Apple – Criminal". Recording Industry Association of America. Retrieved March 27, 2020.
25. White, Adam (۲۶ سپتامبر ۲۰۱۹). "Hustlers: Fiona Apple reacts to Jennifer Lopez dancing to 'Criminal' in new film". independent.co.uk (به انگلیسی). Independent. Retrieved 22 March 2021.
26. SHAFFER, CLAIRE (۱۳ سپتامبر ۲۰۱۹). "The Story Behind Jennifer Lopez's 'Hustlers' Pole Dance to Fiona Apple". rollingstone.com (به انگلیسی). Rolling Stone. Retrieved 22 March 2021.
27. MANDELL, ANDREA. "Fiona Apple is donating two years of 'Criminal' proceeds to border refugees". usatoday.com (به انگلیسی). USA Today. Retrieved 22 March 2021.