نِکُوماتا (ژاپنی: 猫また هپبورن: Nekomata ) نوعی گربهٔ یوکای هستند که در فولکلور ژاپنی، کایدان کلاسیک، جستارها و غیره توصیف شدهاست. دو نوع متفاوت از نکوماتا وجود دارد: آنهایی که در کوهستانها زندگی میکنند و دیگری گربههای خانگی که پیر شده و تبدیل به یوکای شدهاند.[۱] نکوماتا اغلب با باکهنکو، یکی دیگر از یوکایهای گربه مانند اشتباه گرفته میشود. آنها در شهرها و روستاها یافت میشوند و همانند سایر باکهنکوها متولد میشوند. هنگامی که یک نکوماتا به یوکای تبدیل میشود، دم آن از وسط به دو دم یکسان تقسیم میشود. این گربههای هیولا در حال راه رفتن بر روی پاهای عقب خود دیده میشدند و به زبان انسانها صحبت میکردند.
در حالی که همهٔ باکهنکوها نسبت به صاحبان خود کینهتوز یا خشونتآمیز نیستند، اما تمامی نکوماتاها چنین هستند؛ آنها با دیدی تحقیرآمیز به انسانها نگاه میکنند. آنها گلولههای آتشین ایجاد میکنند و آغاز کننده آتشسوزیهای بزرگی هستند که سبب کشتن بسیاری از مردم میشود. آنها همانند استادان عروسکگردان اجساد را با قدرت نکرومانتیک خود کنترل میکنند، و از توانایی قدرتمند نفوذشان به منظور باجگیری و بردهداری انسانها استفاده میکنند. خطرناکترین و قویترین نوع نکوماتا در اعماق کوهها زندگی میکند، جایی که به شکل گربههای وحشی همچون پلنگ و شیر پرسه میزنند.[۲]
نکوماتا در داستانهایی حتی زودتر از ژاپن ظاهر شده بودند. در دودمان سوئی، واژههای 猫鬼 و 金花猫 برای توصیف گربههای اسرارآمیز بهکار برده میشدند. در ادبیات ژاپنی، نکوماتا برای نخستین بار در دفتر خاطرات میگیتسوکی اثر فوجیوارا نو تیکا در اوایل دوره کاماکورا ظاهر شد؛ در آغاز دورهٔ تنپوکو (۱۲۳۳)، ۲ اوت، در نانتو (استان نارا کنونی)، گفته شده در شبی یک نکوماتا چندین نفر را کشته و خورده است. نکوماتا به عنوان یک حیوان درندهٔ کوهی توصیف شدهاست: برطبق میگیتسوکی، «آنها چشمانی مانند گربه و بدنی بزرگ مثل سگ دارند». مقالهٔ تسورهزورهگوسا مربوط به اواخر دوره کاماکورا (تقریباً ۱۳۳۱) بیان میکند: «در گوشه و کنارهای کوهستانها موجوداتی هستند که تحت نام نکوماتا شناخته میشوند، و مردم میگویند که آنها انسانها را میخورند».[۳][۴] با این حال بسیاری از مردم این سوال را دارند که آیا نکوماتا در واقع یک هیولای گربه است یا خیر.[۳] از آنجایی که گفته میشود مردم از بیماری به نام «عارضه نکوماتا» (猫跨病 ) رنج میبرند، برخی نکوماتا را حیوانی تعبیر میکنند که به هاری مبتلا شدهاست.