هیدروژن یدید

هیدروژن یدید (به انگلیسی: Hydrogen iodide) که به نام هیدرویدیک اسید هم شناخته می‌شود؛ یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۲۴۸۴۱ است. شکل ظاهری این ترکیب، گاز بی‌رنگ است.

ساختار شیمیایی

[ویرایش]

هیدروژن یدید یک ماده مولکولی است که از واحدهای سازنده H-I ساخته شده است. در مولکول‌های این ماده، یک اتم هیدروژن و یک اتم ید با پیوند کووالانسی ساده (یگانه) به یک‌دیگر متصل شده‌اند[۱].

خواص فیزیکی

[ویرایش]

مولکول‌های هیدروژن یدید به دلیل پیوند قطبی بین اتم‌های‌شان (در نتیجه اختلاف الکترونگاتیوی بین هیدروژن و ید)، دارای قطبیت هستند. بنابراین نیروی جاذبه‌ای بین این مولکول‌ها از نوع نیروهای لاندن و دوقطبی-دوقطبی است. نتیجه این نیروهای جاذبه، نقطه ذوب 51- درجه سلسیوس و نقطه جوش 35- درجه سلسیوس برای هیدروژن یدید و حالت گازی آن است[۲]. قطبیت مولکول‌های هیدروژن یدید باعث می‌شود که در آب حل شود؛ ضمن این‌که هنگام انحلال، مولکول‌ها به یون‌های هیدروژن (+H) و یدید (-I) تفکیک می‌شوند[۳].

خواص شیمیایی

[ویرایش]

مهم‌ترین ویژگی شیمیایی هیدروژن یدید، خصلت اسیدی آن است که پس از انحلال در آب و یونش، موجب افزایش مقدار و غلظت یون‌های هیدرونیوم (H3O+) می‌شود؛ به همین دلیل، هیدروژن یدید محلول در آب را «هیدرویدیک اسید» می‌خوانند. از آن‌جا که یونش کامل صورت می‌گیرد، این ماده در آب یک اسید قوی محسوب می‌شود[۳]. ویژگی شیمیایی دیگر هیدروژن یدید، خاصیت کاهندگی آن است. از آن‌جا که ید در کم‌ترین حالت اکسایش قرار دارد، می‌تواند با اکسایش به ید مولکولی و حتی حالت‌های اکسایش مثبت، نقش کاهنده را ایفا نماید[۴].

روش‌های تهیه

[ویرایش]

هیدروژن یدید را می‌توان از واکنش مستقیم بین هیدروژن و ید تهیه کرد. باید بدانیم که بر خلاف هیدروژن فلوئورید و هیدروژن کلرید، نمی‌توان هیدروژن یدید را از واکنش نمک یدید و سولفوریک اسید تهیه نمود، زیرا یون یدید، توسط سولفوریک اسید اکسید می‌شود و گوگرد، دی‌هیدروژن سولفید و همین‌طور گوگرد دی‌اکسید ایجاد می‌شود. دیگر روش تهیه این ماده، واکنش فسفر قرمز، ید و مقدار کمی از آب است که به تولید هیدروژن یدید و فسفرو اسید می‌انجامد[۵].

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. Chemistry; Charles E. Mortimer; 6th Edition; Chapter8
  2. Chemistry; Charles E. Mortimer; 6th Edition; Chapter11
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Chemistry; Charles E. Mortimer; 6th Edition; Chapter16
  4. Chemistry; Charles E. Mortimer; 6th Edition; Chapter13
  5. Chemistry; Charles E. Mortimer; 6th Edition; Chapter21
  • «IUPAC GOLD BOOK». دریافت‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۱۲.