چیپی توتک | |
---|---|
خدای زور و کشاورزی، ارباب فصلها، بازتولد، و هنر، فرمانروای شرق | |
عضوی از the Tezcatlipocas | |
نامهای دیگر | Red Tecatlipoca, Camaxtli, Camaxtle, Mixcoatl, Xipe |
اقامتگاه | • Ilhuicatl-Teteocan (Twelfth Heaven) • the شرق |
نماد | بلدرچین |
جنسیت | نر (جنس) |
منطقه | آمریکای میانه |
گروه قومی | آزتکها (نوهوآ) |
جشنوارهها | گاهشماری آزتکی |
اطلاعات شخصی | |
والدین | توناکاتهکوتلی و Omecihuatl (Codex Zumarraga) |
خواهر و برادر | کوئتزالکواتل، تزکاتلیپوکا، اویتسیلوپوچتلی (Codex Zumarraga) |
فرزندان | None |
چیپی توتک در اساطیر آزتک خدای رستاخیز (مرگ و تولد دوباره) بود. چیپی توتک همچنین به عنوان خدای کشاورزی، پوشش گیاهی، زرگری و نقرهکاری هم محسوب میگردید. چیپی توتک با اسامی دیگری نیز شناخته میگردید که برجستهترین آنها عبارت هستند از تلالوکا، تِلالاکی تِزکاتیپوکا و یولاهون[۱] این ایزد به صورت خدایی طلایی نقش میگردید و اعتقاد آزتکها بر این بود که او واسطهٔ ابداع جنگ و جنگاوری بودهاست.[۲] کلاهی با انتهای تیز و قیفگونه و عصای جغجغهای از جمله نشانها و حمایل وی محسوب میگردید.[۳] چیپی توتک همچنین پرستشگاه بزرگی در معبد مایور به نام یوپیکو داشت و در پی تسخیر آمریکای جنوبی و متعاقب آن، استعمارگری اسپانیا در قاره آمریکا بهطور گستردهای مورد پرستش قرار میگرفت.
طالع بد او به عقیدهٔ آزتکها با جوش، التهاب و بیماریهای چشمی همراه بود[۴][۵] و اعتقاد بر این بود که در طالع بد، چیپی توتک میتواند متضمن بروز آفت بسیار باشد.[۶] وی ارتباط بسیاری با بیماریهایی همچون آبله، تاول و سایر عوارض بصری داشت و اگر کسی از چنین عوارضی در رنج بود، به او پیشنهاد میدادند که برای این ایزد قربانی بدهد.[۷] در اساطیر آزتک همچنین از چیپی توتک به عنوان ایزد زرگری و نقرهکاری تجلیل میگردید و آزتکها سارقان طلا و نقره را برای عبرت سایرین، ابتدا در شهر میگرداندند و سپس برای او قربانی میکردند.[۸]