کاتتر سیاهرگ مرکزی(به انگلیسی: Central Venuse Catheter) قسطرهای پلیمری با عیار پزشکی است که مایعاتی چون سرم را وارد ورید میکند. کاربرد کاتتر سیاهرگ مرکزی کاتتریزاسیون یا کانولاسیون است.
تزریق دارو (انواع داروهای شیمی درمانی، تجویز بلند مدت داروهایی چون انواع آنتیبیوتیکها و …)
نمونهگیری مکرر خون
برقراری حمایت تغذیه ای
تزریق خون و فرآوردههای آن
کاتتر ورید مرکزی این نوع از کاتترها جزو کاتترهای موقت دستهبندی میشوند و برای کاربرد در تزریق دارو یا مایعات، مانیتورینگ فشار، تزریق خون و … استفاده میشوند؛ که میتوانند تک راه - دو راه- سه راه - چهار راه - و در برخی از برندهای تجاری ۵ راه و ۷ راه باشند بیشترین کاربرد آن در بخش مراقبتهای ویژه، اورژانس و اتاق عمل است. از مهمترین عوارض کارگذاری آنها میتوان به عفونتهای مرتبط با کاتترهای وردید- نموتوراکس و … اشاره کردتزریق موادحاجب مورد استفاده در رادیولوژی
دسترسی برای مسیرهای خونی خارج بدن (همودیالیز و تعویض پلاسما)
مجموعاً منع مطلقی برای کاتتریزاسیون وریدی وجود ندارد
اما در مواردی بهتر استاز آن خودداری گردد:
اختلالات خونریزی دهنده
درمان با داروهای ضد انعقاد یا ترومبولیتیک
بیماران پرخاشگر
محدودیتهای آناتومیکی در محل کارگذاری
در اندام دچار آزردگی، سوختگی، عفونت یا درماتیت در محل کارگذاری و واسکولی
نکته: محلولهای اسکلروزان، برخی داروهای شیمی درمانی و وازوپرسورها که اگر از بافت نشت کنند میتوانند موجب نکروز یا تاول شوند، بهتر است از راه وریدهای مرکزی استفاده گردند مگر در مواقع اورژانس یا چنانچه دسترسی به ورید مرکزی به راحتی یا در زمان مقتضی مقدور نباشد (در مورد سالین هیپرتونیک، کلراید کلسیم و پتاسیم و آمیودارون نیز چنین است).
نکته) پس از کاتترگذاری انجام یک گرافی ساده قفسه سینه جهت ارزیابی عوارض و قرارگیری صحیح کاتتر لازم است.
نکته) سونوگرافی احتمال انجام موفقیتآمیز کاتترگذاری ورید سابکلاوین را افزایش میدهد.
درازمدت:
عفونت ورید
ترومبوز ورید
نکته) با رعایت بهداشت مناسب دستها، بهکارگیری حداکثر احتیاطات در هنگام کاتترگذاری، استفاده از ضدعفونیکننده پوست کلرهگزیدین و بازبینی روزانه از روی نیاز به کاتتر به کاهش خطر عفونت کمک خواهد کرد.