کایلی مور گیلبرت

کایلی مور-گیلبرت
ملیتاسترالیا-بریتانیا
محل تحصیلWolfson College, Cambridge
دانشگاه ملبورن
پیشهآموزگار مطالعات اسلامی در انستیتوی آسیای دانشگاه ملبورن
کارفرمادانشگاه ملبورن
همسررُسلان هادوروف (طلاق)

کایلی مور-گیلبرت (به انگلیسی: Kylie Moore-Gilbert) یک پژوهشگر و استاد دانشگاه استرالیایی-بریتانیایی در زمینهٔ مطالعات اسلامی است. او به اتهام جاسوسی، مشغول سپری کردن حکم ۱۰ سال زندان در ایران بود که ۵ آذر ۱۳۹۹ در جریان یک مبادله با ۳ ایرانی زندانی در تایلند به اتهام بمبگذاری ناموفق علیه دیپلمات‌های اسرائیلی آزاد شد.[۱][۲][۳][۴]

تا پیش از ورود به ایران و دستگیری، او آموزگار مطالعات اسلامی در انستیتوی آسیای دانشگاه ملبورن بود. مور-گیلبرت در پژوهش‌های خود به‌طور گسترده‌ای، دربارهٔ مواردی همچون انقلاب و عمل‌گرایی در خاورمیانه نوشته‌است. تمرکز اصلی او در این مسیر بیشتر بر اسلام شیعه، سیاست بحرین و جنبش‌های اعتراضی آن بوده‌است.[۵][۶]

او برادرزاده بارت جیسون مور گیلبرت است.

بازداشت و زندان در ایران

[ویرایش]

کایلی مور-گیلبرت در تابستان ۱۳۹۷ به دعوت دانشگاه الزهرا و دانشگاه ادیان و مذاهب قم برای شرکت در هفتمین همایش «شیعه‌شناسی» به ایران سفر کرد. پس از شرکت در این همایش و هنگام بازگشت به کشورش در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی تهران از سوی نیروهای امنیتی بازداشت و پس از محاکمه، به ده سال زندان محکوم شد.[۷]

اتهامات او به‌طور علنی اعلام نشدند با این حال گمان می‌رود که آن‌ها مربوط به جاسوسی باشند. او در زندان اوین نگهداری می‌شد و بنا بر گزارش‌ها در سلول انفرادی بود. مقامات ایرانی تلاش کردند در برابر آزادی وی، او را به عنوان یک جاسوس استخدام کنند که با مخالفت وی روبرو شد.[۸][۹] کایلی مور-گیلبرت در زمان بازداشت، سه بار اقدام به خودکشی کرده بود[۱۰] که توسط خانواده وی تکذیب شد.[۱۱]

انتقال به زندان قرچک

[ویرایش]

در مرداد ۱۳۹۹ رضا خندان همسر نسرین ستوده، در فیس‌بوک، خبر داد «کایلی مور-گیلبرت شهروند استرالیایی که در بازداشتگاه امنیتی زندان اوین به سر می‌برد از دو روز پیش به عنوان تنبیه به قرنطینهٔ زندان قرچک منتقل شده‌است. او طی تماسی از زندان گفت که شرایط بسیار بدی دارد». در ادامهٔ پست آمده‌است که طی این تماس از «ناامیدی و افسردگی شدید» خود خبر داده و گفته نمی‌تواند حتی چیزی بخورد.[۱۲][۱۳] وی بعدها اشاره کرد که در طول دوران زندان، یک نوبت سعی کرده که فرار کند که موفق به این کار نشده و حتی تصمیم به خودکشی نیز گرفته بوده.[۱۴]

نسرین ستوده و رضا خندان از این پژوهشگر زندانی نقل کرده‌اند که «حدود یک ماه پیش با خانواده‌اش تماس گرفته‌است». هر دو همچنین یادآوری کرده‌اند که قرنطینهٔ زندان قرچک مملو از مجرمان متهم به قتل، قاچاق مواد مخدر و موارد دیگر است و در آن «عدهٔ قابل توجهی بیمار کرونایی نیز وجود دارد».[۱۲][۱۳]

واکنش دولت استرالیا

[ویرایش]

روز چهارشنبه ۸ مرداد ۱۳۹۹ دولت استرالیا در بیانیه‌ای اعلام کرد که ایران اطلاع داده که مور-گیلبرت به زندان قرچک منتقل شده و بیم آن می‌رود که وضعیت جسمانی‌اش وخیم‌تر شود. وزارت امور خارجه استرالیا افزود کادر دیپلماتیک این کشور خواستار دسترسی فوری به این زندانی در محل تازه نگهداری او شده‌است. در ادامهٔ این بیانیه آمده مسئولیت سلامتی مور-گیلبرت با ایران است.[۱۵][۱۶]

در واکنش به این گزارش‌ها، مهدی کشت‌دار، مدیرعامل خبرگزاری میزان وابسته به قوهٔ قضائیه، در یک توییت ادعا کرد: «وضعیت جسمانی مور-گیلبرت خوب است و هیچ‌گونه مشکلی ندارد. فرد محکوم به جاسوسی با دستور قضایی، روز یک‌شنبه با سفیر استرالیا ملاقات می‌کند».[۱۷]

آزادی

[ویرایش]
گفتگو با صدای آمریکا فارسی با کایلی مور گیلبرت

در ۵ آذر ۱۳۹۹ کایلی مور-گیلبرت با مبادلهٔ سه ایرانی زندانی در تایلند، از زندان آزاد شد.[۴] او در ۷ آذر ۱۳۹۹ (۲۷ نوامبر ۲۰۲۰) از طریق فرودگاه بین‌المللی کانبرا وارد خاک استرالیا شد. دولت استرالیا از تأیید رسمی مبادله کایلی مور-گیلبرت با سه بمبگذار ایرانی در تایلند خودداری کرد.[۱۸] کایلی مور-گیلبرت پس از رسیدن به استرالیا گفت که احساس دوستی‌اش نسبت به ایران، بیشتر شده‌است.[۱۹]

یک روز پس از آزادی کایلی مور-گیلبرت، مقام‌های تایلندی تأیید کردند که سه زندانی تبعه ایران را که در این کشور در زندان بودند به تهران فرستاده‌اند. رسانه‌های ایران گزارش دادند که او در برابر آزادی «سه تاجر ایرانی» آزاد شده‌است ولی اشاره به هویت این سه «تاجر» نکردند. در فیلمی هم که از تبادل این سه نفر منتشر شد هر سه ماسک زده و کلاه لبه‌دار سیاه بر سر دارند و یکی بر روی ویلچر است.[۲۰][۲۱]

وی پس از حضور در استرالیا، همچنان اتهام جاسوسی برای هر سازمان جاسوسی را رد کرد و شنیدن خبر تلاش‌هایی که از جانب خانواده و همکارانش برای آزادی از زندان انجام می‌شد را در حفظ سلامت ذهن و تحمل کردن شرایط نامطلوب زندان بسیار مؤثر دانست.[۲۲]

فعالیت‌ها

[ویرایش]

حمایت از زندانیان سیاسی ایرانی

[ویرایش]

در خرداد ۱۴۰۱ تعدادی از زندانیان سیاسی سابق با انتشار بیانیه‌ای در روز محیط زیست از رفتار جمهوری اسلامی با فعالان بازداشتی محیط زیست انتقاد کردند. این بیانیه را مور گیلبرت به همراه نازنین زاغری، ارس امیری، آتنا دائمی، شکوفه یداللهی، پریسا رفیعی، نگین قدمیان و سپیده فرهان امضا کرد.[۲۳]

طلاق

[ویرایش]

در فوریه ۲۰۲۱ خبر درخواست طلاق کایلی مور-گیلبرت از همسر خود منتشر شد. دلیل این طلاق، پی بردن خانم گیلبرت به روابط پنهانی همسر ۳۱ ساله‌اش با استاد راهنمای خانم گیلبرت در مقطع دکتری در دانشگاه ملبورن که یک زن ۴۳ ساله است، عنوان شده‌است. رابطه پنهانی آنها از یک سال پس از حصر خانم گیلبرت در زندان‌های ایران آغاز شده بود.[۲۴] وی در توصیف این اتفاق، خیانت وارده از جانب همسرش را بدتر از مصیبت حبس در ایران دانسته بود.[۲۵]

شکایت گروهی از ابراهیم رئیسی

[ویرایش]

در شهریور ۱۴۰۱ حمید بابایی، کایلی مور گیلبرت، و مهدی حاجتی در یک دادخواست ۳ نفره از ابراهیم رئیسی به دلیل نقش او به عنوان رئیس قوه قضائیه در به زندان افتادن و شکنجه آنها به دادگاه ناحیه‌ای ایالات متحده آمریکا برای ناحیه جنوبی نیویورک شکایت کردند.[۲۶] این شکایت بر پایه قانون قربانیان شکنجه تنظیم شد.[۲۷]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ «Here's what we know about the Iranian prisoners exchanged for Kylie Moore-Gilbert». www.abc.net.au (به انگلیسی). ۲۰۲۰-۱۱-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۶.
  2. ↑ Dexter, Anthony Galloway, Rachael (2020-11-26). "Australian academic traded for Thai bomb plot prisoners". The Sydney Morning Herald (به انگلیسی). Retrieved 2020-11-26.
  3. ↑ "Multi-country talks secure Kylie Moore-Gilbert's release". Australian Financial Review (به انگلیسی). 2020-11-26. Retrieved 2020-11-26.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «تایلند آزادی سه بمبگذار ایرانی را تأیید کرد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۶.
  5. ↑ "'She's not a spy': friends shocked over academic Dr Kylie Moore-Gilbert's jailing in Iran". The Guardian. 16 September 2019.
  6. ↑ "Kylie Moore-Gilbert named as woman sentenced to 10 years' jail in Iran". The Sydney Morning Herald. 14 September 2019.
  7. ↑ «کایلی مور-گیلبرت و سه بار خودکشی در زندان اوین». رادیوزمانه. ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۹.
  8. ↑ "Jailed British-Australian Kylie Moore-Gilbert rejected Iran's offer to work as a spy". The Guardian. Retrieved 21 January 2020.
  9. ↑ "Kylie Moore-Gilbert, jailed academic, 'rejected Iran's offer to become spy'". BBC. Retrieved 21 January 2020.
  10. ↑ «اقدام به خودکشی کایلی مور-گیلبرت، شهروند استرالیایی محبوس در زندان اوین خبر». تار نگار تخصصی حقوق بشر ایران. ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۹.
  11. ↑ «خانواده استرالیایی زندانی در ایران تلاش وی برای خودکشی را تکذیب کرد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۱۷.
  12. ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ «پژوهشگر استرالیایی زندانی در ایران «برای تنبیه به زندان قرچک منتقل شده»». رادیو فردا. ۷ مرداد ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۷ مرداد ۱۳۹۹.
  13. ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «کایلی مور-گیلبرت، شهروند بریتانیایی-استرالیایی به زندان قرچک منتقل شده‌است». بی‌بی‌سی فارسی. ۷ مرداد ۱۳۹۹.
  14. ↑ «Contemplated suicide: British-Australian academic held in Iran for 2 years». Hindustan Times. دریافت‌شده در ۱۰ مارس ۲۰۲۱.
  15. ↑ «استرالیا انتقال مور-گیلبرت به زندان قرچک ورامین را تأیید کرد». رادیو فردا. ۸ مرداد ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۸ مرداد ۱۳۹۹.
  16. ↑ «واکنش استرالیا به انتقال شهروند بریتانیایی-استرالیایی به زندان قرچک: 'درخواست دسترسی کنسولی'». بی‌بی‌سی فارسی. ۷ مرداد ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۸ مرداد ۱۳۹۹.
  17. ↑ «زندانی دوتابعیتی «روز یک‌شنبه با سفیر استرالیا دیدار می‌کند»». رادیو فردا. ۱۰ مرداد ۱۳۹۹.
  18. ↑ Levi Parsons and Claudia Poposki (28 November 2020). "Schapelle Corby's fixer helped orchestrate academic's Iran extraction". Daily Mail Australia (به انگلیسی).
  19. ↑ «Australian academic Kylie Moore-Gilbert thanks friends and supporters following release in Iranian prisoner-swap deal». Australian Broadcasting Corporation (به انگلیسی). ۱ دسامبر ۲۰۲۰.
  20. ↑ «تایلند هویت سه زندانی مبادله‌شده با کایلی مور-گیلبرت را تأیید کرد». رادیو فردا. ۶ آذر ۱۳۹۹.
  21. ↑ «مبادله کایلی مور-گیلبرت؛ تایلند آزادی سه بمبگذار ایرانی را تأیید کرد». بی‌بی‌سی فارسی. ۶ آذر ۱۳۹۹.
  22. ↑ «Kylie Moore-Gilbert: Academic thanks supporters after Iran nightmare». BBC. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۲۱.
  23. ↑ «نامه ۹ هم‌بند سابق: «داستان ۱۵۹۱ روز» پرونده محیط زیستی‌ها «معنای روشنی» دارد». بی‌بی‌سی فارسی.
  24. ↑ Howard، Harry؛ Mazzoni، Alana. «British-Australian academic Kylie Moore-Gilbert 'splits from husband because he had affair' while she spent 804 days in Iranian prison». Daily mail. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۲۱.
  25. ↑ Bernard Lagan (10 مارس 2021). "Kylie Moore-Gilbert: Husband's betrayal 'harder than Iranian jail ordeal'". The Times (به انگلیسی). Sydney. Retrieved 16 March 2021. Husband’s betrayal harder than Iranian jail ordeal
  26. ↑ "Kylie Moore-Gilbert and Iranian Plaintiffs to Sue Ebrahim Raisi in New York". IranWire (به انگلیسی). 16 September 2022.
  27. ↑ "Former Australian hostage Kylie Moore-Gilbert launches legal action against Iran's president". ABC News Australia (به انگلیسی). 21 September 2022.