آشپزی مردم هزاره
| بخشی از مجموعه مباحث درباره |
| مردمان هزاره |
|---|
 |
|
درباره · افراد · سرزمین · زبان · فرهنگ · پراکندگی · آزار و اذیت · تبارها · آشپزی سیاست · نویسندگان · شاعران · نظامیان · ادیان · ورزشکاران · جنگ‌ها  درگاه  ویکی‌پروژه رده  انبار |
آشپزی مردم هزاره یا آشپزی هزارگی آشپزی مروج قوم هزاره است. این آشپزی هرچند تحت تأثیر آشپزی آسیای مرکزی، آسیای جنوبی و ایرانی بوده‌است، اما با آن‌هم غذای مختص به جغرافیای خود را دارد و روش‌ها و سبک‌های مختلف برای پخت‌وپز آن وجود دارد که گستره آن شامل هزاره‌جات و کویته پاکستان است.[۱]
در فرهنگ مردم هزاره مهمان‌نوازی مرسوم و مروج است که برای مهمانان غذاهای خاص تهیه کنند. اکثر هزاره‌ها با دست خود غذا می‌خورند و استفاده از چنگال و کارد کاربرد کمتری میان شان دارد. رژیم غذایی مردم هزاره تا حد زیادی بر اساس مصرف غذاهای پر پروتئین مانند گوشت و محصولات لبنی است، آنها در پخت غذا از مقدار زیادی روغن نیز استفاده می‌کنند. وعده غذایی هزارگی معمولاً شامل پخت یک نوع غذا است و تنوع در آن کمتر دیده می‌شود. با این حال، در مجالس رسمی بزرگ یا هنگام حضور مهمانان، ممکن است انواع مختلف غذا پخته شود.[۱]
برنج به دلیل اینکه در هزاره‌جات قابل کشت نیست کمتر دیده می‌شود، اما گوشت به دلیل فراوانی به مقدار زیاد مصرف می‌گردد. دوغ نوشیدنی اصلی به‌شمار می‌رود و چای هم محبوبیت زیادی بین مردم هزاره‌ها دارد. میوه‌ها و سبزیجات فقط به صورت فصلی مصرف می‌شوند. آشپزی هزارگی عمدتاً بر نان متمرکز است. سه نوع اصلی نان مورد استفاده مردم هزاره وجود دارد:[۲]
- نان تاوه، پخته شده در بشقاب‌های داغ
- نان تنور، پخته شده در تنور هزارگی
- نان فطیر، نانی غلیظ و بسیار مقوی که در تنور پخته می‌شود
غذاها
[ویرایش]غذاهای محبوب هزارگی شامل موارد زیر است:[۳]
- گوشت کُچه، حلیم: از گندم و گوشت ظرف ۶ ساعت درست می‌شود که به اندازه نصف گندم به آن گوشت اضافه می‌شود و غذای مقوی به‌شمار می‌رود
- قبرداغ، دنده گوسفند: گوشت بره است که ترجیح داده می‌شود که دنده‌های آن با سیر و نمک سرخ شود و بعداً بخارپز گردد
- پیرکی: مانند پراته، از کچالوی آب‌پز، پیاز، تره یا گندنه، سیر، نمک و فلفل سیاه، بین دو لایه خمیر درست می‌شود
- شیر برنج: از شیر و برنج درست می‌شود
- شیر روغو: از شیر، درست می‌شود که کمی به آن روغن اضافه می‌شود و با نان صرف می‌گردد
- آش: آش هزارگی، از رشته‌های دراز خمیر آب‌پز شده و نعنا‌ی تازه درست می‌شود که همراه پودینه (پونه) (گیاهی مانند نعناع) و چکه (ماست چکیده) صرف می‌شود
- کله پاچه: شامل سر و پاهای گاو یا گوسفند است که به مدت طولانی بخارپز می‌گردد و سرشار از ژلاتین و مواد معدنی است
- شوله: از برنج لُک (برنج بغلانی) درست می‌شود که مخلوطی از سبزیجات با آن در دیگ بخارپز می‌شود و معمولاً با دوغ صرف می‌شود
- حلوای سمنک: به حلوای سرخ نیز معروف است و از آرد گندم جوانه زده، آب، روغن و بوره ظرف مدت چهار ساعت درست می‌شود، طعم شیرین دارد حتی اگر شکر آن نیز کم باشد
- دلده: از گندم خرد شده بلغور، روغن و پیاز درست می‌شود که مقدار فراوانی گوشت حلیم‌شده یز به آن اضافه می‌گردد
دیگر غذاهای هزارگی شامل قدید، شوربا، آشک، منتو، قوروتی، اوگره، کشکِو، نان ملیده و غیره است.
منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ هزاره‌ها در Everyculture.com
- ↑ اطلاعات فرهنگی آسیای مرکزی برای عملیات نظامی: هزاره‌ها در افغانستان، ص. ۲۱
- ↑ غذای هزارگی هفت دهه قبل بایگانی‌شده در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine. شاه علی‌اکبر شهرستانی. دریافت شده در ۱۵ اوت ۲۰۲۱.