آلاریا اسکولنتا

آلاریا اسکولنتا
رده‌بندی علمی
فرمانرو: کرومیست‌ها
شاخه: Gyrista
زیرشاخه: اخرایی‌تباران
رده: جلبک قهوه‌ای
راسته: کتانجک
تیره: Alariaceae
سرده: Alaria (alga)
گونه: آلاریا اسکولنتا
نام دوبخشی
Alaria esculenta

آلاریا اسکولنتا (نام علمی: Alaria esculenta)، یک جلبک دریایی خوراکی است که با نام‌های کتانجک بالدار نیز شناخته می‌شود. این یک غذای سنتی در امتداد سواحل شمال اقیانوس اطلس است. ممکن است در گرینلند، ایسلند، اسکاتلند و ایرلند بهصورت تازه یا پخته شده مصرف شود. این تنها گونه از دوازده گونه آلاریا است که هم در ایرلند و هم در بریتانیای کبیر وجود دارد.

شرح

[ویرایش]

آلاریا به‌طول حداکثر ۲ متر رشد می‌کند. کل برگ قهوه‌ای است و از یک نوار میانی مشخص با لایه غشایی مواج تا عرض ۷ سانتی‌متر در دو طرف تشکیل شده است. شاخه بدون انشعاب است[۱] و به سمت انتها باریک می‌شود. پایه دارای یک نوک کوتاه است که از یک نگهدارنده ریزوئیدی ناشی می‌شود. نوک ممکن است دارای هاگبرگ‌های متعددی باشد که به شکل چماق و تا ۲۰ سانتی‌متر طول و 5 سانتی‌متر عرض دارند که حامل هاگ هستند. این گیاه از یک نوک استوانه‌ای کوتاه که توسط ریزوئیدهای ریشه‌مانند منشعب به صخره‌ها متصل است رشد می‌کند و به‌طول حدود ۲۰ سانتی‌متر می‌رسد. نوک به سمت شاخه ادامه می‌یابد و یک نوار میانی آشکار و بلند را تشکیل می‌دهد، همه جلبک‌های قهوه‌ای بزرگ و بدون شاخه دیگری که در جزایر بریتانیا یافت می‌شوند بدون دنده میانی هستند. لایه نازک، غشایی با حاشیه مواج است..[۲][۳]

تولیدمثل

[ویرایش]

هاگدان در برآمدگی‌های باریک به‌شکل اجماع برون‌رشد نموده که در نزدیکی پایه رشد می‌کند. اینها به ۲۰ سانتی‌متر طول و ۵ سانتی‌متر عرض رشد می‌کنند.[۱][۴]

توزیع و بوم‌شناسی

[ویرایش]

آلاریا اسکولنتا در ایرلند به‌خوبی شناخته شده است، جایی که به نام مرکز (Láir) یا مرکزی (Láracha) شناخته می‌شود و در بقیه جزایر بریتانیا[۵] به جز جنوب و شرق انگلستان چند ساله است.[۶]

این یک جلبک بزرگ معمولی در سواحل است که در معرض امواج شدید قرار می‌گیرد[۷] به صخره‌ها درست در زیر پایین خط‌آب در "کمربند لامیناریا" متصل است و در سواحل سنگی در مکان‌های باز رایج است.[۸][۹] سرعت رشد ذاتی نسبتاً بالایی نسبت به سایر جلبک‌ها دارد، ۵.۵ درصد در روز و ظرفیت حمل حدود ۲ کیلوگرم وزن مرطوب در هر مترمربع. طول آن ممکن است به حدود ۲.۵ متر برسد. از نظر توزیع با فوکوس سراتوس (Fucus serratus) و تا حدودی بیشتر با لامیناریا دیجیتاتا (Laminaria digitata) همپوشانی دارد. دارای مقادیر محدودیت نور کم و زیاد به ترتیب حدود ۵ و ۷۰ وات بر مترمربع است. توزیع آن نیز توسط شوری، قرار گرفتن در معرض امواج، دما، خشک شدن و تنش عمومی محدود است. این و سایر ویژگی‌های جلبک در لوئیس (۱۹۶۴) و سیپ (۱۹۸۰) خلاصه شده است.[۱۰][۱۱][۱۲]

هاگبرگ‌های برگ‌مانند از ساقه رشد می‌کنند و زئوسپور (Zoospore) تولید می‌کنند.[۲] آلاریا اسکولنتا ممکن است فلوروتانین (Phlorotannin) و لیپیدهای اکسید شده (Oxylipin) را به‌عنوان عملکردهای محافظتی در برابر پرتوافشانی کنشگر فوتوسنتزی و فرابنفش تولید کند.[۱۳] این گیاه میزبان قارچ بیماریزا فیکوملینا لامیناریا (Phycomelaina laminariae ) است.[۱۴]

توزیع جهانی

[ویرایش]

اروپا: فرانسه اقیانوس اطلس، جزایر کانال، بریتانیا، ایرلند، هلند، هلیگولند، بالتیک، ایسلند، فارو، نروژ و سوالبارد. آمریکای شمالی: نیویورک، نیوانگلند، استان های دریایی، نیوفاندلند، کبک، لابرادور، آلاسکا، قطب شمال کانادا و گرینلند. آسیا: ژاپن، کره، کوریل، ساخالین و کامچاتکا.[5]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Dickinson, C.I. (1963). British Seaweeds. The Kew Series. Eyre & Spottiswoode
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Newton, L. (1931). Handbook of the British Seaweeds. British Museum (Natural History), London.
  3. ↑ Basic information for Alaria esculenta بایگانی‌شده در ۲۰۱۰-۰۸-۱۰ توسط Wayback Machine, Marine Life Information Network (MarLIN), retrieved 1 October 2007.
  4. ↑ Bunker, F. StP. D., Maggs, C.A., Brodie, J.A., Bunker, A.R. 2017 Seaweeds of Britain and Ireland. Second Edition, Wild Nature Press, Plymouth, UK شابک ‎۹۷۸−۰−۹۹۵۵۶۷۳−۳−۷
  5. ↑ Alaria esculenta (Linnaeus) Greville, AlgaeBase
  6. ↑ Fritsch, F.E. (1945). The Structure and Reproduction of the Algae. Vol. 2. Cambridge University Press, Cambridge.
  7. ↑ Hardy, G. and Guiry, M.D. (2003). A Check-list and Atlas of the Seaweeds of Britain and Ireland بایگانی‌شده در ۲۰۱۴-۰۲-۰۱ توسط Wayback Machine. British Phycological Society. شابک ‎۰−۹۵۲۷۱۱۵−۱−۶
  8. ↑ Lewis, J.R. (1964). The Ecology of Rocky Shores. The English Universities Press Ltd.
  9. ↑ Phillips, R. 1987. Seashells and Seaweeds. Elm Tree Books, London. شابک ‎۰−۲۴۱−۱۲۰۲۸−۴
  10. ↑ J. R. Lewis (1964). The Ecology of Rocky Shores. English Universities Press, London.
  11. ↑ Seip,K.L.1980. A mathematical model of competition and colonization in a community of marine benthic algae. Ecological modelling 10:77-104
  12. ↑ Seip, K.L. Mathematical models of rocky shore ecosystems. In Jørgensen, SE and Mitch, WJ (Eds) Application of ecological modelling in environmental management, Part B, Chap 13, pp 341-433
  13. ↑ Phlorotannin Production and Lipid Oxidation as a Potential Protective Function Against High Photosynthetically Active and UV Radiation in Gametophytes of Alaria esculenta (Alariales, Phaeophyceae). Franciska S. Steinhoff, Martin Graeve, Krzysztof Bartoszek, Kai Bischof and Christian Wiencke, Photochemistry and Photobiology, January/February 2012, Volume 88, Issue 1, pages 46–57, doi:10.1111/j.1751-1097.2011.01004.x
  14. ↑ Helgi Hallgrímsson & Guðríður Gyða Eyjólfsdóttir (2004). Íslenskt sveppatal I - smásveppir [Checklist of Icelandic Fungi I - Microfungi. Fjölrit Náttúrufræðistofnunar. Náttúrufræðistofnun Íslands [Icelandic Institute of Natural History]. ISSN 1027-832X