آماس جنسی (به انگلیسی: Sexual swelling)، پوست جنسی یا برآمدگی تناسلی-مقعدی (Anogenital tumescence) به برآمدگی موضعی مقعد و ناحیه تناسلی در برخی از نخستیهای ماده اشاره دارد که اندازه آن در طول چرخه قاعدگی متفاوت است.[۱][۲][۳] گمان میرود که این پدیده یک سیگنال راستگرایانه از باروری باشد،[۴] نخستیهای نر جذب این آماسها میشوند و مادههای دارای بیشترین آماس و برآمدگی را ترجیح میدهند و برای آن رقابت میکنند.[۵]
اگرچه به شدت مورد بررسی قرار گرفتهاست، کارکرد نهایی آماسهای جنسی ناشناخته باقی ماندهاست. در طول ۵۰ سال گذشته، هشت توضیح اصلی ارائه شدهاست که هر کدام مدعی هستند که کارکرد آماسهای اغراقآمیز را توضیح میدهند. با این حال، اعتقاد بر این است که هیچ فرضیه یکسانی برای کارکرد آماسهای جنسی توضیح داده نمیشود. ترکیبی از این نظریهها ممکن است مناسبتر باشد.[۶] در راستای این ایدهآل، جدیدترین گزارش دربارهٔ کارکرد آماسهای جنسی (فرضیه سیگنالهای درجهبندی شده) چندین نظریه موجود را در تلاش برای ارائه گزارش جامعتری از آماسهای جنسی ترکیب میکند.
↑Deschner, T.; Heistermann, M.; Hodges, K.; Boesch, C. (2004). "Female sexual swelling size, timing of ovulation, and male behavior in wild West African chimpanzees". Hormones and Behavior. 46 (2): 204–215. doi:10.1016/j.yhbeh.2004.03.013. PMID15256310.
↑Brauch, Katrin; Pfefferle, Dana; Hodges, Keith; Möhle, Ulrike; Fischer, Julia; Heistermann, Michael (2007-09-01). "Female sexual behavior and sexual swelling size as potential cues for males to discern the female fertile phase in free-ranging Barbary macaques (Macaca sylvanus) of Gibraltar". Hormones and Behavior. 52 (3): 375–383. doi:10.1016/j.yhbeh.2007.06.001. PMID17644098.
↑Nunn, Charles L. (1999-08-01). "The evolution of exaggerated sexual swellings in primates and the graded-signal hypothesis". Animal Behaviour. 58 (2): 229–246. doi:10.1006/anbe.1999.1159. PMID10458874.