آوانگارد اوکراینی اصطلاحی است که در طیفی گسترده برای تغییرات و نوآوریهایی که در هنر اوکراین از پایان دهه ۱۸۹۰ تا میانه دهه ۱۹۳۰ میلادی توسط هنرمندان رخ داد، استفاده میشود. آوانگارد اوکراینی بهطور کلی در مجسمهسازی، نقاشی، ادبیات، سینما، تئاتر، طراحی صحنه، طراحی گرافیک، موسیقی و معماری با آوانگارد بین اللملی همگام و موازی بود. از هنرمندان نامدار در آوانگارد اوکراینی میتوان به کازیمیر مالهویچ، الکساندر آرکیپنکو، ولادیمیر تاتلین، سونیا دولونه، واسیل یرمیلوف، الکساندر بوگومازوف، الکساندرا اکستر، دیوید بورلوک، وادیم ملر، و آناتول پتریتسکی اشاره کرد. همه این هنرمندان از منظر محل تولد، تحصیلات، زبان و سنت یا هویت ملی با شهرهایی نظیر کیف، خارکف، لویو و اودسا ارتباط نزدیکی داشتند.[۱][۲] از اولین گروه هنرمندانی که برای معرفی خود از اصطلاح آوانگارد استفاده کردند، در سال ۱۹۲۵ میلادی در شهر خارکیف بود.[۳]
اصطلاح آوانگارد اوکراینی در رابطه با نقاشیها و مجسمهسازیهای دوران سانسورهای شوروی و در راستای گفتگوهایی که دربارهٔ نمایشگاه رؤیایی تاتلین میشد، بسیار مورد استفاده بود. این نمایشگاه که توسط مورخ هنر پاریسی، آندری ناکوف در لندن، ۱۹۷۳ جمع آوری شده بود، آثار هنرمندان اوکراینی نظیر واسیل یرمیلوف و الکساندر بوگومازوف را به نمایش گذاشت.[۴] اولین نمایشگاه بینالمللی آوانگارد در اوکراین، که شامل هنرمندان فرانسوی، ایتالیایی، اوکراینی و روسی بود، در اودسا و کیف در سالن ایزدبسکی ارائه شد. این قطعات بعداً در سن پترزبورگ و ریگا به نمایش گذاشته شد.[۵][۳] جلد «سالن ایزدبسکی ۲» (۱۹۱۰–۱۱م) حاوی آثاری انتزاعی از واسیلی کاندینسکی نیز بود.