اتوپوساید

اتوپوساید

داده‌های بالینی
تلفظ	‎/ˌɛtoʊˈpoʊsaɪd/‎
نام‌های تجاری	Etopophos, Toposar, others
نام‌های دیگر	VP-16; VP-16-213
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a684055
رده‌بندی داروهای بارداری	AU: D
روش مصرف دارو	خوراکی، داخل‌وریدی
کد ATC	L01CB01
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی	UK: فقط ℞ (POM) US: فقط ℞
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی	بشدت متغیر، ۲۵ تا ۷۵٪
پیوند پروتئینی	۹۷٪
متابولیسم	کبد (از طریق آنزیم CYP3A4)
نیمه‌عمر حذف	خوراکی: ۶ ساعت داخل‌وریدی: ۶ تا ۱۲ ساعت داخل‌وریدی در کودکان: ۳ ساعت
دفع	کلیه و مدفوع
شناسه‌ها
نام آیوپاک 4'-Demethyl-epipodophyllotoxin 9-[4,6-O-(R)-ethylidene-beta-D-glucopyranoside], 4' -(dihydrogen phosphate)
شمارهٔ سی‌ای‌اس	۳۳۴۱۹-۴۲-۰^Y
پاب‌کم CID	۳۶۴۶۲
IUPHAR/BPS	۶۸۱۵
دراگ‌بنک	DB00773^Y
کم‌اسپایدر	۳۳۵۱۰^Y
UNII	6PLQ3CP4P3
KEGG	D00125^Y
ChEBI	CHEBI:۴۹۱۱^Y
ChEMBL	ChEMBL۴۴۶۵۷^Y
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID5023035
ECHA InfoCard	100.046.812
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیایی	C29H32O۱۳
جرم مولی	588.557 g/mol g·mol^−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)	Interactive image
نقطه ذوب	۲۴۳٫۵ درجه سلسیوس (۴۷۰٫۳ درجه فارنهایت)
SMILES C[C@@H]1OC[C@@H]2[C@@H](O1)[C@@H]([C@H]([C@@H](O2)O[C@@H]3c4cc5c(cc4[C@H]([C@@H]6[C@@H]3COC6=O)c7cc(c(c(c7)OC)O)OC)OCO5)O)O
InChI InChI=1S/C29H32O13/c1-11-36-9-20-27(40-11)24(31)25(32)29(41-20)42-26-14-7-17-16(38-10-39-17)6-13(14)21(22-15(26)8-37-28(22)33)12-4-18(34-2)23(30)19(5-12)35-3/h4-7,11,15,20-22,24-27,29-32H,8-10H2,1-3H3/t11-,15+,20-,21-,22+,24-,25-,26-,27-,29+/m1/s1^Y Key:VJJPUSNTGOMMGY-MRVIYFEKSA-N^Y
(صحت‌سنجی)

اِتوپوساید (انگلیسی: Etoposide) با نام تجاری اِتوفوفوس که در ایران به آن اتوپوزاید هم می‌گویند، یک داروی شیمی‌درمانی است که در درمان برخی سرطان‌ها کاربرد دارد.^[۱]

این دارو هم به صورت خوراکی و هم به صورت تزریق وریدی قابل تجویز است^[۱] و عوارض جانبی بسیار شایع آن^[۱] شامل کاهش تمامی انواع گلبول‌های خون، استفراغ، بی‌اشتهایی، اسهال، ریزش مو و تب است.^[۱] عوارض جانبی شدید آن نیز شامل واکنش‌های آرژیک و فشار خون پایین است.^[۱][۲] مصرف این دارو در دوران بارداری ممکن است به جنین صدمه بزند.^[۱]

این دارو متعلق به خانوادهٔ «بازدارنده‌های توپوایزومراز» است^[۱] و کارش از طریق آسیب‌رسانی به دی‌ان‌ای انجام می‌شود.^[۱] این دارو در سال ۱۹۸۳ میلادی توسط سازمان غذا و دارو آمریکا پذیرفته شد^[۱] و هم‌اکنون جزءِ داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت است که مجموعه‌ای از مؤثرترین و بی‌خطرترین داروها در سیستم سلامت هستند.^[۳]

قیمت عمده‌فروشی آن در کشورهای در حال توسعه، بین ۳٫۲۴ تا ۵٫۱۸ دلار آمریکا برای هر ویال ۱۰۰ میلی‌گرمی است.^[۴] همین میزان دارو در سال ۲۰۱۵ در انگلستان، ۱۲٫۱۵ پوند استرلینگ برای سرویس سلامت همگانی (ان‌اچ‌اس) هزینه داشت.^[۵]

کاربردهای درمانی

برخی سرطان‌هایی که اتوپوساید در آن‌ها استفاده می‌شود عبارتند از:^[۱]

• سرطان بیضه
• سرطان ریه
• لنفوم
• لوسمی غیر لنفوسیتیک
• سرطان تخمدان
• سارکوم کاپوسی
• سارکوم یوئینگ
• گلیوبلاستوما

منابع

1. "Etoposide". The American Society of Health-System Pharmacists. Archived from the original on 31 March 2016. Retrieved 8 December 2016.
2. WHO Model Formulary 2008 (PDF). World Health Organization. 2009. p. 227. ISBN 9789241547659. Archived from the original (PDF) on 13 December 2016. Retrieved 8 December 2016.
3. "WHO Model List of Essential Medicines (19th List)" (PDF). World Health Organization. April 2015. Archived from the original (PDF) on 13 December 2016. Retrieved 8 December 2016.
4. "Etoposide".^{[پیوند مرده]}|website=International Drug Price Indicator Guide|accessdate=8 December 2016}}
5. British national formulary: BNF 69 (69 ed.). British Medical Association. 2015. p. 593. ISBN 978-0-85711-156-2.

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Etoposide». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۷.