احکام غذایی اسلام

رژیم غذایی در اسلام، مانند مذهب یهود و آئین هندو، مبنایی مذهبی دارد و وسیله‌ای برای تقدس بخشیدن به زندگی روزمره محسوب می‌شود. قوانین مربوط به رژیم غذایی در اسلام؛ به معنی اجتناب از خوردن محرمات و عدم پرهیز از خوردن طیبات است. مسلمانان، حیوانات به خصوصی مانند گاو و گوسفند را می‌خورند. انواع دام‌ها و ماهی نیز حلال شمرده شده‌اند.

رژیم غذایی در قرآن

[ویرایش]

قرآن، اصل تمایز میان گوشت‌های پاک و ناپاک و حلال و حرام که بنی‌اسرائیل به آن قائل بودند، پذیرفته‌است:

آن چه از روزی که خدا برای شما فرود آورده، چرا بخشی از آن را حرام و بخشی دیگر را حلال گردانیده‌اید؛ آیا خدا به شما اجازه داده یا بر خدا دروغ می‌بندید؟ [۱]

در قرآن آمده‌است:

بخورید و بیاشامید، بی آن‌که زیاده‌روی کنید.[۲]

همچنین آمده‌است:

خوراک‌های پاکیزه را چه کسی حرام گردانیده؟... بگو پروردگار من تنها زشت‌کاری‌ها را، چه آشکار باشد و چه پنهان، و گناه و ستم را حرام گردانیده‌است.[۳]

در قرآن به خوردن چیزهای خوب و پاک توصیه شده‌است:

از نعمت‌های پاکیزه‌ای که روزی شما کرده‌ایم، بخورید و چون تنها او را می‌پرستید، به نزدیک او سپاسگزاری کنید.[۴]

محرمات غذایی

[ویرایش]

مسکرات

[ویرایش]

در اسلام هر نوع مسکرات به‌طور کلی در قرآن در آیات مختلف در جاهای مختلف در طول سالیان ممنوع شده‌است. اول بار مسلمین هنگام سکر از نماز منع شدند:

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، در حالی که مستید به نماز نزدیک نشوید تا آن گاه که (مستی زایل شود و) بدانید چه می گویید و نیز در حال جنابت (به نماز نزدیک نگردید) تا غسل کنید مگر در حال مسافرت (که آب نیابید) و نیز در حال جنابت به مسجد نزدیک نشوید تا وقتی که غسل کنید مگر آنکه رهگذر باشید، و اگر مریض یا در سفر بودید در حالی که یکی از شما از قضای حاجت آمده یا با زنان همبستر شده و آبی نیافتید (یا از استعمالش معذور بودید) پس خاک پاکیزه‌ای بجویید و (پس از زدن دو دست بر آن) صورت‌ها و دست هایتان را مسح کنید، که به راستی خداوند بخشنده و بسیار آمرزنده‌است. آیه ۴۳ سوره نسا

سپس آیه ۲۱۹ سوره بقره می‌گوید الکل هم مزایا هم معایبی دارد ولی شر آن از خیرش بیشتر است:

(ای پیغمبر) از تو از حکم شراب و قمار می‌پرسند، بگو: در این دو کار گناه بزرگی است و سودهایی برای مردم، ولی زیان گناه آن دو بیش از منفعت آنهاست. و نیز سؤال کنند تو را که چه در راه خدا انفاق کنند؟ جواب ده: آنچه زائد (بر ضروری زندگانی) است. خداوند بدین روشنی آیات خود را برای شما بیان کند، باشد که تفکر نموده و عقل خود به کار بندید،

این گام بعد در جهت نهی مردم از مصرف آن بود. نهایتاً «مسکرات و اسباب قمار» ابزار شیطان برای عداوت بین مردم شناخته شد تا مردم از نماز بازداشته شوند و مردم از آن نهی شدند:

همانا شیطان می‌خواهد با شراب و قمار، میانِ شما دشمنی و کینه ایجاد کند، و شما را از یاد خدا و از نماز باز دارد. پس آیا شما دست برمی دارید؟ و اطاعت خدا و اطاعت پیامبر کنید و [ از گناهان ] بر حذر باشید، پس اگر روی گرداندید، بدانید که بر عهده پیامبر ما، فقط رساندن [ پیامِ ] آشکار است.

[۵]

خون

[ویرایش]

بنا بر آیه ۳ سوره مائده خون حرام است:

بر شما حرام شد (خوردن) مردار و خون و گوشت خوک و آنچه (در وقت کشتن) نام غیر خدا بر آن برده شده و حیوان خفه شده و به وسیله زدن مرده، و از بلندی پرت شده و مرده و به شاخ حیوان دیگری مرده و آنچه درنده آن را کشته و از آن خورده، مگر آنچه را (از موارد فوق که قابل تذکیه بوده) تذکیه کرده‌اید و همچنین آنچه بر روی سنگ مقدّس (یا برای بت‌ها) سر بریده شده، و (نیز حرام شد) قسمت کردن (گوشت حیوانی) با تیرهای قمار، که همه این اعمال فسق است، - امروز کسانی که کفر ورزیده‌اند از (ابطال و ازاله) دین شما مأیوس گشته‌اند، پس از آن‌ها مترسید و از من بترسید. امروز دین شما را برایتان کامل، و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را برای شما به عنوان آیینی (استوار و پایدار) پذیرفتم، - پس اگر کسی در حال قحطی و گرسنگی شدید بدون تمایل به گناه (به خوردن بعضی از آن حرام‌ها) ناچار شود، خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است.

گوشت خوک

[ویرایش]

مصرف گوشت خوک و محصولات ناشی از آن در اسلام شدیداً نهی شده‌است. منشأ این باور در ۱۷۳ سوره بقره:

به تحقیق، خدا حرام گردانید بر شما مردار و خون و گوشت خوک را و آنچه را که به اسم غیر خدا کشته باشند، پس هر کس که به خوردن آن‌ها محتاج و مضطر شود در صورتی که به آن تمایل نداشته و (از اندازه رمق) تجاوز نکند گناهی بر او نخواهد بود (که به قدر احتیاج صرف کند که) محققا خدا آمرزنده و مهربان است.

  • گوشت حیوان مرده به مرگ طبیعی یا تصادفی.
  • خون[۶]
  • گوشت خوک و چربی گرفته شده از آن[۷]
  • گوشت حیوانات و پرندگان که به هنگام قربانی، نام غیرخدا بر آن‌ها برده می‌شود.[۸]
  • نوشیدنی‌های مست‌کننده[۵]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. قرآن، یونس ۵۹
  2. قرآن، اعراف ۳۱
  3. قرآن، اعراف ۳۳
  4. قرآن، بقره ۱۷۲
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ بقره ۱۲۹؛ مائده ۹۰
  6. انفال ۱۸:۱۱
  7. قرآن: بقره ۱۷۳، مائده ۳، انعام ۱۴۵، نحل ۱۱۵
  8. حج ۳۴؛ مائده ۹۶؛ نحل ۱۱۵؛ بقره ۱۷۳؛ مائده ۳؛ انعام ۱۴۵
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Islamic dietary laws»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۲۰ ژانویه ۲۰۰۸).