در سال ۱۹۴۸ در جریان جنگ ۱۹۴۸ فلسطین بیش از ۷۰۰٬۰۰۰ عرب فلسطینی - حدود نیمی از جمعیت عرب فلسطین قبل از جنگ - از خانههای خود گریختند یا توسط شبه نظامیان صهیونیست بیرون رانده شدند،[۱][۲] این هجرت یکی از اجزای اصلی شکستگی، خلع ید و آوارگی جامعه فلسطین، معروف به نکبه بود،[۳][۴] که در آن بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ روستای فلسطینی ویران شد، چاههای روستایی در یک برنامه جنگ بیولوژیکی مسموم شدند و داراییها برای جلوگیری از بازگشت آوارگان فلسطینی غارت شدند،[۵][۶] و سایر مکانها در معرض عبری سازی نامهای مکانهای فلسطینی قرار گرفتند،[۷] و همچنین به دوره گستردهتر خود جنگ و ظلمهای متعاقب آن تا به امروز اشاره دارد.[۸]
تعداد دقیق پناهندگان، که بسیاری از آنها در کمپهای پناهندگان در کشورهای همسایه مستقر شدهاند، محل بحث است اما حدود ۸۰ درصد از ساکنان عرب اسرائیل (نیمی از کل عرب فلسطین تحت قیمومیت) را ترک کردند یا رفتند. از خانههای خود رانده شدند.[۹] حدود ۲۵۰٬۰۰۰ تا ۳۰۰٬۰۰۰ فلسطینی در جریان جنگ داخلی ۱۹۴۷–۱۹۴۸ در قیمومیت فلسطین، قبل از اعلامیه استقلال اسرائیل در ماه مه ۱۹۴۸، گریختند یا اخراج شدند، واقعیتی که به عنوان عاملی برای ورود اتحادیه عرب به این کشور که جرقه جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ را زد نامگذاری شد.
علل این واقعه نیز محل اختلاف نظر اساسی در میان مورخان است. عوامل دخیل در مهاجرت عبارتند از: پیشرویهای نظامی یهودیان، تخریب روستاهای عرب، جنگ روانی، ترس از کشتار دیگری توسط نظامیان صهیونیست پس از کشتار دیر یاسین،[۱۰]: ۲۳۹–۲۴۰ که باعث شد بسیاری از سر وحشت خارج شوند، دستور اخراج مستقیم مقامات اسرائیلی، تأثیر منفی فرار طبقات ثروتمندتر،[۱۱] همهگیری حصبه در برخی مناطق ناشی از مسمومیت چاهها توسط اسرائیل،[۱۲] فروپاشی رهبری فلسطین و دستورهای تخلیه اعراب،[۱۳][۱۴] و عدم تمایل به زندگی تحت کنترل یهودیان.
بعدها، یک سری قوانینی که توسط دولت اول اسرائیل تصویب شد، از بازگشت اعراب خارج شده به خانه یا مطالبه اموال خود جلوگیری کرد. آنها و بسیاری از فرزندانشان همچنان پناهنده هستند.[۱۵][۱۶] اخراج فلسطینیان از آن زمان توسط برخی از مورخان به عنوان پاکسازی قومی توصیف شده است،[۱۷][۶][۱۸] در حالی که برخی دیگر این اتهام را رد میکنند.[۱۹] با این وجود، وجود قانون به اصطلاح بازگشت که اجازه مهاجرت و تابعیت هر فرد یهودی و خانواده آنها را به اسرائیل میدهد، در حالی که حق بازگشت فلسطینیان رد شده است، به عنوان شاهدی بر اتهامات آپارتاید علیه کشور اسرائیل ذکر شده است.[۲۰][۲۱]
وضعیت پناهندگان، و به ویژه اینکه آیا اسرائیل به آنها حق بازگشت به خانههایشان را میدهد یا به آنها غرامت میدهد، مسائلی کلیدی در مناقشه جاری اسرائیل و فلسطین است. وقایع سال ۱۹۴۸ توسط فلسطینیها چه در سرزمینهای فلسطینی و چه در جاهای دیگر در ۱۵ می، تاریخی که به روز نکبت معروف است، گرامی داشته میشود.
اخراج فلسطینان در سالهای ۱۹۴۷ تا ۱۹۴۹ منجر به خالی از سکنه شدن قابل توجه اراضی اشغال شده توسط اسرائیل شد، که در آن «حدوداً ۹۰ درصد از فلسطینان دچار پاکسازی قومی شدند - بسیاری شان از طریق جنگ روانی و/یا فشار نظامی و شمار زیادی به زور اسلحه.»[۲۲] نامهای تاریخی عربی با نامهای عبری، بر اساس نامهای کتاب مقدس جایگزین شدند.[۲۲]
با فتح یا رها شدن شهرها و روستاها در جریان نزاع، غارت توسط نیروها و وطنگزینان یهودی چنان گسترده بود که پس از آن داوید بن گوریون در ۲۴ ژوئیه ۱۹۴۸ اظهار داشت: 'معلوم میشود که بیشتر یهودیان دزدند. ' نتیوا بن-یهودا، از فرماندهان پالماخ غارتگری ای را که او در طبریه شاهد آن بود را به رفتار رایج دیده شده از سرکوبگران آنها در پوگرومهای ضدیهودی در اروپا مانند کرد:
چنین تصاویری برای ما آشنا بود. شیوه ای بود که همواره بر سر ما آمده بود، در هولوکاست، سراسر جنگ جهانی، و همه پوگرومها. آه، چه خوب این تصاویر را میشناختیم. و اینجا-اینجا، ما داشتیم این کارهای افتضاح را بر سر دیگران میآوردیم. همه چیز را سوار ون میکردیم - با رعشه وحشتناک دستها. و آن به خاطر وزن شان نبود. حتی حالا دستهای من، فقط به خاطر نوشتن دربارهٔ آن دارد میلرزد..'[۲۳]
نویسندگان متعدد مطالعاتی در خصوص مناطق فلسطینی ای که در جریان جنگ ۱۹۴۹–۱۹۴۷ فلسطین رها، تخلیه یا نابود شدند انجام دادهاند. بنا بر محاسبات آنها، جدول زیر خلاصه اطلاعات آنها را نشان میدهد.[۲۴]
مناطق رها شده، تخلیه شده و نابود شده فلسطینی (ارقام تطبیقی)
منبع
شهرها
روستاها
قبایل
کل
موریس
۱۰
۳۴۲
۱۷
۳۶۹
خالدی
۱
۴۰۰
۱۷
۴۱۸
ابو سیتا
۱۳
۴۱۹
۹۹
۵۳۱
منبع: Ruling Palestine, A History of the Legally Sanctioned Jewish-Israeli Seizure of Land and Housing in Palestine. COHRE & BADIL, May 2005, p. 34. ملاحظات: برای اطلاعات بیشتر در خصوص روششناسی ر.ک. ; see: Morris, Benny (1987): 'The Birth of the Palestinian Refugee Problem, 1947–1949. New York: Cambridge University Press, 1987; Khalidi, Walid (ed.): All that Remains. The Palestinian Villages Occupied and Depopulated by Israel in 1948. Washington, D.C: Institute for Palestine Studies, 1992, App. IV, pp. xix, 585–586; and Sitta, Salman Abu: The Palestinian Nakba 1948. London: The Palestinian Return Centre, 2000.
وعده (۲۰۱۱), سریالی نوشته و ساخته پیتر کاسمینسکی دربارهٔ زن جوانی که به اسرائیل امروزی میرود تا دربارهٔ نقش پدربزرگ سربازش در بازه پسا-جنگ قیمومت بریتانیا بر فلسطین تحقیق کند.
فرحه (۲۰۲۱)، تجربه بلوغ یک دختر فلسطینی در جریان نکبت (فلسطین)، آوارگی فلسطینیها از سرزمینشان در سال ۱۹۴۸ است.
↑Ibish, Hussein (14 May 2018). "A 'Catastrophe' That Defines Palestinian Identity". The Atlantic. the overwhelming majority of Palestinian Arabs, perhaps 700,000 to 800,000 people, had either fled or been expelled
↑بنی موریس، Benjamin Z. Kedar, ‘Cast thy bread’: Israeli biological warfare during the 1948 Warخاورمیانهشناسی (نشریه) 19 September 2022, pages =1-25 p.8:'The SHAI, in its report from the end of June 1948 on the causes of the Arab flight from Palestine, mentioned ‘the typhus epidemic’ as ‘an exacerbating factor in the evacuation’ in certain areas. ‘More than the disease itself, it was the panic induced by the rumours of the spread of the disease in the area that was a factor in the evacuation’, stated the report. In its site-by-site breakdown of the Arab flight, the report mentioned ‘harassment [by the Haganah] and the typhus epidemic’ as the causes of the partial exodus of the population from Acre on 6 May.'
↑Pittsburgh Press (May 1948). "British Halt Jerusalem Battle". UP. Retrieved 17 December 2010. The British spokesman said that all 12 members of the کمیته عالی عرب have left Palestine for neighboring Arab states… Walter Eyelan, the Jewish Agency spokesman, said the Arab leaders were victims of a "flight psychosis" which he said was sweeping Arabs throughout Palestine.
↑Human Rights Watch. "A Threshold Crossed," April 27, 2021. A Threshold Crossed.
↑Amnesty International. "Israel's Apartheid against Palestinians: A Cruel System of Domination and a Crime against Humanity," February 1, 2022. Israel's Apartheid against Palestinians.
↑ ۲۲٫۰۲۲٫۱Masalha, Nur (2009). "Rosemary M. Esber, Under the Cover of War: The Zionist Expulsion of the Palestinians". Holy Land Studies. 8 (2): 245–247. doi:10.3366/E1474947509000614.
Nur Masalha (2012). The Palestine Nakba: Decolonising History, Narrating the Subaltern, Reclaiming Memory. London: Zed Books, شابک۹۷۸-۱-۸۴۸۱۳-۹۷۱-۸
سلمان ابو سته (2001). From Refugees to Citizens at Home. London: Palestine Land Society and Palestinian Return Centre, ۲۰۰۱
Arzt, Donna E. (1997). Refugees into Citizens: Palestinians and the End of the Arab–Israeli Conflict. Council on Foreign Relations. شابک۹۷۸-۰-۸۷۶۰۹-۱۹۴-۴
Beit-Hallahmi, Benny (1993). Original Sins: Reflections on the History of Zionism and Israel. Oliver Branch Press. شابک۹۷۸-۱-۵۶۶۵۶-۱۳۱-۰
Benvenisti, Meron (2002) Sacred Landscape. University of California Press. شابک۹۷۸-۰-۵۲۰-۲۳۴۲۲-۲
Bowker, Robert (2003). Palestinian Refugees: Mythology, Identity, and the Search for Peace. Lynne Rienner Publishers. شابک۹۷۸-۱-۵۸۸۲۶-۲۰۲-۸
Fischbach, Michael R. (2003). Records of Dispossession: Palestinian Refugee Property and the Arab-Israeli Conflict. Columbia University Press. شابک۹۷۸-۰-۲۳۱-۱۲۹۷۸-۷
Flapan, Simha (1987) The Birth of Israel: Myths and Realities. Pantheon. شابک۹۷۸-۰-۳۹۴-۵۵۸۸۸-۲
Gelber, Yoav (2006). Palestine 1948. War, Escape and the Emergence of the Palestinian Refugee Problem. Sussex Academic Press. شابک۹۷۸-۱-۸۴۵۱۹-۰۷۵-۰.
Glazer, Steven (1980): "The Palestinian Exodus in 1948". Journal of Palestine Studies, Vol. 9, No. 4. (Summer, 1980), pp. 96–118.
Kanaaneh, Rhoda A. (2002). Birthing the Nation: Strategies of Palestinian Women in Israel. University of California Press. شابک۹۷۸-۰-۵۲۰-۲۲۹۴۴-۰.
Kapeliouk, Amnon (1987): "New Light on the Israeli–Arab Conflict and the Refugee Problem and Its Origins". Journal of Palestine Studies, Vol. 16, No. 3. (Spring, 1987), pp. 16–24.
Khalidi, Walid (1959). "Why Did the Palestinians Leave?" in Middle East Forum, July 1959. Reprinted as "Why Did the Palestinians Leave Revisited". 2005, Journal of Palestine Studies, XXXIV, No. 2. , pp. 42–54.
Khalidi, Walid (1961). "Plan Dalet, Master Plan for the Conquest of Palestine". Middle East Forum, November 1961.
بنی موریس (2001). "Revisiting the Palestinian exodus of 1948". In The War for Palestine: Rewriting the History of 1948 (pp. 37–59). Cambridge University Press. شابک۹۷۸-۰-۵۲۱-۷۹۴۷۶-۳
بنی موریس (2004). The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited. Cambridge University Press. شابک۹۷۸-۰-۵۲۱-۰۰۹۶۷-۶
Masalha, Nur (1992). Expulsion of the Palestinians: The Concept of "Transfer" in Zionist Political Thought, 1882–1948. Beirut: Institute for Palestine Studies. شابک۹۷۸-۰-۸۸۷۲۸-۲۳۵-۵
Nur Masalha (2003). The Politics of Denial: Israel and the Palestinian Refugee Problem. London, Pluto Press.
O'Ballance, Edgar (1956): The Arab–Israeli War 1948. London: Faber and Faber,
Pappé Ilan (1992) The Making of the Arab Israeli Conflict 1947–1951 Published by I.B. Tauris شابک۹۷۸-۱-۸۵۰۴۳-۸۱۹-۹
Peretz, Don (1958). Israel and the Palestinian Arabs. Washington: Middle East Institute.
Plascov, Avi (1981). Palestinian Refugees in Jordan, 1948–1957. London: Routledge. شابک۹۷۸-۰-۷۱۴۶-۳۱۲۰-۲
Quigley, John B. (2005). The Case For Palestine: An International Law Perspective. Duke University Press. شابک۹۷۸-۰-۸۲۲۳-۳۵۳۹-۹
Rogan, Eugene L. , & Shlaim, Avi (Eds.). (2001). The War for Palestine: Rewriting the History of 1948. Cambridge University Press. شابک۹۷۸-۰-۵۲۱-۷۹۴۷۶-۳
Rogan, Eugene L. , & Shlaim, Avi (Eds.). (2007). The War for Palestine: Rewriting the History of 1948, 2nd edition. New York: Cambridge University Press. شابک۹۷۸-۰-۵۲۱-۸۷۵۹۸-۱
Sa'di, Ahmad H. & Abu-Lughod, Lila (Eds.). (2007). Nakba: Palestine, 1948, and the Claims of Memory. Columbia University Press. شابک۹۷۸-۰-۲۳۱-۱۳۵۷۹-۵
Safran, Nadav. Israel: The Embattled Ally, Harvard University Press.
Saleh, Abdul Jawad and Walid Mustafa (1987): Palestine: The Collective Destruction of Palestinian Villages and Zionist Colonisation 1882–1982. London: Jerusalem Centre for Development Studies
Schechtman, Joseph B (1963) The Refugees in the World (New York)
Schulz, Helena L. (2003). The Palestinian Diaspora. London: Routledge. شابک۹۷۸-۰-۴۱۵-۲۶۸۲۱-۹
Shavit, Ari (2013). My Promised Land. The Triumph and Tragedy of Israel. New York: Random House (2013)
Sternhell, Zeev (1999). The Founding Myths of Israel: Nationalism, Socialism, and the Making of the Jewish State. Princeton University Press. شابک۹۷۸-۰-۶۹۱-۰۰۹۶۷-۴