ارجنک

ارجنک
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	گیاهان
دسته:	گیاهان گلدار
رده:	دولپه‌ای‌ها
راسته:	گل‌سرخ‌سانان
تیره:	گل‌سرخیان
زیرخانواده:	آمیگدالوئیده
سرده:	گوجه سبز
زیرسرده:	بادام
گونه:	A. haussknechtii
نام دوبخشی
	Amygdalus haussknechtii; (C. K. Schneider) Bornm.
مترادف
	Prunus haussknechtii C. K. Schneider; Amygdalus Webbii Spach var. reticulata Bronm. et var. pubescens Bornm.

ارجنک (نام علمی: Amygdalus haussknechtii)^[۱] که با نام‌های دیگری چون بادام زاگرسی و بادام اراکی نیز شناخته می‌شود گونه‌ای بادام است که پراکنش آن منحصر به زاگرس جنوبی در ایران است.

این درخت در ایران در استان‌های کرمانشاه (بین اسلام‌آباد غرب و ایلام)، اراک (کوه کهرود، اطراف اراک)، اصفهان (کوه داراب شاه نزدیک دامنه، غرب اصفهان، سعد آباد جنوب اصفهان)، چهارمحال بختیاری (کوهرنگ، زردکوه، بن: ارجنک)، لرستان (بین درود و ازنا، شهبازان، نوژیان جنوب خرم‌آباد، اشترانکوه)، کهگیلویه و بویراحمد (یاسوج، سپیدان، بین یاسوج و بابا میدان) و فارس (جنگل‌های اطراف سد درودزن، سروستان، جنگل‌های بوانات) می‌روید.^[۲]

درختچه خاردار گسترده‌شونده‌ای است که شاخه‌های جوان آن بدون کرک یا کم‌وبیش کرکداراند و رنگ شاخه‌های مسن آن به قرمز-قهوه‌ای، زرد-قهوه‌ای یا قهوه‌ای مایل به خاکستری تبدیل می‌شود. برگ‌هایش طولی تا ۵ سانتی‌متر و عرضی ۱.۵ سانتی‌متری دارند و بیضوی و باریک با رأسی نوک‌تیز هستند. برگ‌های آن با قاعده ممتد و تقریباً بدون دُمبرگ هستند و لبه دندانه‌اره‌ای دارند. گل‌های آن آشکارا دم‌گل بدون کُرک دارند و و طولشان به ۵ میلی‌متر می‌رسد. میوه شفت درشت به طول ۲۵ و عرض ۱۸ میلی‌متر می‌گیرد.^[۳]

ارجنک درختچه یا درخت کوچکی به ارتفاع ۱ تا ۲ متر است که گاهی به ۴ متر می‌رسد و گل‌های صورتی دارد. این گیاه ترجیح می‌دهد در ارتفاع ۱۲۰۰ تا ۳۶۰۰ متری از سطح دریا، نزدیک آب، یا در سواحل رودخانه‌ها یا پایه‌های کوهستانی که برف در حال ذوب شدن است رشد کند.^[۴] این گونه، بزرگترین مغز و دانه از ۱۷ گونه بادام است.^[۵]^[۶]

جستارهای وابسته

اَرْژِن - یا بادام کوهی، گونه‌ای از بادام که به‌طور گسترده در ایران و ترکمنستان می‌روید.
بادام گنوئی - یا ارچن، گونه‌ای از بادام که منحصر به استان‌های جنوبی و جنوب‌شرقی ایران است.
تنگرس - یا بادام خارآلود یا تِنْگِس، گونه‌ای بادام که تنها در زاگرس جنوبی در ایران می‌روید.

پانویس

↑ مظفریان، فرهنگ نام‌های گیاهان ایران، 41.
↑ ولی‌الله مظفریان، درختان و درختچه‌های ایران، صفحه ۶۵۴.
↑ ولی‌الله مظفریان، درختان و درختچه‌های ایران، صفحه ۶۵۳.
↑ Yazbek, Mariana Mostafa (February 2010). Systematics of Prunus Subgenus Amygdalus: Monograph and Phylogeny (PDF) (PhD). Cornell University. Retrieved 2 October 2018.
↑ Rahemi, A.; Fatahi Moghaddam, M.R.; Ebadi, A.; Taghavi, T.; Hassani, D. (2011). "Fruit Characteristics of Some Wild Almonds in Iran". Seed and Plant Improvement Journal. 27–1 (4): 459–481. Retrieved 2 October 2018.
↑ "Taxonomy browser (Prunus scoparia x Prunus haussknechtii)".

منابع

مظفریان، ولی‌الله (۱۳۷۵). فرهنگ نام‌های گیاهان ایران: لاتینی، انگلیسی، فارسی. تهران: فرهنگ معاصر. شابک ۹۶۴-۵۵۴۵-۴۰-۴.
مظفریان، ولی‌الله (چاپ سوم ۱۳۸۹). درختان و درختچه‌های ایران. تهران: فرهنگ معاصر. شابک ۹۶۴-۸۶۳۷-۰۳-۲. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)

این یک مقالهٔ خرد مرتبط با گیاه‌شناسی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

[1] مظفریان، فرهنگ نام‌های گیاهان ایران، 41.

[2] ولی‌الله مظفریان، درختان و درختچه‌های ایران، صفحه ۶۵۴.

[3] ولی‌الله مظفریان، درختان و درختچه‌های ایران، صفحه ۶۵۳.

[Yazbek-4] Yazbek, Mariana Mostafa (February 2010). Systematics of Prunus Subgenus Amygdalus: Monograph and Phylogeny (PDF) (PhD). Cornell University. Retrieved 2 October 2018.

[5] Rahemi, A.; Fatahi Moghaddam, M.R.; Ebadi, A.; Taghavi, T.; Hassani, D. (2011). "Fruit Characteristics of Some Wild Almonds in Iran". Seed and Plant Improvement Journal. 27–1 (4): 459–481. Retrieved 2 October 2018.

[6] "Taxonomy browser (Prunus scoparia x Prunus haussknechtii)".

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]