اریک الین رایت

اریک الین رایت
سخنرانی رایت در دانشگاه کیف در سال ۲۰۱۳
زادهٔ۹ فوریهٔ ۱۹۴۷
برکلی، کالیفرنیا، ایالات متحده
درگذشت۲۳ ژانویهٔ ۲۰۱۹ (۷۱ سال)
میلواکی، ویسکانسین، ایالات متحده
همسر(ها)مارسیا کان رایت
(ا. ۱۹۷۱)
پس‌زمینه‌های علمی
دانشگاه
عنوان پایان‌نامهساختار طبقاتی و نابرابری[۲]
سال دفاع۱۹۷۶
مکتب یا سنتمارکسیسم تحلیلی
استاد راهنماآرتور استینچکامب[۳]
تأثیرات
کار علمی
زمینهٔ تخصصی/حوزه کاریجامعه‌شناسی
زیرشاخهٔجامعه‌شناسی مارکسیستی
نهاددانشگاه ویسکانسین-مدیسون (۱۹۷۶–۲۰۱۹)
دانشجویان دکترا
دانشجویان برجسته
رشته اصلیتحلیل طبقاتی مارکسیستی
ایده‌های برجسته

اریک اُلین رایت (به انگلیسی: Erik Olin Wright)؛ (۹ فوریه ۱۹۴۷–۲۳ ژانویه ۲۰۱۹) یک مارکسیست تحلیلی جامعه‌شناس و مربی آمریکایی، متخصص در قشربندی اجتماعی و همچنین دنبال بدیل‌هایی برابری‌طلب برای سرمایه‌داری در آینده بود. او به دلیل انحراف از مارکسیسم کلاسیک در تجزیه طبقه کارگر به زیرگروه‌های دارای قدرت متفاوت و بنابراین درجات متفاوت آگاهی طبقاتی شناخته شده بود. رایت برای انطباق با این تغییر دیدگاه، مفاهیم جدیدی از جمله دموکراسی عمیق و انقلاب بینابینی را معرفی کرد.[۸]

زندگی اولیه و تحصیل

[ویرایش]

رایت در ۹ فوریه ۱۹۴۷ در برکلی، کالیفرنیا زاده شد ولی در لارنس، کانزاس بزرگ شد. والدین رایت، ام اریک رایت و بئاتریس آن (پوسنر) رایت هر دو استاد روان‌شناسی در دانشگاه کانزاس بودند.[۹][۱۰] پدر و مادرش، یهودی بودند. او دو مدرک لیسانس هنر، یکی از کالج هاروارد (مطالعات اجتماعی) در سال ۱۹۶۸ و یکی از کالج بالیول، آکسفورد، (تاریخ) در سال ۱۹۷۰ دریافت کرد. رایت در سال ۱۹۷۶ از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی مدرک دکترای فلسفه در جامعه‌شناسی دریافت کرد.[۱۱] او در سال ۱۹۷۶ استاد جامعه‌شناسی در دانشگاه ویسکانسین-مدیسون شد.[۱] [۱۲]

شغل

[ویرایش]

رایت در اواسط دهه ۱۹۷۰ به همراه یک نسل کامل از دانشگاهیان جوان که توسط جنگ ویتنام و جنبش حقوق مدنی رادیکال شده بودند، به جامعه روشنفکری کمک کرد.[۱۳]

رایت در دانشگاه ویسکانسین-مدیسون، رساله‌های بسیاری از دانشمندان جوان را نظارت کرد که به جامعه‌شناسان و سیاستمداران برجسته تبدیل شدند. از جمله آنها می‌توان به ویلموت جیمز، سزار رودریگز گاراویتو و ویوک چیبر اشاره کرد.[۴] رایت همچنین در کمیته رسال‌های پژوهشگرانی خدمت می‌کرد که در زمینه‌های قشربندی اجتماعی، سیاست اجتماعی، و نابرابری از جمله گوستا اسپینگ-اندرسن، رئیس سابق انجمن جامعه‌شناسی آمریکا، ادواردو بونیلا-سیلوا و دواه پیگر مشارکت چشمگیری داشتند.

در طول زندگی حرفه‌ای رایت، سایر دانشگاه‌ها از او خواسته بودند تا به دانشکده جامعه‌شناسی آنها بپیوندد.[۴] یکی از این تلاش‌های قابل توجه برای استخدام در دانشگاه هاروارد در سال ۱۹۸۱ رخ داد. در میان حامیان رایت، هریسون وایت بودند که علیرغم مخالفت با تعهدات سیاسی رایت، مارکسیست ولی به کار رایت احترام گذاشتند. مخالفان رایت در هاروارد شامل دانیل بل، جورج هومنز و همچنین رئیس دانشگاه، درک بوک بودند که گویا با تلاش آنها استخدام رایت مسدود شد.[۱۴] تلاش هاروارد برای استخدام رایت در سال ۱۹۸۱ با مخالفت تدا اسکاچپول مصادف شد، تصمیمی که بعدها پس از بحث و جدل بر سر اتهامات تبعیض جنسیتی لغو شد.[۱۵]

در سال ۲۰۱۲، رایت به عنوان رئیس انجمن جامعه‌شناسی آمریکا انتخاب شد.[۱۶]

زندگی شخصی

[ویرایش]

رایت همچنین یک نوازنده جدی فیدل بود و اغلب در مهمانی‌ها، مهمانان را به رقص محلی آمریکایی تشویق می‌کرد.[۱۷]

رایت در ۷۱ سالگی در ۲۳ ژانویه ۲۰۱۹ بر اثر لوسمی حاد مغز استخوان در بیمارستانی در میلواکی، ویسکانسین درگذشت.[۴][۱۸][۹]

تفکر

[ویرایش]

طبقات اجتماعی

[ویرایش]

رایت به عنوان یک نظریه‌پرداز اثرگذار چپ نو توصیف شده‌است.[۱۹] کار او عمدتاً مربوط به مطالعه طبقه اجتماعی بود و به ویژه با وظیفه ارائه به روز کردن و بسط مفهوم مارکسیستی طبقه، به منظور قادر ساختن پژوهشگران مارکسیست و غیر مارکسیست به استفاده از «طبقه» برای تبیین و پیش‌بینی منافع مادی افراد، تجربیات زیسته، شرایط زندگی، درآمدها، ظرفیت‌های سازمانی و تمایل به مشارکت در کنش جمعی، گرایش‌های سیاسی و غیره. علاوه بر این، او تلاش کرد تا مقوله‌های طبقاتی را توسعه دهد که به محققان اجازه دهد ساختارها و پویایی طبقاتی جوامع مختلف سرمایه‌داری پیشرفته و «پساسرمایه‌داری» را مقایسه کنند.

رایت بر اهمیت موارد زیر تأکید کرده‌است:

  1. کنترل و محرومیت از دسترسی به منابع اقتصادی / تولیدی؛
  2. مکان در روابط تولید؛
  3. ظرفیت بازار در روابط مبادله‌ای؛
  4. کنترل متفاوت بر درآمد حاصل از استفاده از منابع تولیدی و
  5. کنترل متمایز بر تلاش نیروی کار در تعریف طبقه، در عین حال تلاش برای حساب کردن وضعیت کارمندان متخصص، ماهر، مدیر و سرپرست، با الهام از گزارش‌های وبری طبقه و تحلیل طبقه.

به گفته رایت، کارمندانی با مهارت‌های جست‌وجو و پاداش‌دهی ناپایدار (به سبب کمبودهای طبیعی یا محدودیت‌های اجتماعی ساخته و تحمیل شده در عرضه، مانند صدور مجوز، موانع ورود به برنامه‌های آموزشی و غیره) در «محل تخصیص [مازاد] ممتاز در روابط بهره‌برداری» قرار دارند زیرا در حالی که آنها سرمایه‌دار نیستند، می‌توانند امتیازات بیشتری را از طریق ارتباط با صاحب ابزار تولید نسبت به کارگران کمتر ماهر به دست آورند و نظارت و ارزیابی آنها از نظر تلاش کار دشوارتر است؛ بنابراین، مالک یا صاحبان وسایل تولید یا کارفرمای آنها به‌طور کلی باید اجاره کمیابی یا مهارت / معتبر را به آنها بپردازد. (در نتیجه غرامت آنها را بالاتر از هزینه واقعی تولید و بازتولید نیروی کار آنها افزایش می‌دهد) و سعی می‌کند وفاداری آنها را با دادن سهام مالکیت به آنها خرید، اعطای اختیارات تفویض شده به همکارانشان و / یا اجازه دادن به آنها برای تعیین سرعت و جهت کارشان کم و بیش خودمختار باشند؛ بنابراین کارشناسان، مدیران کارشناسان و مدیران اجرایی بیشتر از سایر کارگران به منافع کارفرمایان نزدیک هستند.

از جمله کتاب‌های رایت شامل «طبقات: مطالعات تطبیقی در تحلیل طبقه» (کمبریج، ۱۹۹۷) که از داده‌های گردآوری‌شده در کشورهای صنعتی مختلف، همانند ایالات متحده، کانادا، نروژ و سوئد استفاده می‌کند. او تا زمان مرگش استاد جامعه‌شناسی در دانشگاه ویسکانسین-مدیسون بود.

آرمان‌شهری حقیقی

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: جامعه‌شناسی آرمان‌شهری حقیقی

رایت بعدها در زندگی حرفه‌ای خود با درک تازه‌ای از یک آلترناتیو سوسیالیستی همراه شد که عمیقاً در انجمن‌گرایی یا دموکراسی انجمنی اجتماعی ریشه داشت.[۲۰] گذار به این جایگزین، به گفته رایت، در گرو طراحی و ساخت آرمان‌شهرهای حقیقی است: نام یک طرح پژوهشی و کتاب او. آنها با پیشبرد اصول دموکراتیک و برابری‌خواهانه با نهادهای غالب مقابله کرده و بدین وسیله به جهانی عادلانه‌تر و انسانی‌تر اشاره می‌کنند. مثال‌ها عبارتند از: ویکی‌پدیا و موندراگون کورپوریشن.[۲۰]

کتاب‌شناسی

[ویرایش]

کتاب‌ها

[ویرایش]
  1. رایت، اریک الین (۱۹۷۳): سیاست مجازات: تحلیلی انتقادی از زندان‌ها در آمریکا، نیویورک: هارپر و رو. ISBN 978-0-06-090318-3
  2. رایت، اریک الین (۱۹۷۸): طبقه، بحران و دولت، لندن: کتاب‌های چپ نو. ISBN 978-0-902308-93-0
  3. رایت، اریک الین (۱۹۷۹): ساختار طبقه و تعیین درآمد، نیویورک: انتشارات آکادمیک. ISBN 978-0-12-764950-4
  4. رایت، اریک الین (۱۹۹۷) [ورسو ۱۹۸۵]: طبقات، لندن نیویورک: ورسو. ISBN 978-1-85984-179-2
  5. رایت، اریک الین (۱۹۸۹): بحث در مورد طبقات، لندن نیویورک: ورسو. ISBN 978-0-86091-966-7
  6. رایت، اریک الین (۱۹۹۷): طبقات: مطالعات تطبیقی در تحلیل طبقه، کمبریج نیویورک پاریس: انتشارات دانشگاه کمبریج، خانه علوم انسانی. ISBN 978-0-521-55646-0
  7. رایت، اریک الین (۲۰۱۰): تصور آرمان‌شهری حقیقی، لندن نیویورک: ورسو. ISBN 978-1-84467-617-0
  8. رایت، اریک الین (۲۰۱۴): بدیل‌های سرمایه‌داری: پیشنهادهایی برای اقتصاد دموکراتیک (با رابین هانل)، طرح چپ نو.
  9. رایت، اریک الین (۲۰۱۵): فهم طبقه، لندن نیویورک: ورسو. ISBN 978-1-78168-945-5
  10. رایت، اریک الین (۲۰۱۹): چگونه در قرن بیست و یکم یک ضدسرمایه‌داری باشیم؟ لندن: کتاب‌های ورسو. ISBN 978-1-78873-605-3

آثار گردآوری شده

[ویرایش]
  1. رایت، اریک الین؛ فانگ، آرکون (۲۰۰۳): تعمیق دموکراسی: نوآوری‌های نهادی در حاکمیت مشارکتی قدرتمند، لندن نیویورک: ورسو. ISBN 978-1-85984-466-3 این بخشی از پروژه آرمان شهرهای حقیقی است.
  2. رایت، اریک الین (۲۰۰۵): رویکردهای تحلیل طبقه، کمبریج، انگلستان نیویورک: انتشارات دانشگاه کمبریج. ISBN 978-0-521-60381-2
  3. نگارش پیشگفتار برای: گورنیک، جانت سی و مایرز، مارسیا (۲۰۰۹): برابری جنسیتی: تغییر تقسیم کار خانواده، لندن نیویورک: ورسو. ISBN 978-1-84467-325-4 رایت همچنین ویراستار مجموعه کتاب است.

مقالات مجلات منتخب

[ویرایش]
  1. رایت، اریک الین؛ لوین، اندرو (سپتامبر - اکتبر ۱۹۸۰): عقلانیت و مبارزه طبقاتی. بررسی چپ نو. بررسی چپ نو I؛ (۲۳).
  2. رایت، اریک الین (سپتامبر - اکتبر ۲۰۰۶): نقاط قطب‌نما: به سمت آلترناتیو سوسیالیستی، بررسی چپ نو. بررسی چپ نو II؛ (۴۱).
  3. رایت، اریک الین (فوریه ۲۰۱۳): تبدیل سرمایه‌داری از طریق آرمان‌شهرهای حقیقی، بررسی جامعه‌شناسی آمریکا ۷۸ (۱): صص ۲۵-۱.

کتاب‌شناسی فارسی

[ویرایش]
  1. اریک الین رایت، ۱۳۹۵: رویکردهایی به تحلیل طبقاتی، مترجم: یوسف صفاری، تهران: لاهیتا، ۳۰۴ صفحه. ISBN 9786009561803
  2. اریک الین رایت، ۱۳۹۶: طبقه، بحران و دولت، مترجمان: ناصر هادیان، فرزاد کلبعلی، تهران: وزارت امور خارجه، ۲۳۸ صفحه. ISBN 9789643617325
  3. دیوید هاروی، توماس‌ تی. سکین، چارلز تیلی، اریک‌ الین رایت، گری گاتیگ، الیزابت مون، جبیر اف. گوبریم، جیمز ای. هولستین، کریستین‌ اس. دیویس، کارولین الیس، آشیل امبمبه، آرش حیدری، ۱۳۹۶: روش و نظریه در علوم اجتماعی، مترجمان: آیدین ترکمه، صادق پیوسته، مرتضی کریمی، سارا بامداد، هدایت نصیری، نیما شجاعی باغینی، علی ادیب‌راد، صدیقه سرابی، تهران: تیسا، ۲۹۲ صفحه. ISBN 9786007683620
  4. اریک الین رایت، ۱۳۹۹: فهم طبقه، مترجم: محمدحسین بحرانی، تهران: آگاه، ۳۲۴ صفحه. ISBN 9789644164385
  5. اریک الین رایت، ۱۳۹۹: گذرراه‌های بدیل سوسیالیستی، مترجم: کمال اطهاری، تهران: گام نو، ۲۲۲ صفحه. ISBN 9789646917941
  6. اریک الین رایت و رابین هانل،: بدیل‌های سرمایه‌داری، مترجم: فرید درفشی، تهران: نی، ۱۹۸ صفحه.

همچنین ببینید

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ رایت, اریک الین (June 2016). "رزومه" (PDF). دانشگاه ویسکانسین-مدیسون گروه جامعه‌شناسی. Retrieved June 20, 2017.
  2. ↑ رایت, اریک الین (1976). ساختار طبقاتی و نابرابری درآمد (PhD thesis). دانشگاه کالیفرنیا، برکلی. OCLC 175174677. ProQuest 302818054.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Wright 1976, p. xiv.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ سزتلا, آدام (January 23, 2019). "به یاد اریک الین رایت". Dissent Magazine. نیویورک. Retrieved March 3, 2020.
  5. ↑ بونیلا-سیلوا, ادوارد (1993). اسکوترها، سیاست، و پاسخ‌های ایالتی: اقتصاد سیاسی ساکنان پورتوریکو، ۱۹۰۰–۱۹۹۲ (رساله دکتری thesis). دانشگاه ویسکانسین-مدیسون. OCLC 30612010. ProQuest 304058154.
  6. ↑ اسپینگ-آندرسن, گوستا (1978). طبقه اجتماعی، سوسیال دموکراسی و سیاست دولتی: سیاست برابری و تجزیه حزب در دانمارک و سوئد ((رساله دکترا) thesis). دانشگاه ویسکانسین-مدیسون. p. iii. OCLC 705977095. ProQuest 302910232.
  7. ↑ کنورثی, لین (1995). در جستجوی موفقیت اقتصادی ملی: ایجاد تعادل بین رقابت و همکاری. انتشارت سیچ. p. vi. ISBN 978-0-8039-7160-8.
  8. ↑ رایت, اریک الین (2010). تصور آرمان‌شهری حقیقی. لندن، نیویورک: ورسو. pp. ۳۲۱؛. ISBN 978-1-84467-618-7.
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ "اریک الین رایت، ۷۱ ساله درگذشت؛ جامعه‌شناس مارکسیست با رویکردی عمل‌گرا". نیویورک تایمز. Retrieved June 9, 2021.
  10. ↑ "آرمان شهر پراگماتیک: اریک اولین رایت، ۱۹۴۷-۲۰۴۷". فضای علوم اجتماعی. January 28, 2019.
  11. ↑ pdf "CURRICULUM VITAE". ssc.wisc.edu. Retrieved 6 June 2021. {{cite web}}: Check |url= value (help)[پیوند مرده]
  12. ↑ اریک الین رایت: سرمایه‌داری چالش‌برانگیز و شاید فراتر از طریق آرمان‌شهری حقیقی. دانشگاه گوته.
  13. ↑ ریتزر, جورج (September 15, 2007). دایرةالمعارف نظریه اجتماعی. لندن: انتشارات سیچ. pp. رایت، اریک الین. ISBN 978-0-7619-2611-5.
  14. ↑ Schumer, Fran R. (October 18, 1981). "A Question of Sex Bias at Harvard". The New York Times. New York.
  15. ↑ Sanger, David E. (January 8, 1985). "هاروارد تصمیم به تصدی را تغییر داد =https://www.nytimes.com/1985/01/08/us/harvard-reverses-tenure-decision.html". The New York Times. New York. {{cite news}}: External link in |title= (help)
  16. ↑ "انجمن جامعه‌شناسی آمریکا". Archived from the original on May 4, 2012. Retrieved June 15, 2012.
  17. ↑ "انجمن جامعه‌شناسی آمریکا". April 18, 2019. Retrieved May 7, 2019.
  18. ↑ "استاد جامعه‌شناسی، اریک اولین رایت در ۷۱ سالگی درگذشت". مجله ایالتی مدیسون. Retrieved January 28, 2019.
  19. ↑ میکسینز, پیتر اف. (1998). "نقدی بر نظریه رایت در مورد مکان‌های طبقاتی متناقض". In رایت, اریک الین (ed.). بحث در مورد طبقات. نیویورک: کتاب‌های ورسو. pp. 173–183. ISBN 978-1-85984-280-5.
  20. ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ رایت, اریک الین (2012). "تحول سرمایه‌داری از طریق آرمان‌شهری حقیقی". بررسی جامعه‌شناختی آمریکایی. 78 (1): 1–25. doi:10.1177/0003122412468882. S2CID 145566259.

مطالعه بیشتر

[ویرایش]

پیوند به بیرون

[ویرایش]