استرلا-۳

استرلا-۳ ۹کی۳۴
یک استرلا-۳ و لولهٔ شلیک آن
نوعسامانه پدافند هوایی همراه قابل انتقال توسط نفر
خاستگاهاتحاد جماهیر شوروی
تاریخچه خدمت
خدمت۱۹۷۴–اکنون
استفاده‌شده توسطکاربران را ببینید
جنگ‌هاجنگ ایران و عراق
Salvadoran Civil War
War in Abkhazia (1992–1993)
جنگ‌های یوگسلاو
جنگ دوم کنگو
جنگ داخلی افغانستان
جنگ عراق
تاریخچه تولید
سازندهکی‌بی‌ام، کولومنا
ویژگی‌ها
وزنوزن موشک: ۱۰٫۳ کیلوگرم (۲۳ پوند), وزن کامل سامانه: ۱۶٫۰ کیلوگرم (۳۵٫۳ پوند)
طول۱٫۴۷ متر (۴٫۸ فوت)
برد
عملیاتی
۴٬۵۰۰ متر (۱۴٬۸۰۰ فوت)
ارتفاع پرواز۱٬۸۰۰ متر (۵٬۹۰۰ فوت) در درگیری با هواپیماهای جت
۳٬۰۰۰ متر (۹٬۸۰۰ فوت) در درگیری با اهداف کم‌سرعت
بیشینهٔ سرعت۴۷۰ متر بر ثانیه (۱٬۷۰۰ کیلومتر بر ساعت؛ ۱٬۱۰۰ مایل بر ساعت)

استرلا-۳ ۹کِی۳۴ یا سام ۱۴ (به انگلیسی: 9K34 Strela-۳)، (نام‌گذاری ناتو: SA-14 Gremlin) یک سامانهٔ موشکی دفاع هوایی قابل حمل توسط نفر (MANPADS) است که در اتحاد جماهیر شوروی به‌عنوان جایگزینی بر مدل ناموفق پیشین، استرلا ۲ (سام-۷) توسعه یافته است. این سامانه عمدتاً بر پایهٔ مدل پیشین، استرلا ۲ طراحی شده بود، بنابراین توسعهٔ استرلا-۳ به‌سرعت پیش رفت. این جنگ‌افزار جدید، در ژانویهٔ ۱۹۷۴ در ارتش سرخ شوروی پذیرفته و وارد خدمت شد.

توصیف

[ویرایش]

مهم‌ترین تغییر این موشک نسبت به استرلا-۲ معرفی یک سر جستجوگر آشیانه‌یابی فروسرخ کاملاً جدید بود. جستجوگر پیشین، به‌راحتی توسط منورها و حتی ابتدایی‌ترین پارازیت‌های فروسرخ فریب می‌خورد، اما استرلا-۳ در برابر پارازیت‌ها و منورهای فریب، کمتر آسیب‌پذیر است. جستجوگر جدید همچنین سرعت ردیابی بهتری دارد و موشک را قادر می‌سازد تا اهداف سریع و نزدیک را به‌طور بهتری ردیابی کند.

یک جنبهٔ منفی از این بهینه‌سازی‌ها، افزایش وزن موشک است که باعث کاهش جزئی در عملکرد آن است اما در مجموع، اثربخشی کلی این سامانه، نسبت به مدل پیشین، بسیار بهبود یافته است.[نیازمند منبع] استرلا-۳ به بیش از ۳۰ کشور جهان صادر شده است.

نسخهٔ دریایی این سامانه دارای نام ناتو SA-N-8 است و موشک جایگزین استرلا-۳، ایگلا یا سام ۱۸، در سال‌های بعد، تولید شد.

پیشینهٔ عملیاتی

[ویرایش]

عراق

[ویرایش]

در ۲۲ نوامبر ۲۰۰۳ یک هواپیمای باربری ایرباس ۳۰۰ پس از برخاستن از فرودگاه بین‌المللی بغداد مورد اصابت یک موشک استرلا-۳ قرار گرفت، اما با وجود از دست دادن نیروی هیدرولیک، خلبان این پرواز توانست به‌سلامت فرود بیاید.

در ۶ مه ۲۰۰۶، یک فروند وستلند لینکس بریتانیایی متعلق به نیروی دریایی پادشاهی از اسکادران ۸۴۷ با شلیک یک استرلا-۳ بر فراز بصره سرنگون شد و پنج خدمهٔ آن کشته شدند و آن بالگرد، با یک خانه برخورد کرد.[۱]

گرجستان

[ویرایش]

در طول جنگ آبخازیا، یک هلیکوپتر میل-۸ روسی توسط استرلا-۳ نیروهای دفاعی گرجستان در ۱۴ دسامبر ۱۹۹۲ سرنگون شد و در نتیجه، ۳ خدمه و ۵۸ مسافر، که بیشتر آن‌ها پناهندهٔ روسی بودند، کشته شدند. یک سوخو-۲۵ نیروی هوایی گرجستان در ۴ ژوئیهٔ ۱۹۹۳ بر فراز نیژنایا اشرا توسط این موشک، سرنگون شد[۲] و احتمالاً چندین هواپیمای دیگر از هر دو طرف درگیر در آن جنگ، توسط این موشک، سرنگون شده باشند.[۳]

یوگسلاوی سابق

[ویرایش]

یک فروند سی هریر از اسکادران هوایی ۸۰۱ نیروی دریایی بریتانیا، از ناو هواپیمابر HMS Ark Royal در ۱۶ آوریل ۱۹۹۴، در جریان حمله به دو تانک تی-۵۵ صربستان در بوسنی سرنگون شد. خلبان، ستوان نیک ریچاردسون، در محدودهٔ تحت کنترل بوسنیایی‌ها که در آن هنگام، متحد بریتانیا بودند، اجکت کرد و زنده ماند.

جمهوری دموکراتیک کنگو

[ویرایش]

یک ایلیوشین-۷۶ نیروی هوایی زیمبابوه توسط شورشیان کنگو با استفاده از استرلا-۳ در ۱۱ اکتبر ۱۹۹۸ در جریان جنگ دوم کنگو سرنگون و منجر به کشته شدن ۴۰ سرباز و خدمه شد.[۴]

افغانستان

[ویرایش]

موشک‌های استرلا-۳ مورد استفادهٔ ائتلاف شمال توانستند ۸ فروند جنگندهٔ میگ-۲۱ و سوخو-۲۲ تحت کنترل طالبان را در طول تهاجم سال ۲۰۰۰ طالبان علیه تالقان، سرنگون کنند.[۵]

ترکیه

[ویرایش]

یک استرلا-۳ در عملیات پنجه (۲۰۱۹–۲۰۲۰) در ژوئن ۲۰۱۹ در منطقهٔ هاکورک در شمال عراق متعلق به حزب کارگران کردستان پیدا شد.[نیازمند منبع]

کاربران

[ویرایش]
کاربران کنونی به‌رنگ آبی و کاربران پیشین، به‌رنگ قرمز

کاربران کنونی

[ویرایش]

کاربران پیشین[۸]

[ویرایش]

چارت مقایسه

[ویرایش]
سامانه استرلا-۲ (موشک: 9M32M) استرلا-۳ (موشک: 9M36)[۱۰] FIM-43C Redeye[۱۱]
ورود به خدمت ۱۹۶۸ ۱۹۷۴ ۱۹۶۸
وزن سامانهٔ کامل و آمادهٔ شلیک ۱۵ کیلوگرم ۱۶ کیلوگرم ۱۳٫۳ کیلوگرم
وزن موشک ۹٫۸ کیلوگرم ۱۰٫۳ کیلوگرم ۸٫۳ کیلوگرم
طول ۱٫۴۴ متر ۱٫۴۷ متر ۱٫۴۰ متر
کلاهک ۱٫۱۵ کیلوگرم (۰٫۳۷ کیلوگرم اچ‌ام‌ایکس) ۱٫۱۷ کیلوگرم (۰٫۳۹ کیلوگرم اچ‌ام‌ایکس) ۱٫۰۶ کیلوگرم M222 (۰٫۳۶ کیلوگرم HTA-3)
حداکثر برد ۴۲۰۰ متر ۴۵۰۰ متر ۴۵۰۰ متر
سرعت ۴۳۰ ام‌اس ۴۷۰ ام‌اس ۵۸۰ ام‌اس
حداکثر سرعت هدف، هنگام نزدیک شدن/هنگام عقب‌نشینی ۱۵۰/۲۶۰ متر بر ثانیه ۳۱۰/۲۶۰ متر بر ثانیه –/۲۲۵ متر بر ثانیه
ارتفاع درگیری ۰٫۰۵–۲٫۳ کیلومتر ۰٫۰۳–۳٫۰ کیلومتر ۰٫۰۵–۲٫۷ کیلومتر

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ "RAF Pursues Common DAS Demonstrator".
  2. ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2015-09-23. Retrieved 2013-04-20.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Cooper, Tom. "Georgia and Abkhazia, 1992-1993: the War of Datchas". ACIG.org. Archived from the original on 3 March 2008. Retrieved 18 February 2013.
  4. ↑ Cooper, Tom. "Zaire/DR Congo, 1980-2001". ACIG.org. Retrieved 18 February 2013.
  5. ↑ Cooper, Tom. "Afghanistan, 1979-2001; Part 2". ACIG.org. Retrieved 18 February 2013.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ "Guided light weapons reportedly held by non-state armed groups 1998-2013" (PDF). Small Arms Survey. March 2013. Archived from the original (PDF) on August 18, 2014.
  7. ↑ ۷٫۰۰ ۷٫۰۱ ۷٫۰۲ ۷٫۰۳ ۷٫۰۴ ۷٫۰۵ ۷٫۰۶ ۷٫۰۷ ۷٫۰۸ ۷٫۰۹ ۷٫۱۰ ۷٫۱۱ ۷٫۱۲ International Institute for Strategic Studies (IISS) (14 February 2018). "The Military Balance 2018". The Military Balance (به انگلیسی). 118.
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ "samolotypolskie.pl - 9K34 (9M36) "Strzała-3"". www.samolotypolskie.pl.
  9. ↑ "SA-14 (9K34 Strela-3) MANPADS was found today in Hakurk belonging to the PKK. Additionally, multiple caves, shelters, ammunition and IED's have been found and destroyed in the last couple of days". twitter.com. Retrieved 8 October 2019.
  10. ↑ Istorija sozdanija i razvitija vooruzhenija i vojennoi theniki PVO suhoputnyh voisk Rossii
  11. ↑ "General Dynamics FIM-43 Redeye". www.designation-systems.net.