اقتصاد تجربی (به انگلیسی: Experimental economics) روشی برای پاسخ دادن به پرسشهای اقتصادی به وسیلهٔ آزمایش است (منظور نوعی از اقتصاد است، که جز بر تئوری و تاریخ از مطالعات و آزمایشهای تجربی نیز بهره میبرد (مانند علوم طبیعی)). در این روش نتیجههای به دست آمده از آزمایشها برای محاسبهٔ اندازه تأثیر استفاده میشود و تئوریهای اقتصادی مورد آزمایش قرار میگیرند. در این آزمایشها معمولاً از وجه نقد (به انگلیسی:cash) به عنوان محرک آزمایش شوندگان برای شبیهسازی دنیای واقعی استفاده میشود. از این آزمایشها برای تحلیل رفتار بازارها و دیگر سیستمهای تبادلی استفاده میشود. اقتصاد تجربی و قانون شاخه ای از اقتصاد تجربی است که به منظور بررسی بنگاهها و تأثیر قانون بر آنان تشکیل شده.[۱]
یک جنبه اساسی این بحث طراحی آزمایش است. آزمایشهای انجام شده در این موضوع ممکن است میدانی یا در شرایط آزمایشگاهی انجام پذیرد که شامل دو دستهٔ تک نفره و گروهی میباشد.[۲] از دیگر روشهای پژوهشی این شاخه از اقتصاد میتوان از آزمایش طبیعی و شبه آزمایش نام برد.[۳]
بازیهای کئوردیناسیون، بازیهایی با چند استراتژیتعادل نش است. بهطور کلی دو دسته سئوال وجود دارد که اقتصاد تجربی به هنگام بررسی این دسته از بازیها میپرسد: (۱) تواناییهای یادگیری بازی بر روی یک تعادل، آیا میتوان (با استفاده از روشهای تجربی) مبانی ای را برای پیشبینی درست تعادلی که بدست خواهد آمد، ساخت؟ (۲) آیا نمونه مورد آزمایش قرار گرفته همگرا است؟ یا یادمیگیرد که همگرا شود (به بهترین تعادل پارتو) و اگرنه، آیا مکانیزمها و شرایطی وجود دارند که باعث همگرایی نمونه مورد آزمایش به تعادل پارتو شود؟ مبانی انتخاب جستجوگرا، آنهایی هستند که امکان پیشبینی را صرفاً بر اساس اطلاعات بازی فراهم میکنند. اصول انتخاب قیاسی، اصولی هستند که به ما اجازه پیشبینیهایی را میدهند که صرفاً بر اساس خواص و مقادیر داخل بازی بنا شدهاند. اصول انتخاب استنتاجی، اصولی هستند که پیشبینیها را بر اساس خصوص دینامیکی تعیین میکنند. در عمل، تحت برخی شرایط حداقل گروهی از نمونههای آزمایش شده (یک گروه از مجموعه گروهها) میتوانند به بهترین تعادل پارتو که نا واضح و نا متقارن و پیچیدهاست، دست یابند. این در حالی است که تمام افراد مورد آزمایش قرار گرفته به شکل مجزا و بدون هیچ گونه ارتباط با دیگری تصمیم میگیرند، علت و نحوهٔ پدیدار شدن این حالت هنوز در حاله ای از ابهام قرار دارد.[۴]
در بازیهای تشکیل شده از دو بازیکن یا بیشتر، افراد اغلب باورهایی را دربارهٔ رفتار و تصمیمهای دیگران (بازیکنان) شکل میدهند که این باورها معمولاً در طول زمان تغییر میکند. این مسئله به عنوان اعتقاد به یادگیری در بازی شناخته میشود. افراد تحت آزمایش قرار گرفته نیز معمولاً به انتخاب دوباره تصمیماتی که پیشتر به آنان سود رسانده تمایل بیشتری نشان میدهند. این مسئله به نام یادگیری تقویتی شناخته میشود.
اقتصاد دانان تجربی مدرن در سالهای اخیر به دستاوردهای قابل توجه ای دست یافتهاند و اقتصاد تجربی را به ابعاد جدیدی گسترش دادهاند. روبرتو وبر به مسائلی در باب یادگیری بدون بازخورد پرداخت. دیوید کوپر و جان کیگل به بررسی انواع یادگیریها در حالتی که استراتژیها مشابه هم باشد پرداختهاند. ادو ارو و گرگ بارون یادگیری را به شکل شناختی بررسی کردهاند. دیل استاهل اصول یادگیری را در چارچوب قواعد تصمیمگیری بررسی کردهاست. ویلفرد آمالدوس به تحلیل بازارهای مالی از طریق یادگیری ماشینهایی که دارای وزن نسبت به یادگیری هستند پرداختهاست. آمون راپوروت، جیم پارکو و رایان مورفی تحقیقاتی را در مورد پارادوکسهای تئوری بازیها انجام دادهاند (بازی هزارپا).
عامل مبتنی بر مدلسازی محاسباتی (به انگلیسی: Agent-based computational modeling) یک روش نسبتاً جدید در اقتصاد است، که از شاخههای اقتصاد تجربی شناخته میشود. در اینجا تمرکز بر روی فرآیندهای اقتصادی از جمله کل اقتصاد به عنوان یک سیستم پویای حاصل از تعامل عوامل یک پارادایم از سامانههای پیچیده انطباقی است. "عامل(agent)" اشاره به "متغییرهای قابل محاسبهٔ مدل شده با توجه قواعد" دارد نه مردم واقعی. عاملها میتوانند نشان دهنده نهادهای اجتماعی یا (و) فیزیکی باشند.[۵]
از راهبردهای بالا برای طراحی انتقادات به اقتصاد تجربی استفاده شدهاست. به شکل خاص، مشاهدههای اقتصادی معمولاً در ابعاد مرتبط به صحیح بودن درونی و بیرونی به چالش کشیده میشوند، برای مثال، ادعا میشود که این مدلها استفاده ای برای بررسی بسیاری از رفتارهای اقتصادی ندارند و نتایج بدست آمده از این آزمایشها به اندازهٔ کافی برای بدست آوردن نتایج قابل قبول، خوب نیستند.[۶]
↑See, e.g. , Grechenig, K., Nicklisch, A. , & Thöni, C. (2010). Punishment despite reasonable doubt—a public goods experiment with sanctions under uncertainty. Journal of Empirical Legal Studies, 7(4), 847-867 (link).
↑• ورنون اسمیت، 2008a. "experimental methods in economics," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition, Abstract.
• _____, 2008b. "experimental economics," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition. Abstract.
• Relevant subcategories are found at the Journal of Economic Literature classification codes at JEL: C9.
↑J. DiNardo, 2008. "natural experiments and quasi-natural experiments," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition. Abstract.
↑Gunnthorsdottir Anna, Vragov Roumen, Seifert Stefan and Kevin McCabe 2010 "Near-efficient equilibria in contribution-based competitive grouping," Journal of Public Economics, 94, pp. 987-994. [1]
↑• Leigh Tesfatsion, 2006. "Agent-Based Computational Economics: A Constructive Approach to Economic Theory," ch. 16, Handbook of Computational Economics, v. 2, sect. 5. Abstract and pre-pub PDFبایگانیشده در ۱۱ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine.
• Akira Namatame and Takao Terano (2002). "The Hare and the Tortoise: Cumulative Progress in Agent-based Simulation," in Agent-based Approaches in Economic and Social Complex Systems. pp. 3– 14, IOS Press. Descriptionبایگانیشده در ۵ آوریل ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine.
• Giorgio Fagiolo, Alessio Moneta, and Paul Windrum, 2007 "A Critical Guide to Empirical Validation of Agent-Based Models in Economics: Methodologies, Procedures, and Open Problems," Computational Economics, 30(3), pp. 195[پیوند مرده]–226.
↑Camerer, Colin F. (2011-12-30). "The Promise and Success of Lab-Field Generalizability in Experimental Economics: A Critical Reply to Levitt and List". Working Paper Series. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
Battalio, Raymond C. , et al., 1973. "A Test of Consumer Demand Theory Using Observations of Individual Consumer Purchases," Economic Inquiry, 11(4), pp. 411–428.
Chamberlin, Edward H., 1948. "An Experimental Imperfect Market," Journal of Political Economy, 56(2), pp. 95–108.
Davis, Douglas D. , and Charles A. Holt, 1993. Experimental Economics, Princeton. Description, preview and ch. 1 (complete).
Friedman, Daniel, and Shyam Sunder, 1994. Experimental Methods: A Primer for Economists, Cambridge University Press. Description/contents links and scrollable preview.
Grether, David M. , and Charles R. Plott, 1979. "Economic Theory of Choice and the Preference Reversal Phenomenon," American Economic Review, 69(4), pp. 623–638.
Gunnthorsdottir Anna, Vragov Roumen, Seifert Stefan and Kevin McCabe, 2010. "Near-efficient equilibria in contribution-based competitive grouping," Journal of Public Economics, 94, pp. 987–994.[۱]
Guala, Francesco, 2005. The Methodology of Experimental Economics, Cambridge. Description/contents links and ch. 1 excerpt.
Hertwig, Ralph, and Andreas Ortmann, 2001. "Experimental Practices in Economics: A Methodological Challenge for Psychologists?" Behavioral and Brain Sciences, 24(3), pp. 383–403.
Holt, Charles A. , and Susan K. Laury, 2002. "Risk Aversion and Incentive Effects," American Economic Review, 92(5) pp. 1644–1655.
Kagel, John H. et al., 1975. "Experimental Studies of Consumer Demand Behavior Using Laboratory Animals," Economic Inquiry, 13(1), pp. 22–38. Abstract[پیوند مرده].
Kagel, John H. , and Alvin E. Roth, ed. , 1995. The Handbook of Experimental Economics, Princeton University Press. Description/TOC and detailed contents.
Kahneman Daniel, Jack L. Knetsch, and Richard Thaler, 1986. "Fairness as a Constraint on Profit Seeking: Entitlements in the Market," American Economic Review, 76(4), pp. 728–741.
Plott, Charles R., 1982. "Industrial Organization Theory and Experimental Economics," Journal of Economic Literature, 20(4), pp. 1485–1527. Reprinted in Plott, 2001, Market Institutions and Price Discovery, pp. 18–59. Elgar. Description.
_____ and Susan K. Laury, 2002. "Risk Aversion and Incentive Effects," American Economic Review, 92(5) pp. 1644–1655.
Plott, Charles R. , and Vernon L. Smith, 2008. Handbook of Experimental Economics Results, v. 1, Elsevier. Description and chapter-link previews.
Roth, Alvin E.، and Michael W Malouf, 1979. "Game-theoretic Models and the Role of Information in Bargaining," Psychological Review, 86(6), pp. ۵۷۴–۵۹۴.
Smith, Vernon L.، 1962. "An Experimental Study of Competitive Market Behavior," Journal of Political Economy, 70(2), pp. ۱۱۱–۱۳۷.
____, 1982. "Microeconomic Systems as an Experimental Science," American Economic Review, 72(5), pp. ۹۲۳–۹۵۵.
_____, 1991. Papers in Experimental Economics [1962–88], Cambridge. Description and chapter-preview links.
_____, [1987] 2008. "experimental methods in economics," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition. Abstract.