امبرائر ئیامبی ۳۱۴ سوپر توکانو (به پرتغالی: Embraer EMB 314 Super Tucano) معروف به ای-۲۹ (A-29) یا ایالاکس (AlX) یک هواپیمای ساختِ امبرائر در کشور برزیل است که در سال ۲۰۰۳ ساخته شد. نخستین استفادهکنندهٔ این هواپیما نیروی هوایی برزیل بودهاست. این هواپیما در ۰۱۹۹۹−۰۶−۰۲ ۲ ژوئن ۱۹۹۹ میلادی نخستین پرواز خود را انجام داد.
در سال ۲۰۱۱، سوپرتوکانو با پشتسر گذاشتن بیچکرفت تی-۶ تیکسان۲ قرارداد پشتیبانی هوایی سبُک ایالات متحده برای افغانستان را برنده شد.[۲] این قرارداد به ارزش ۴۲۷ میلیون دلار در سال ۲۰۱۲، پس از تجدیدنظر دولت افغانستان به درخواست بیچکرفت لغو شد[۳] و پیشنهاد سوپرتوکانو در طی مراحل خرید رد صلاحیت گردید، اما در سال ۲۰۱۳ مجدداً توافق با سوپرتوکانو از سر گرفته شد و نیروی هوایی افغانستان بیست فروند از این هواپیماهای سبک را خریداری کرد.[۴]
چهار فروند اول در ژانویه ۲۰۱۶ وارد فرودگاه بینالمللی حامد کرزی در کابل پایتخت افغانستان شدند، چهار فروند دیگر نیز قبل از پایان سال ۲۰۱۶ تحویل داده شد؛ تا پایان سال ۲۰۱۸ در مجموع ۲۰ فروند سوپر توکانو به نیروی هوایی افغانستان تحویل داده شد. ۳۰ خلبان سوپر توکانو ای-۲۹ آماده برای نبرد هوایی توسط اسکادران ۸۱ جنگنده ایالات متحده واقع در پایگاه نیروی هوایی مودی، جورجیا فارغالتحصیل شدند و برای نبرد در جنگ به افغانستان بازگشتند.
در سال ۲۰۱۷، نیروی هوایی افغانستان با استفاده از سوپر توکانو تقریباً ۲۰۰۰ عملیات هوایی، با میانگین ۴۰ پرواز در هفته انجام داد. در ماه اکتبر ۲۰۱۷، نیروی هوایی افغانستان با بیش از ۸۰ مأموریت نبرد در یک هفته، رکورد جهانی عملیات پروازی با سوپر توکانو را شکست.[۵] تا مارس ۲۰۱۸، نیروی هوایی افغانستان ۱۲ فروند سوپر توکانو ای-۲۹ دریافت کرد. در ۲۲ مارس ۲۰۱۸، نیروی هوایی افغانستان یک بمب جیبییو-۵۸، ۱۱۳٫۴ کیلوگرمی را از یک سوپر توکانو ای-۲۹ بالای هدف انداخت، این اولین باری است که ارتش افغانستان از سلاح هدایت لیزری علیه طالبان استفاده میکند.[۶]
داخلی: (۲×) مسلسل ۱۲٫۷ میلیمتری (۰٫۵۰ اینچ)، مسلسل ام۳پی افان ارستال با ۱٬۱۰۰ گلوله در دقیقه و مسلسل ام۳دبلیو یو.اس. اوردانس با ۲۵۰ گلوله در دقیقه، نصب شده در هر دو بال.
پاد: ۱ توپ ام۲۰ای۱ نکستر ۲۰ میلیمتری (۰٫۷۹ اینچ) با ۶۵۰ گلوله در دقیقه زیر بدنه.
پاد: ۱ مسلسل ام۳پی افان ارستال ۱۲٫۷ میلیمتری (۰٫۵۰ اینچ) زیر هر بال.
پاد: حداکثر ۴ مینیگان ام۱۳۴ دیلون ایرو ۷٫۶۲ میلیمتری (۰٫۳۰ اینچ) با ۳٬۰۰۰ گلوله در دقیقه، نصب شده زیر هر بال.[۱۲]
آویزگاههای حمل سلاح: ۵ (دو دانه زیر هر بال و یکی زیر بدنه) با ظرفیت ۱٬۵۵۰ کیلوگرم (۳٬۳۰۰ پوند)
↑"A-29 - Super Tucano". fab.mil (به پرتغالی). Rio de Janeiro. 3 December 2012. Archived from the original on 3 December 2012. Retrieved 25 August 2019.
↑ ۱۰٫۰۱۰٫۱"Super Tucano"(PDF). EmbraerDefenseSystems.com. Embraer. Archived from [Spec_TUCANO_abril_09.pdf the original] (PDF) on 24 September 2015. Retrieved 25 August 2019. {{cite web}}: Check |url= value (help)