اوغوز (شهر)

اوغوز
شهر و شهرداری
هتل افرا در شهر اوغوز
هتل افرا در شهر اوغوز
اوغوز در جمهوری آذربایجان واقع شده
اوغوز
اوغوز
مختصات: ۴۱°۰۴′۱۵″ شمالی ۴۷°۲۷′۳۰″ شرقی / ۴۱٫۰۷۰۸۳°شمالی ۴۷٫۴۵۸۳۳°شرقی / 41.07083; 47.45833
بخششهرستان اغوز
تأسیس۱۹۶۸
ارتفاع
۶۳۰ متر (۲۰۷۰ فوت)
جمعیت
 (۲۰۱۰)[۱]
 • کل۷۰۰۲
منطقهٔ زمانییوتی‌سی +۴ (AZT)
 • تابستانی (DST)یوتی‌سی +۵ (AZT)
کد منطقه+۹۹۴ ۰۲۴

اوغوز (به لاتین: Oğuz، تا ۱۹۹۱ وارتاشن Vartaşen) شهری در شهرستان اوغوز کشور جمهوری آذربایجان است. جمعیت این شهر بر اساس سرشماری سال ۱۹۸۹ میلادی، ۵٫۱۴۲ نفر و بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۸ میلادی، ۶٫۷۰۰ بوده‌است.[۲][۳]

ریشه نام

[ویرایش]

این شهر پیش از سال ۱۹۹۱ میلادی وارتاشن (به ارمنی: Վարդաշէն) نام داشت که وارت در ارمنی به معنی گل سرخ یا همان ورد و شن به معنی شهر یا روستا است و دلیل نام‌گذاری آن وجود گل‌های رز قرمز رنگ فراوان در این ناحیه است که به صورت طبیعی می‌رویند.[۴]

این شهر در سال ۱۹۹۱ پس از اخراج جمعیت ارمنی و اودی‌زبان به اوغوز تغییر نام یافت. این نام از قبیله قدیمی ترک اوغوز گرفته شده است.[۵]

جغرافیا

[ویرایش]

اوغوز شهری در شمال جمهوری آذربایجان و دامنه جنوبی رشته‌کوه قفقاز و در ارتفاع ۵۹۴ متر از سطح دریا جای دارد. این شهر از شرق به شهر قبله و از غرب به شهر شکی می‌رسد.

تاریخ

[ویرایش]

این شهر در دوران باستان بخشی از ایالت تاریخی اوتیک در جنوب کوه‌های قفقاز بود و ساکنان آن از اوتی‌ها یا همان اودی‌ها بودند.

این شهر در دوره امپراتوری روسیه بخشی از اویزد نوخا (به مرکزیت شهر شکی) در استان الیزابت‌پول بود و جمعیت آن از مردم اودی (ارتدکس و گریگوری)، ارمنی‌ها، آذری‌ها و یهودیان کوهستانی بودند.

در پایان سده ۱۹ میلادی اودی‌ها و آذری‌ها (تاتارها) به کشاورزی، نوغان‌داری، باغ‌داری، سبزی‌کاری، دامداری و بازرگانی و ارمنی‌ها و یهودیان کوهستانی به بازرگانی و کشاورزی توتون مشغول بودند.

یک زن اودی در شهر، ۱۸۸۳ میلادی

در آغاز سده ۲۰ میلادی بیش‌تر جمعیت این شهر از مردم اودی بودند. نخستین مهاجرت اودی‌ها به بیرون از قلمرو قومی خود به زمان درگیری ارمنستان و جمهوری آذربایجان در سال ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰ میلادی برمی‌گردد.

بر اساس سرشماری جمهوری آذربایجان شوروی در سال ۱۹۲۱ میلادی، ۱۲۶۲ تن (۳۹۷ خانوار) ​​در وارتاشن اویزد نوخا در جمهوری آذربایجان شوروی و ۲۵۴ نفر (۷۶ خانوار) ​​نیز در روستای وارتاشن‌قشلاق زندگی می‌کردند.[۶] بیش‌تر مردم هر دو آبادی اودی‌ها بودند.[۷]

تا سال ۱۹۲۳، بیش از ۱۵۰۰ خانوار در شهر وجود داشت که شامل ۷۰۰ خانوار ارمنی، ۵۰۰ خانوار یهودی کوهستانی، ۳۰۰ خانوار اودی و ۷ خانوار لزگی می‌شد. در همان سال شماری از اودی‌های ارتدوکس وارتاشن راهی روستای زینوبیانی در گرجستان شدند.[۸]

در ۸ اوت ۱۹۳۰ شهرستان وارتاشن به عنوان بخشی از جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی با مرکزیت روستای وارتاشن تشکیل شد. وارتاشن در ۴ سپتامبر ۱۹۶۱ به شهرک تبدیل شد و در ۱۵ مارس ۱۹۶۸ به شهر تبدیل شد.[۹][۱۰]


این شهر تا سال ۱۹۹۱، عمدتاً یک روستای اودی‌نشین بود که به گویش وارتاشنی زبان اودی سخن می‌گفتند و نزدیک به ۳۰۰۰ تن جمعیت داشتند. اودی‌های وارتاشن باورمند به کلیسای ارمنی و گریگوری بودند و دارای نام خانوادگی ارمنی بودند. در طی درگیری‌های ناگورنو قره‌باغ، اودی‌ها و همچنین ارمنی‌ها به ارمنستان اخراج شدند.[۱۱] هم‌اکنون تنها نزدیک به ۵۰ تن از مردم اودی در شهر باقی مانده‌اند.

در وارتاشن یهودیان کوهستان تات‌زبان نیز ساکن بودند که بیشتر آنها به اسرائیل مهاجرت کرده‌اند، اما حدود ۸۰ نفر همچنان در این شهر باقی مانده‌اند.[۱۲][۱۳]

مردم

[ویرایش]

جمعیت شهر تا اول ژانویه ۲۰۱۳ میلادی، ۶۸۹۱ تن بود.[۱۴] جمعیت شهر در سال ۲۰۱۹ به بیش از ۷۴۰۰ تن رسید.[۱۵]

بر اساس سرشماری «تقویم قفقازی» در سال ۱۹۰۸ میلادی، ۱۰۹۰ ارمنی، ۶۲۹ روس و ۳۵ آذری (تاتار) در این آبادی زندگی می‌کردند.

بر اساس سرشماری آذربایجان شوروی در ۱۹۲۱ میلادی، ۱۲۶۲ تن در وارتاشن زندگی می‌کردند که اودی‌ها در اکثریت بودند.

بر اساس سرشماری سال ۱۹۹۹ میلادی جمهوری آذربایجان، ۱۰۴ اودی در شهر اوغوز زندگی می‌کردند و تا سال ۲۰۰۹، تنها ۷۴ اودی در شهر باقی مانده بودند.[۱۶]

آب و هوا

[ویرایش]

این شهر آب و هوایی نیمه کوهستانی دارد. در فصل‌های بهار و پاییز بارندگی فراوانی رخ می‌دهد و زمستان‌ها با بارش برف زیادی همراه است. در این شهر تغییر فصل به آرامی انجام می‌شود.

اقتصاد

[ویرایش]

این شهر دارای کارخانه فرش‌بافی و قالی‌بافی، صنایع غذایی و تولید آسفالت است. توتون نیز در پیرامون شهر کشت می‌شود.

شهرهای خواهرخوانده

[ویرایش]

اهالی شناخته‌شده

[ویرایش]

نگارخانه

[ویرایش]
  • نمایی از شهر
    نمایی از شهر
  • هتل افرا واقع در شهر اوغوز
    هتل افرا واقع در شهر اوغوز
  • هتل افرا واقع در شهر اوغوز
    هتل افرا واقع در شهر اوغوز

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ World Gazetteer: Azerbaijan بایگانی‌شده در ژوئن ۲۲, ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine – World-Gazetteer.com
  2. ↑ "The largest cities in Azerbaijan, ranked by population" (به انگلیسی). mongabay.com. Archived from the original on 28 June 2012. Retrieved 30 Jun 2012.
  3. ↑ "Azerbaijan: largest cities and towns and statistics of their population" (به انگلیسی). world-gazetteer. Archived from the original on 23 April 2013. Retrieved 22 May 2012.
  4. ↑ Jost Gippert «Relative Clauses in Vartashen Udi Preliminary Remarks» «Iran and the Caucasus» Brill Publishers 2011. Стр. 208: The Armenian-based etymology given there (Arm. vard ‘rose’ and šēn ‘village’, i.e. ‘rose-village’) seems first to have been proposed by A. Berger (Berže) as it is also found in Seidlitz 1863: 171 (where, however, the name is spelt ‘Wartaschîn’). The Udi pronunciation of today is vartašen.
  5. ↑ Wolfgang Schulze: Towards a History of Udi. International Journal of Diachronic Linguistics 1, 2005, pp. 55–91.
  6. ↑ Азербайджанская сельско-хозяйственная перепись 1921 года. Итоги. Т. I. Вып. XIII. Нухинский уезд (Издание Аз. Ц. С. У. ed.). Баку. 1922. pp. 22–23.
  7. ↑ "Игорь Кузнецов. Удины". Archived from the original on 2021-02-25. Retrieved 2009-06-29. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (help)
  8. ↑ Азербайджанская ССР. Административно-территориальное деление на 1 января 1961 года. Баку: Азербайджанское гос. изд-во. 1961. p. 36.
  9. ↑ Азербайджанская ССР. Административно-территориальное деление на 1 января 1979 года (4-е изд. ed.). Баку: Азербайджанское гос. изд-во. 1977. p. 9.
  10. ↑ Ведомости Верховного Совета СССР. № 37 (1072), 1961 г.
  11. ↑ Г. С. АБРААМЯН, Э. М. МУРЗАЕВ (1982). АРМЯНСКАЯ ГЕОГРАФИЧЕСКАЯ ТЕРМИНОЛОГИЯ. Уральский государственный университет. p. 86.
  12. ↑ Sarah Marcus: Mountain Jews. Tablet, Tbilisi, 18. Januar 2018.
  13. ↑ Michael Zand: Language and Literature. In: Liya Mikdash-Shamailov: Mountain Jews: Customs and Daily Life in the Caucasus. The Israel Museum (Muzeon Yisrael), Jerusalem 2002, p. 37.
  14. ↑ "Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi". Archived from the original on 2015-11-13. Retrieved 2015-10-21.
  15. ↑ "Əhali sayı". Archived from the original on 2012-04-18. Retrieved 2022-08-01.
  16. ↑ Кавказский календарь на 1907 год [Caucasian calendar for 1907] (به روسی) (62-ci ed.). Tiflis: Tipografiya kantselyarii Ye.I.V. na Kavkaze, kazenny dom. 1907. p. 293. Archived from the original on 31.01.2022. {{cite book}}: Check date values in: |archive-date= (help)

خوانش بیش‌تر

[ویرایش]
  • Бежанов М. Краткие сведения о селе Варташен и его жителях // СМОМПК. Тифлис, 1892. Вып. 14.

پیوند به بیرون

[ویرایش]
آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد جمهوری آذربایجان است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.