اپی‌ژنوم
در زیست‌شناسی، اپی‌ژنوم (به انگلیسی: Epigenome) یک ارگانیسم، مجموعه‌ای از تغییرهای شیمیایی در دی‌ان‌ای و پروتئین‌های هیستونی آن است که بر زمان، مکان و شیوهٔ بیان دی‌ان‌ای تأثیر می‌گذارد. این تغییرها را می‌توان از طریق توارث اپی‌ژنتیکی فرانسلی به فرزندان ارگانیسم منتقل کرد. تغییرها در اپی‌ژنوم می‌تواند سبب تغییر در ساختار کروماتین و تغییر در کارکرد ژنوم شود.[۱] اپی‌ژنوم انسان، از جمله متیله‌شدن دی‌ان‌ای و اصلاح هیستون، از طریق تقسیم سلولی (هم میتوز و هم میوز) حفظ می‌شود.[۲] اپی‌ژنوم برای رشد طبیعی و تمایز سلولی ضروری است و سلول‌هایی با کد ژنتیکی یکسان می‌توانند تا کارکردهای متفاوتی را انجام دهند. اپی‌ژنوم انسان پویا است و می‌تواند تحت تأثیر عوامل محیطی مانند رژیم غذایی، استرس و سموم قرار گیرد.
نمایه‌های اپی‌ژنتیک بافت‌های انسانی تغییرهای هیستونی متمایز زیر را در نواحی مختلف عملکردی نشان می‌دهد:[۳]
| برانگیزنده‌های واکنشی (Active Promoters) |
تقویت‌کننده‌های واکنشی (Active Enhancers) |
اجسام ژنی رونویسی‌شده | مناطق خاموش |
|---|---|---|---|
| H3K4me3 | H3K4me1 | H3K36me3 | H3K27me3 |
| H3K27ac | H3K27ac | H3K9me3 |
منابع
[ویرایش]- ↑ Bernstein BE, Meissner A, Lander ES (February 2007). "The mammalian epigenome". Cell. 128 (4): 669–681. doi:10.1016/j.cell.2007.01.033. PMID 17320505.
- ↑ Delcuve GP, Rastegar M, Davie JR (May 2009). "Epigenetic control". Journal of Cellular Physiology. 219 (2): 243–50. doi:10.1002/jcp.21678. PMID 19127539.
- ↑ Leung D, Jung I, Rajagopal N, Schmitt A, Selvaraj S, Lee AY, Yen CA, Lin S, Lin Y, Qiu Y, Xie W, Yue F, Hariharan M, Ray P, Kuan S, Edsall L, Yang H, Chi NC, Zhang MQ, Ecker JR, Ren B (February 2015). "Integrative analysis of haplotype-resolved epigenomes across human tissues". Nature. 518 (7539): 350–354. Bibcode:2015Natur.518..350L. doi:10.1038/nature14217. PMC 4449149. PMID 25693566.