ایران در المپیک

ایران در
بازی‌های المپیک
شناسه آی‌اوسیIRI
ان‌اوسیکمیته ملی المپیک ایران
وبگاهwww.olympic.ir
پرچم‌دارفهرست پرچم‌داران
مقامات۸۸
مدال‌ها
طلا
۲۷
نقره
۲۹
برنز
۳۲
مجموع
۸۸
حضورهای تابستانی
حضورهای زمستانی

از نخستین حضور رسمی ایران در المپیک در بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۴۸ تا بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۲۴، ورزشکاران ایرانی موفق شدند تا در مجموع ۸۸ مدال برای کشورشان تصاحب کنند. ۲۷ مدال طلا، ۲۹ مدال نقره و ۳۲ مدال برنز حاصل تلاش ۷۰ ورزشکار ایرانی در ۱۹ دوره از بازی‌های تابستانی المپیک می‌باشد.

نخستین حضور یک ایرانی در بازی‌های المپیک، مربوط به دومین المپیک در پاریس می‌باشد. در این دوره، فریدون ملکم در رشته اپه، در قسمت انفرادی به مصاف رقیب خود رفت و با شکست و حذف در همان دور اول به کار خود پایان می‌دهد.

اولین ایرانی که در مسابقات المپیک مدال گرفت جعفر سلماسی بود که در المپیک ۱۹۴۸ لندن در وزن ۶۰ کیلوگرم وزنه‌برداری برنز گرفت. امامعلی حبیبی اولین برنده مدال طلای ایران در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن در کشتی آزاد بود.

نخستین زن ایرانی که در مسابقات المپیک مدال گرفت کیمیا علیزاده بود که در المپیک ۲۰۱۶ ریو در وزن ۵۷ کیلوگرم تکواندو برنز گرفت. همچنین وی با کسب این مدال در سن ۱۸ سالگی، عنوان جوان‌ترین مدال‌آور ورزش ایران در تاریخ المپیک‌ها را نیز در اختیار دارد؛ پیش از او ناصر گیوه‌چی در المپیک ۱۹۵۲ هلسینکی، ۱۹ ساله بود که نقره گرفت.[۱]

ایران تا به کنون مجموعاً ۱۹ بار (۲۷ طلا)؛ یک بار در دوران قاجار (سال ۱۹۰۰) و ۸ بار در در دوران پهلوی (۴ طلا) و ۱۰ بار در دوران جمهوری اسلامی (۲۳ طلا) در المپیک شرکت نموده است. گفتنی است المپیک از سال ۱۸۹۶ تا ۲۰۲۰؛ ۲۹ مرتبه اجرا شده است که ایران در دوران قاجار ۶ مرتبه، پهلوی ۳ مرتبه و جمهوری اسلامی ۲ مرتبه در المپیک شرکت ننمود. بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷ ایران دو دوره پیاپی المپیک را تحریم کرد.[۲]

تحریم بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۸۰ مسکو از سوی ایران آسان صورت نگرفت. در میان دولتمردان ایران در آن سال‌ها برخی موافق و برخی مخالف حضور ایران در بازی‌های المپیک مسکو بودند. اما نهایتاً مخالفان با این استدلال که شوروی در حال جنگ با کشور اسلامی افغانستان است، مانع از حضور ایران در بازی‌های المپیک مسکو شدند.[۲]

دربارهٔ تحریم بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۸۴ لس‌آنجلس همین بس بود که سید روح‌الله خمینی، ایالات متحده آمریکا را «شیطان بزرگ» خوانده بود.[۲] ضمناً المپیک ۱۹۸۴ توسط شوروی و متحدانش تحریم شده بود.

از لحاظ رتبه ایران در ۱۹ دوره شرکت در بازی‌های تابستانی المپیک؛ المپیک ۲۰۱۲ لندن رتبه ۱۲ جهان؛ المپیک ۱۹۵۶ ملبورن رتبه ۱۴ و سپس المپیک ۱۹۶۸ مکزیکو سیتی رتبه ۱۹؛ به ترتیب بهترین نتیجه ایران بوده است.

از لحاظ مدال آوری فارغ از رتبه‌بندی جهانی نیز المپیک ۲۰۱۲ لندن با ۷ طلا؛ مجموع ۱۳ مدال؛ سپس المپیک ۲۰۲۴ پاریس با ۳ طلا و ۶ نقره؛ مجموع ۱۲ مدال؛ به ترتیب بهترین نتیجه تاریخ المپیک این کشور بوده است.

پرافتخارترین ورزش ایران در بازی‌های المپیک، کشتی (۵۵ مدال) و وزنه‌برداری (۲۰ مدال) است.[۳][۴]

جدول مدال‌های ایران در المپیک

[ویرایش]

المپیک تابستانی

[ویرایش]
عملکرد کاروان ورزشکاران ایران؛ در دوره‌های مختلف المپیک تابستانی
استان‌های ایران بر اساس تعداد ورزشکارانی که مدال طلای المپیک‌های مختلف را کسب کردند. استان خوزستان با هشت مدال‌آور طلا بیشترین تعداد را داراست.[۵]
المپیک طلا نقره برنز مجموع رتبه
یونان ۱۸۹۶ آتن شرکت نداشت
فرانسه ۱۹۰۰ پاریس ۰ ۰ ۰ ۰ —
۱۹۰۴–۱۹۳۶ شرکت نداشت
بریتانیای کبیر ۱۹۴۸ لندن ۰ ۰ ۱ ۱ ۳۴
فنلاند ۱۹۵۲ هلسینکی ۰ ۳ ۴ ۷ ۳۰
استرالیا ۱۹۵۶ ملبورن ۲ ۲ ۱ ۵ ۱۴
ایتالیا ۱۹۶۰ رم ۰ ۱ ۳ ۴ ۲۷
ژاپن ۱۹۶۴ توکیو ۰ ۰ ۲ ۲ ۳۴
مکزیک ۱۹۶۸ مکزیکوسیتی ۲ ۱ ۲ ۵ ۱۹
آلمان غربی ۱۹۷۲ مونیخ ۰ ۲ ۱ ۳ ۲۸
کانادا ۱۹۷۶ مونترآل ۰ ۱ ۱ ۲ ۳۳
اتحاد جماهیر شوروی ۱۹۸۰ مسکو شرکت نکرد (تحریم کرد)
ایالات متحده آمریکا ۱۹۸۴ لس‌آنجلس در این دوره ایران نخست نامزد میزبانی المپیک شد اما بعد ها شرکت نکرد (تحریم کرد)
کره جنوبی ۱۹۸۸ سئول ۰ ۱ ۰ ۱ ۳۶
اسپانیا ۱۹۹۲ بارسلون ۰ ۱ ۲ ۳ ۴۴
ایالات متحده آمریکا ۱۹۹۶ آتلانتا ۱ ۱ ۱ ۳ ۴۳
استرالیا ۲۰۰۰ سیدنی ۳ ۰ ۱ ۴ ۲۷
یونان ۲۰۰۴ آتن ۲ ۲ ۲ ۶ ۲۹
چین ۲۰۰۸ پکن ۱ ۰ ۱ ۲ ۵۲
بریتانیای کبیر ۲۰۱۲ لندن ۷ ۵ ۱ ۱۳ ۱۲
برزیل ۲۰۱۶ ریو ۳ ۱ ۴ ۸ ۲۵
ژاپن ۲۰۲۰ توکیو ۳ ۲ ۲ ۷ ۲۷
فرانسه ۲۰۲۴ پاریس ۳ ۶ ۳ ۱۲ ۲۱
مجموع ۲۷ ۲۹ ۳۲ ۸۸ ۴۳

مدال‌ها بر پایه ورزش

[ویرایش]
مسابقات 11 طلا 22 نقره 33 برنز مجموع
کشتی ۱۳ ۱۹ ۲۳ ۵۵
وزنه‌برداری ۹ ۶ ۵ ۲۰
تکواندو ۳ ۳ ۴ ۱۰
تیراندازی ۱ ۰ ۰ ۱
کاراته ۱ ۰ ۰ ۱
دو و میدانی ۰ ۱ ۰ ۱
مجموع ۲۷ ۲۹ ۳۲ ۸۸

مدال‌ها بر پایه استان محل تولد ورزشکاران

[ویرایش]
استان محل تولد 11 طلا 22 نقره 33 برنز مجموع ورزش‌ها
استان مازندران ۸ ۷ ۴ ۱۹ کشتی، وزنه‌برداری
استان تهران ۶ ۱۲ ۱۳ ۳۱ کشتی، وزنه‌برداری، دو و میدانی، تکواندو، کاراته
استان اردبیل ۳ ۲ ۰ ۵ کشتی و وزنه‌برداری
استان خوزستان ۲ ۱ ۲ ۵ کشتی، وزنه‌برداری
استان کرمانشاه ۲ ۱ ۰ ۳ وزنه‌برداری، تکواندو
استان فارس ۲ ۰ ۰ ۲ کشتی
استان اصفهان ۱ ۱ ۰ ۲ وزنه‌برداری، تکواندو
استان خراسان رضوی ۱ ۰ ۳ ۴ کشتی
استان ایلام ۱ ۰ ۰ ۱ تیراندازی
استان قزوین ۰ ۲ ۲ ۴ کشتی، تکواندو
استان همدان ۰ ۲ ۰ ۲ کشتی
استان گیلان ۰ ۱ ۲ ۳ وزنه‌برداری
استان آذربایجان شرقی ۰ ۰ ۳ ۳ کشتی، تکواندو
استان بغداد ۰ ۰ ۱ ۱ وزنه‌برداری
استان باکو ۰ ۰ ۱ ۱ کشتی
استان البرز ۰ ۰ ۱ ۱ تکواندو
مجموع ۲۷ ۲۹ ۳۲ ۸۸

ورزشکاران شرکت‌کننده در المپیک

[ویرایش]

المپیک تابستانی

[ویرایش]
رشته ورزشی ۱۹۰۰ ۱۹۴۸ ۱۹۵۲ ۱۹۵۶ ۱۹۶۰ ۱۹۶۴ ۱۹۶۸ ۱۹۷۲ ۱۹۷۶ ۱۹۸۸ ۱۹۹۲ ۱۹۹۶ ۲۰۰۰ ۲۰۰۴ ۲۰۰۸ ۲۰۱۲ ۲۰۱۶ ۲۰۲۰ ۲۰۲۴ سال‌ها
ورزش‌های آبی، شیرجه ۵ ۱ ۲
ورزش‌های آبی، شنا ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ ۹
ورزش‌های آبی، واترپولو ۱۱ ۱
تیر و کمان ۲ ۲ ۱ ۱ ۱ ۵
دو و میدانی ۱ ۲ ۱ ۸ ۱ ۳ ۴ ۱ ۲ ۱ ۱ ۲ ۶ ۱۰ ۱۰ ۴ ۲ ۱۷
بدمینتون ۱ ۱ ۲
بسکتبال ۱۳ ۱۲ ۱۲ ۳
بوکس ۸ ۶ ۴ ۵ ۵ ۶ ۶ ۴ ۵ ۱ ۳ ۴ ۱ ۲ ۱۴
کانو و کایاک ۱ ۴ ۱ ۱ ۲ ۵
دوچرخه‌سواری جاده ۴ ۴ ۶ ۶ ۴ ۲ ۲ ۳ ۳ ۳ ۱ ۱ ۱۲
دوچرخه‌سواری پیست ۴ ۲ ۲ ۴ ۲ ۵
سوارکاری ۱ ۱
شمشیربازی ۱ ۴ ۲ ۱۳ ۱ ۲ ۴ ۴ ۸
فوتبال ۱۷ ۱۹ ۱۷ ۳
والیبال ۱۲ ۱۲ ۲
ژیمناستیک ۲ ۱ ۲
جودو ۱ ۳ ۷ ۶ ۲ ۳ ۶
روئینگ ۲ ۱ ۳ ۳
تیراندازی ۳ ۱ ۴ ۴ ۱ ۱ ۱ ۳ ۵ ۶ ۴ ۱۱
تنیس روی میز ۱ ۱ ۱ ۱ ۲ ۳ ۱ ۳ ۸
تکواندو ۴ ۳ ۲ ۲ ۳ ۳ ۴ ۳ ۴ ۹
وزنه‌برداری ۵ ۷ ۷ ۷ ۵ ۴ ۳ ۷ ۵ ۶ ۶ ۳ ۶ ۵ ۲ ۲ ۱۶
کشتی ۷ ۸ ۸ ۱۲ ۱۲ ۹ ۱۴ ۱۷ ۱۵ ۱۶ ۱۰ ۱۱ ۱۳ ۱۲ ۱۳ ۱۲ ۱۱ ۱۲ ۱۸
سنگ‌نوردی ۱ ۱
کاراته ۳ ۱
مجموع ۱ ۳۶ ۲۲ ۱۷ ۲۵ ۶۳ ۱۴ ۵۰ ۸۶ ۲۷ ۴۰ ۱۸ ۳۵ ۳۸ ۵۵ ۵۴ ۶۳ ۶۶ ۴۱ ۱۶۴

المپیک زمستانی

[ویرایش]
رشته ورزشی ۱۹۵۶ ۱۹۶۴ ۱۹۶۸ ۱۹۷۲ ۱۹۷۶ ۱۹۹۸ ۲۰۰۲ ۲۰۰۶ ۲۰۱۰ ۲۰۱۴ ۲۰۱۸ سال‌ها
اسکی آلپاین ۳ ۴ ۴ ۴ ۴ ۱ ۱ ۱ ۳ ۳ ۱ ۱۱
اسکی صحرانوردی ۱ ۱ ۱ ۲ ۱ ۵
مجموع ۳ ۴ ۴ ۴ ۴ ۱ ۲ ۲ ۴ ۵ ۲ ۳۵

برندگان مدال طلا

[ویرایش]

کشتی آزاد

[ویرایش]
امامعلی حبیبی، کشتی‌گیر مازندرانی، نخستین فرد ایرانی بود که در المپیک ملبورن به مدال طلا دست یافت.

کشتی فرنگی

[ویرایش]

وزنه‌برداری

[ویرایش]

تکواندو

[ویرایش]
هادی ساعی؛ تکواندوکار ایرانی. او با دو مدال طلا و یک مدال برنز، دارندهٔ عنوان پرافتخارترین ورزشکار ایران در بازی‌های المپیک است.

تیراندازی

[ویرایش]

کاراته

[ویرایش]

برندگان مدال نقره

[ویرایش]

کشتی آزاد

[ویرایش]

کشتی فرنگی

[ویرایش]

وزنه‌برداری

[ویرایش]
محمد نصیری، وزنه‌بردار ۵۶ کیلوگرم، تنها ایرانی است که هر سه مدال طلا، نقره و برنز را در المپیک بدست آورد.

تکواندو

[ویرایش]

دو و میدانی

[ویرایش]

برندگان مدال برنز

[ویرایش]

کشتی آزاد

[ویرایش]

کشتی فرنگی

[ویرایش]

وزنه‌برداری

[ویرایش]

تکواندو

[ویرایش]

ورزشکاران بر پایه مدال

[ویرایش]

ورزشکاران با بیش از یک مدال

[ویرایش]
ورزشکار 11 طلا 22 نقره 33 برنز جمع
هادی ساعی ۲ ۰ ۱ ۳
حسین رضازاده ۲ ۰ ۰ ۲
غلامرضا تختی ۱ ۲ ۰ ۳
حسن یزدانی ۱ ۲ ۰ ۳
محمد نصیری ۱ ۱ ۱ ۳
کیانوش رستمی ۱ ۱ ۰ ۲
کمیل قاسمی ۱ ۱ ۰ ۲
رسول خادم ۱ ۰ ۱ ۲
قاسم رضایی ۱ ۰ ۱ ۲
محمدهادی ساروی ۱ ۰ ۱ ۲
عسکری محمدیان ۰ ۲ ۰ ۲
محمود نامجوی ۰ ۱ ۱ ۲
امیرحسین زارع ۰ ۱ ۱ ۲
امیررضا خادم ۰ ۰ ۲ ۲

دارندگان یک مدال

[ویرایش]
11 طلا 22 نقره 33 برنز

امامعلی حبیبی
عبدالله موحد
علیرضا دبیر
حسین توکلی
حمید سوریان
امید نوروزی
سعید محمدپور
نواب نصیرشلال
بهداد سلیمی
سهراب مرادی
جواد فروغی
محمدرضا گرایی
سجاد گنج‌زاده
سعید اسماعیلی
آرین سلیمی

ناصر گیوه‌چی
محمدعلی خجسته‌پور
محمدمهدی یعقوبی
پرویز جلایر
رحیم علی‌آبادی
منصور برزگر
عباس جدیدی
مسعود مصطفی جوکار
علیرضا رضایی
سجاد انوشیروانی
احسان حدادی
صادق گودرزی
محمد باقری معتمد
علی داوودی
علیرضا مهمدی
ناهید کیانی
مهران برخورداری
رحمان عموزاد

جعفر سلماسی
محمود ملاقاسمی
جهانبخت توفیق
عبدالله مجتبوی
علی میرزایی
محمدابراهیم سیف‌پور
محمد پذیرایی
اسماعیل علم‌خواه
محمدعلی صنعت‌کاران
ابوطالب طالبی
شمس‌الدین سیدعباسی
ابراهیم جوادی
علیرضا حیدری
یوسف کرمی
مراد محمدی
احسان لشگری
سعید عبدولی
کیمیا علیزاده
امین میرزازاده
مبینا نعمت‌زاده
امیرعلی آذرپیرا

جدول کل افتخار آفرینان ایران در المپیک

[ویرایش]
ورزشکار 11 طلا 22 نقره 33 برنز مجموع
هادی ساعی ۲ ۰ ۱ ۳
حسین رضازاده ۲ ۰ ۰ ۲
غلامرضا تختی ۱ ۲ ۰ ۳
حسن یزدانی ۱ ۲ ۰ ۳
محمد نصیری ۱ ۱ ۱ ۳
کیانوش رستمی ۱ ۱ ۰ ۲
کمیل قاسمی ۱ ۱ ۰ ۲
رسول خادم ۱ ۰ ۱ ۲
قاسم رضایی ۱ ۰ ۱ ۲
محمدهادی ساروی ۱ ۰ ۱ ۲
امامعلی حبیبی ۱ ۰ ۰ ۱
عبدالله موحد ۱ ۰ ۰ ۱
علیرضا دبیر ۱ ۰ ۰ ۱
حسین توکلی ۱ ۰ ۰ ۱
حمید سوریان ۱ ۰ ۰ ۱
امید نوروزی ۱ ۰ ۰ ۱
سعید محمدپور ۱ ۰ ۰ ۱
بهداد سلیمی ۱ ۰ ۰ ۱
سهراب مرادی ۱ ۰ ۰ ۱
نواب نصیرشلال ۱ ۰ ۰ ۱
جواد فروغی ۱ ۰ ۰ ۱
محمدرضا گرایی ۱ ۰ ۰ ۱
سجاد گنج‌زاده ۱ ۰ ۰ ۱
سعید اسماعیلی ۱ ۰ ۰ ۱
آرین سلیمی ۱ ۰ ۰ ۱
عسکری محمدیان ۰ ۲ ۰ ۲
محمود نامجوی ۰ ۱ ۱ ۲
امیرحسین زارع ۰ ۱ ۱ ۲
ناصر گیوه‌چی ۰ ۱ ۰ ۱
محمدعلی خجسته‌پور ۰ ۱ ۰ ۱
محمدمهدی یعقوبی ۰ ۱ ۰ ۱
پرویز جلایر ۰ ۱ ۰ ۱
رحیم علی‌آبادی ۰ ۱ ۰ ۱
منصور برزگر ۰ ۱ ۰ ۱
عباس جدیدی ۰ ۱ ۰ ۱
مسعود مصطفی جوکار ۰ ۱ ۰ ۱
علیرضا رضایی ۰ ۱ ۰ ۱
سجاد انوشیروانی ۰ ۱ ۰ ۱
احسان حدادی ۰ ۱ ۰ ۱
صادق گودرزی ۰ ۱ ۰ ۱
محمد باقری معتمد ۰ ۱ ۰ ۱
علی داوودی ۰ ۱ ۰ ۱
علیرضا مهمدی ۰ ۱ ۰ ۱
ناهید کیانی ۰ ۱ ۰ ۱
مهران برخورداری ۰ ۱ ۰ ۱
رحمان عموزاد ۰ ۱ ۰ ۱
امیررضا خادم ۰ ۰ ۲ ۲
جعفر سلماسی ۰ ۰ ۱ ۱
محمود ملاقاسمی ۰ ۰ ۱ ۱
جهانبخت توفیق ۰ ۰ ۱ ۱
عبدالله مجتبوی ۰ ۰ ۱ ۱
علی میرزایی ۰ ۰ ۱ ۱
محمدابراهیم سیف‌پور ۰ ۰ ۱ ۱
محمد پذیرایی ۰ ۰ ۱ ۱
اسماعیل علم‌خواه ۰ ۰ ۱ ۱
محمدعلی صنعت‌کاران ۰ ۰ ۱ ۱
ابوطالب طالبی ۰ ۰ ۱ ۱
شمس‌الدین سیدعباسی ۰ ۰ ۱ ۱
ابراهیم جوادی ۰ ۰ ۱ ۱
علیرضا حیدری ۰ ۰ ۱ ۱
یوسف کرمی ۰ ۰ ۱ ۱
مراد محمدی ۰ ۰ ۱ ۱
احسان لشگری ۰ ۰ ۱ ۱
محمود ملاقاسمی ۰ ۰ ۱ ۱
سعید عبدولی ۰ ۰ ۱ ۱
حسن رحیمی ۰ ۰ ۱ ۱
کیمیا علیزاده ۰ ۰ ۱ ۱
امین میرزازاده ۰ ۰ ۱ ۱
مبینا نعمت‌زاده ۰ ۰ ۱ ۱
امیرعلی آذرپیرا ۰ ۰ ۱ ۱

مدال‌ها بر پایه ورزش

[ویرایش]

درصد مدال‌های المپیک هر ورزش نسبت به کل

  کشتی (62.5٪)
  وزنه‌برداری (22.7٪)
  تکواندو (11.4٪)
  دو و میدانی (1.1٪)
  تیراندازی (1.1٪)
  کاراته (1.1٪)
مسابقات طلا نقره برنز جمع
alt کشتی ۱۳ ۱۹ ۲۳ ۵۵
alt وزنه‌برداری ۹ ۶ ۵ ۲۰
alt تکواندو ۳ ۳ ۴ ۱۰
تیراندازی ۱ ۰ ۰ ۱
alt کاراته ۱ ۰ ۰ ۱
alt دو و میدانی ۰ ۱ ۰ ۱
مجموع ۲۷ ۲۹ ۳۲ ۸۸

جستارهای وابسته

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ نوامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۰۷.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ نگاهی به تاریخچه حضور ایران در بازی‌های المپیک (بی‌بی‌سی فارسی)
  3. ↑ ایران در بازی‌های المپیک olympic.ir
  4. ↑ Islamic Republic Of Iran olympic.org
  5. ↑ «استان مازندران پرافتخارترین استان ایران در المپیک است». تابناک مازندران. ۷ مرداد ۱۳۹۸.
  6. ↑ نگاهی به تاریخچه حضور ایران در بازی‌های المپیک (بی‌بی‌سی فارسی)
  7. ↑ انتظار به سر رسید، ساعی قهرمان شد (بی‌بی‌سی فارسی)
  8. ↑ مراد محمدی برنده اولین مدال ایران (بی‌بی‌سی فارسی)

منابع

[ویرایش]
  • «ایران، المپیک و ۴۶ مدال رؤیایی»، مجله خبرورزشی، ش. ویژه‌نامه نوروز ۱۳۸۷، ص. صفحهٔ ۷۲

پیوند به بیرون

[ویرایش]