ایران و سلاح‌های کشتار جمعی
| جنگ‌افزار کشتارجمعی |
|---|
 |
| بر حسب گونه |
| بر حسب کشور |
| پروتکل الحاقی |
| پیمان‌ها و معاهده‌ها |
ایران و سلاح‌های کشتار جمعی یکی از موضوعاتی بوده که همواره از علل اختلاف و درگیری جمهوری اسلامی ایران با برخی دولت‌های غربی بوده‌است. دولت ایران از سوی کشورهای غربی مکرراً متهم به تلاش برای تولید تسلیحات میکروبی، شیمیایی و هسته‌ای می‌شود. اما دولت ایران این اتهام را رد می‌کند. همچنین سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی تولید سلاح‌های کشتار جمعی را حرام شرعی دانسته‌است.[۱]
جنگ‌افزارهای هسته‌ای
[ویرایش]در دوران پهلوی
[ویرایش]به گفته اسدالله علم، شاه ایران همواره (به‌طور پنهانی) خواهان دستیابی کشورش به تسلیحات هسته‌ای جهت تجهیز نمودن ایران به سپر دفاعی در منطقه بود.[۲][۳] محمدرضا شاه پهلوی در سال ۱۹۷۵ گفته بود که ایران رسماً قصد ساخت تسلیحات هسته‌ای را ندارد، اما چنانچه کشورهای منطقه اقدام به ساختن آن کنند، تصمیم خود را ممکن است عوض کند.[۳] در دهه ۱۹۷۰ در طی جلسه‌ای بین شاه ایران و هنری کسینجر، کسینجر به شاه پیشنهاد خرید هر سلاحی از آمریکا را می‌دهد. شاه بلافاصله درخواست خرید UGM-27 Polaris که یک موشک با قابلی حمل کلاهک اتمی است را مطرح می‌کند. کسینجر مجبور می‌شود از پیشنهاد اولیه خود عدول کند و پیشنهاد خود را تصحیح کند: «هر جنگ‌افزاری به‌جز سلاح اتمی»[۴]
پس از انقلاب سال ۵۷
[ویرایش]در سال‌های اول انقلاب سال ۵۷، به فریدون فشارکی، که از مقامات و استادان اقتصاد بود، دستورهایی داده شد که به سید محمد بهشتی، که در آن زمان یکی از مشاوران سید روح‌الله خمینی بود، نسبت داده شده‌است:
وظیفه شماست که بمب اتمی را برای حزب جمهوری اسلامی بسازید.[۵][۶][۷]
فشارکی، از این کار امتناع و به آمریکا رفت.[۸] سخنان مشابهی (خطاب به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال ۱۹۸۸) نیز به هاشمی رفسنجانی نسبت داده شده است.[۹][۱۰][۱۱]
Mattityahu Peled ژنرال اسرائیل مدعی است که در سپتامبر سال ۱۹۸۵، وزرای خارجه ایران، سوریه و لیبی اعلام کردند که کشورهایشان به منظور مقابله با اسرائیل بایستی تسلیحات هسته‌ای تولید کنند.[۱۲][۱۳] و در سال‌های بعد از جنگ ایران و عراق گزارش‌های منتشر گشت که حاکی از همکاری‌های ایران و کره شمالی برای تحصیل فناوری تسلیحات هسته‌ای بودند.[۱۴]
رد اتهام ساخت سلاح هسته‌ای توسط جمهوری اسلامی ایران
[ویرایش]با اینحال بسیاری از مراجع و رهبران ایران، اتهامات فوق را مردود دانسته، و تولید این‌گونه سلاح‌ها را مغایر با اسلام دانسته‌اند.
علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران بارها این موضوع را رد کرده‌است. او در تاریخ ۳۰ مرداد سال ۱۳۸۵ چنین گفته‌است:[۱۵]
شما می‌بینید دشمنان دنیای اسلام چه فشاری بر روی مسئله انرژی هسته‌ای در ایران دارند. آن‌ها می‌دانند که ما دنبال بمب اتم نیستیم. آن‌ها از پیشرفت علم در این کشور، از پیشرفت فناوری در یک کشور اسلامی ناراحتند.
همچنین در تاریخ ۱۳ سپتامبر سال ۲۰۰۴ میلادی بر پایهٔ گفتهٔ سخنگوی وقت وزارت امور خارجهٔ ایران حمیدرضا آصفی، علی خامنه‌ای فتوایی علیه استفاده از سلاح‌های هسته‌ای صادر کرده‌است.[۱۶]
وبگاه یو اس نیوز که رسانه شورای سیاست خارجی آمریکا است نوشته: «ممکن است این فتوا اصلاً وجود نداشته باشد. با اینکه مقامات ایرانی بارها به آن اشاره کرده‌اند، اما تاکنون منتشر نشده‌است.» این در حالی است که در قسمت استفتائات جدید پایگاه اطلاع‌رسانی سید علی خامنه‌ای، فتوای وی در این خصوص آمده‌است:[۱۷][۱۸]
به اعتقاد ما افزون بر سلاح هسته‌ای، دیگر انواع سلاح‌های کشتار جمعی، نظیر سلاح شیمیایی و سلاح میکروبی نیز تهدیدی جدی علیه بشریت تلقی می‌شوند. ملت ایران که خود قربانی کاربرد سلاح شیمیایی است، بیش از دیگر ملت‌ها خطر تولید و انباشت این گونه سلاح‌ها را حس می‌کند و آماده است همهٔ امکانات خود را در مسیر مقابله با آن قرار دهد. ما کاربرد این سلاح‌ها را حرام، و تلاش برای مصونیت بخشیدن ابناء بشر از این بلای بزرگ را وظیفهٔ همگان می‌دانیم.
رهبر جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۱ فروردین سال ۱۳۸۴ پیرامون ترس دشمنان ایران از شکل‌گیری ایران قدرتمند و بهانه‌قرار دادن تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای در سخنرانی تبریک عید نوروز، چنین گفت:[۱۹]
خود آن‌ها به خوبی می‌دانند که ماجرای ساخت سلاح هسته‌ای یک افسانه است و هیچ واقعیتی ندارد. مسئلهٔ آن‌ها این نیست؛ مسئلهٔ آن‌ها این است که از شکل گرفتن یک ایران قدرتمند و پیشرفته نگرانند… امروز مسئلهٔ انرژی هسته‌ای بهانهٔ تهدیدهای آمریکاست. ابرقدرت، شأن خود را در تهدید کردن می‌داند… امروز بهانهٔ تهدید آن‌ها انرژی هسته‌ای است. این هم که نباشد، بهانهٔ دیگری مطرح می‌کنند.
در روز ۱۲ آوریل ۲۰۱۸ مایک پمپئو رئیس سابق سازمان سیا و نماینده کنونی مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا که در آن برهه از طرف ترامپ به عنوان نامزد تصدی وزارت امور خارجه آمریکا معرفی شده بود، طی اظهار نظری پیرامون برنامه هسته‌ای ایران با بیان اینکه ترجیح او «اصلاح» برجام است، عنوان نمود: «من معتقدم ایران پیش از نهایی‌شدن این توافق (برجام)، در حال رقابت برای ساخت سلاح هسته‌ای نبوده و در صورت به هم خوردن این توافق نیز انتظار نمی‌رود این کار را انجام دهد.»[۲۰]
اختلافات کنونی ایران با مجامع بین‌المللی
[ویرایش]
آمریکا، اتحادیه اروپا، و اسرائیل برآنند که ایران با «کمک مخفیانه» منابع پاکستانی موفق به ساخت مراکز لازم برای تولید سوخت هسته‌ای از جمله غنی‌سازی اورانیوم شد. ایران البته تا سال ۲۰۰۲ فعالیت‌های هسته‌ای خود را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش نکرده بود، که باعث برانگیخته شدن شک‌های بسیاری گردید.[۲۳]
به دلیل سیاست‌های تهدیدآمیز (همانند علیه اسرائیل[۲۴])، و به دلیل امکان استفاده دوگانه از این فناوری در تولید تسلیحات هسته‌ای، ایران مورد اعتراض کشورهای دیگر به ویژه دیگر اعضای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که ایران نیز عضوی از آن می‌باشد قرار گرفت و ناچار به بازرسی‌های این سازمان تن در داد. ایران این ادعا را رد می‌کند و می‌گوید تمام برنامه هسته‌ای ایران داخلی و بر مبنایی بنیادی می‌باشد که به‌طور اصولی و با طرح استقلال کامل فناوری هسته‌ای از بدو انقلاب اسلامی بازسازی و اجراء شده‌است.
ایران از دیدگاه قوانین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین از دیدگاه پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای حق تحقیق و استفاده صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای را دارد. تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران بر اساس اصل ۴۲ فصل هفتم منشور سازمان ملل است که برای مبارزه با کشورهای تهدیدکننده صلح وضع گردیده.[۲۵] ایران بارها نابودی اسرائیل را پیش‌بینی کرده‌است، که اسرائیل از آن‌ها به عنوان «تهدید» علیه خود یاد می‌کند[۲۶][۲۷] ولی مقامات ایران می‌گویند که ایران خواستار حذف اسرائیل از طریق حمله به این کشور نیست و این روش را اسلامی و معقول نمی‌داند، بلکه به دنبال حذف رژیم اسرائیل از طریق یک همه‌پرسی مسالمت‌آمیز و دموکراتیک در کل سرزمین‌های اشغالی و با حضور آوارگان فلسطینی است.[۲۸] بر طبق اظهارنظر آژانس دفاع موشکی آمریکا (MDA) پس از پرتاب موفقیت‌آمیز موشک‌های شهاب ۳، سفیر امید و کاوشگر ۳ ایران به فناوری پرتاب موشک‌های حامل سلاح‌های کشتار جمعی نیز دست یافته‌است.[۲۹]
جنگ‌افزارهای خوشه‌ای
[ویرایش]در ژوئیه ۲۰۰۸، ایران اعلام کرد که جنگ‌افزار خوشه‌ای می‌سازد.[۳۰] برخی از محافل این نوع جنگ‌افزار را نوعی سلاح کشتار جمعی می‌دانند.[۳۰][۳۱] در این رابطه ۶۰ کشور جهان عضو کنوانسیون بین‌المللی مهمات خوشه‌ای هستند و ۱۰۷ کشور پیش‌نویس آن را در ماه مه ۲۰۰۸ امضاء کردند. هیچ‌یک از کشورهای ایران، اسرائیل، آمریکا، روسیه، هند، پاکستان، برزیل و چین که مجهز به این نوع جنگ افزارند و برخی از آن‌ها تولیدکنندگان و استفاده‌کنندگان اصلی مهمات خوشه‌ای محسوب می‌شوند، پیش‌نویس این پیمان را امضاء نکرده‌اند.
جستارهای وابسته
[ویرایش]- غنی‌سازی اورانیوم
- سالشمار هسته‌ای ایران
- نیروگاه اتمی بوشهر
- روابط ایران و آمریکا
- اتم برای صلح
- فتوای سید علی خامنه‌ای درباره منع ساخت سلاح هسته‌ای
پیوند به بیرون
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ "استفتائات - حرمت سلاح کشتار جمعی". KHAMENEI.IR - پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌العظمی سيدعلی خامنه‌ای. 2020-03-13. Archived from the original on 12 June 2018. Retrieved 2020-03-13.
- ↑ «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده (PDF) از روی نسخه اصلی در ۷ ژانویه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۷ ژانویه ۲۰۱۰.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «Iran's Nuclear Program. Part I: Its History». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ مه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱ ژوئیه ۲۰۰۸.
- ↑ Fred Kaplan (آوریل ۱۲, ۲۰۱۲). «October Surprise». وبگاه Slate. The Washington Post. دریافت‌شده در ۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۲.
- ↑ «"Iran's Burgeoning WMD Programs" (March/April 2002)». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ اوت ۲۰۰۶. دریافت‌شده در ۱ ژوئیه ۲۰۰۸.
- ↑ Leonard S. Spector with Jacqueline R. Smith, Nuclear Ambitions: The Spread of Nuclear Weapons, 1989-1990 (Boulder: Westview Press, 1990), p. 208.
- ↑ David Segal, "Atomic Ayatollahs; Just what the Mideast needs - an Iranian bomb," The Washington Post, 12 April 1987
- ↑ Ahmadinejad. The Secret History of Iran's Radical Leader. Kasra Naji. California University Press. ۲۰۰۸. ISBN 978-0-520-25663-7 pp.11۷
- ↑ The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order. Samuel P. Huntington. Touchstone, 1997 ISBN 0-684-84441-9, 9780684844411 pp.188
- ↑ Epicenter. Joel C. Rosenberg. Tyndale House Publishers, Inc. , 2006. ISBN 1-4143-1135-4, 9781414311357 pp.108
- ↑ The Dynamics of Middle East Nuclear Proliferation. Steven L. Spiegel, Jennifer Kibbe, Elizabeth G. Matthews, Steven L. Spiegel, Jennifer Kibbe, Elizabeth G. Matthews. Edwin Mellen Press, 2001. ISBN 0-7734-7959-7, 9780773479593 pp.134
- ↑ Mati Peled, Worldwide Report, 9 January 1986, pp. 61-63
- ↑ Haaretz (Tel Aviv), 9 September 1985
- ↑ Joseph S. Bermudez Jr,. "North Korea's Nuclear Programme," Jane's Intelligence Review, September 1991, pp. 404-411.
- ↑ «بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار شرکت کنندگان در همایش کنفرانس وحدت اسلامی». ۳۰ مرداد ۱۳۸۵. دریافت‌شده در ۱۳ تیر ۱۳۸۶.
- ↑ «آیا فتوای 'حرام بودن سلاح‌های هسته‌ای' مشکل ایران را حل می‌کند؟». وبگاه بی‌بی‌سی فارسی. ۱۳ سپتامبر ۲۰۰۴. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۸۶.
- ↑ «بازی رسانه‌ای غرب برای ندیدن فتوای هسته‌ای رهبر انقلاب». مهرنیوز.
- ↑ «پیام به نخستین کنفرانس بین‌المللی خلع سلاح هسته‌ای و عدم اشاعه». khamenei.ir.
- ↑ «بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار علما و روحانیون کرمان». ۱۱ اردیبهشت ۱۳۸۴. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۸۶.
- ↑ «Trump nominee Pompeo pledges to be tough on Russia, 'fix' Iran deal». Reuters. ۱۲ آوریل ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۱۸.
- ↑ BBCPersian.com | ایران | آزمایش موشک جدید با برد 'دوهزار کیلومتر' در ایران
- ↑ «CNS - Iran's Missile Test Sends Mixed Messages». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ اوت ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۱ ژوئیه ۲۰۰۸.
- ↑ FRONTLINE/WORLD . Iran - Going Nuclear . Background to a Crisis | PBS
- ↑ World Leaders Condemn Iranian's Call to Wipe Israel 'Off the Map'
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژوئیه ۲۰۰۶. دریافت‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۰۹.
- ↑ «Iran: A Threat to Israel and the World». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ مارس ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۰۹.
- ↑ BBC NEWS | Middle East | Israel condemns Iranian threats
- ↑ بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار کارگزاران نظام جمهوری اسلامی به مناسبت عید سعید فطر
- ↑ By Joel E. Starr (۳۰ مارس ۲۰۱۱). "The Danger of a Tehran Winter" (به انگلیسی). the-diplomat. p. ۲. Retrieved 3 July 2011.
- ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ سپاه موشک‌های جدیدی را در خلیج فارس آزمایش کرد
- ↑ «Definitions of WMD». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ آوریل ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۳۱ اوت ۲۰۱۱.