ایرینوتکان

ایرینوتکان

داده‌های بالینی
نام‌های تجاری	Camptosar (US), Campto (EU), Onivyde (liposomal)
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a608043
رده‌بندی داروهای بارداری	AU: D
روش مصرف دارو	داخل‌وریدی
کد ATC	L01XX19
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی	UK: فقط ℞ (POM) US: فقط ℞
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی	NA
متابولیسم	گلوکوریداسیون در کبد
نیمه‌عمر حذف	۶ تا ۱۲ ساعت
دفع	صفراوی و کلیوی
شناسه‌ها
نام آیوپاک (S)-4,11-diethyl-3,4,12,14-tetrahydro-4-hydroxy- 3,14-dioxo1H-pyrano[۳’,۴’:6,7]-indolizino[1,2-b]quinolin- 9-yl-[۱٬۴’bipiperidine]-1’-carboxylate
شمارهٔ سی‌ای‌اس	۹۷۶۸۲-۴۴-۵^N
پاب‌کم CID	۶۰۸۳۸
IUPHAR/BPS	۶۸۲۳
دراگ‌بنک	DB00762^Y
کم‌اسپایدر	۵۴۸۲۵^Y
UNII	۷۶۷۳۳۲۶۰۴۲
KEGG	D08086^Y
ChEBI	CHEBI:۸۰۶۳۰^N
ChEMBL	ChEMBL۴۸۱^Y
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID1041051
ECHA InfoCard	100.219.260
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیایی	C33H38N4O۶
جرم مولی	586.678 g/mol (irinotecan) 623.139 g/mol (irinotecan hydrochloride) 677.185 g/mol (irinotecan hydrochloride trihydrate) g·mol^−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)	Interactive image
SMILES O=C7OCC=6C(=O)N2C(\c1nc5c(c(c1C2)CC)cc(OC(=O)N4CCC(N3CCCCC3)CC4)cc5)=C/C=6[C@@]7(O)CC
InChI InChI=1S/C33H38N4O6/c1-3-22-23-16-21(43-32(40)36-14-10-20(11-15-36)35-12-6-5-7-13-35)8-9-27(23)34-29-24(22)18-37-28(29)17-26-25(30(37)38)19-42-31(39)33(26,41)4-2/h8-9,16-17,20,41H,3-7,10-15,18-19H2,1-2H3/t33-/m0/s1^Y Key:UWKQSNNFCGGAFS-XIFFEERXSA-N^Y
^NY (این چیست؟)  (صحت‌سنجی)

ایرینوتکان (انگلیسی: Irinotecan؛ تلفظ انگلیسی: ایرینوتیکَن) که با نام تجاری کَمپتوسار (Camptosar) هم شناخته می‌شود، یک داروی شیمی‌درمانی است که در درمان سرطان روده بزرگ و سرطان ریه نوعِ سلول کوچک (SCLC) کاربرد دارد.^[۱] برای درمان سرطان روده بزرگ این دارو به‌تنهایی یا در ترکیب با فلوروراسیل^[۱] و برای درمان سرطان ریه نوع سلول کوچک در ترکیب با سیس‌پلاتین بکار می‌رود.^[۱] این دارو به صورت تزریق وریدی تجویز می‌شود.^[۱]

شایع‌ترین عوارض جانبی این دارو عبارتند از: اسهال، استفراغ، نارسایی مغز استخوان، ریزش مو، تنگی نفس و تب.^[۱] عوارض جانبی شدید آن هم شامل ترومبوز، التهاب روده بزرگ واکنش‌های حساسیتی است.^[۱] افرادی که دارای هر دو نسخهٔ واریانِ ژنیِ UGT1A1*28 هستند، بیشتر از سایرین در معرض عوارض جانبی این دارو هستند. مصرف این دارو در دوران بارداری ممکن است به جنین صدمه بزند.^[۱]

ایرینوتکان یکی از اعضای خانوادهٔ دارویی «بازدارنده‌های توپوایزومراز» است^[۲] که کارش را از طریق مهار توپوایزومراز نوع ۱ انجام می‌دهد که منجر به آسیب دی‌ان‌ای و مرگ سلولی می‌شود.^[۱] ایرینوتکان از مادهٔ طبیعی کمپتوتسین بدست می‌آید.^[۱]

این دارو در سال ۱۹۹۶ میلادی توسط سازمان غذا و دارو آمریکا پذیرفته شد^[۱] و هم‌اکنون جزءِ داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت است که مجموعه‌ای از مؤثرترین و بی‌خطرترین داروها در سیستم سلامت هستند.^[۳]

ایرینوتکان در انگلستان به صورت ژنریک در دسترس است و ۱۱۴٫۰۰ پوند استرلینگ به‌ازای هر ۱۰۰ میلی‌گرم، برای سرویس سلامت همگانی (ان‌اچ‌اس) هزینه دارد.^[۲]

منابع

1. "Irinotecan Hydrochloride". The American Society of Health-System Pharmacists. Archived from the original on 22 December 2016. Retrieved 8 December 2016.
2. British national formulary: BNF 69 (69 ed.). British Medical Association. 2015. p. 624. ISBN 978-0-85711-156-2.
3. "WHO Model List of Essential Medicines (19th List)" (PDF). World Health Organization. April 2015. Archived from the original (PDF) on 13 December 2016. Retrieved 8 December 2016.

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Irinotecan». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۷.

پیوند به بیرون

• کَمپتوسار در وبگاه شرکت دارویی فایزر