دره باشگل منطقه در نورستان است که مردم آن به زبان باشگلی یا کاتی[۱]یا کاتویری صحبت می‌نمایند. زبان باشگلی از کلاس زبانهای هندواروپائیهندوایرانیهندوآریائینورستانی می‌باشد. این زبان ۱۸۷۰۰گوینده دارد[۲]که ۱۵۰۰۰ آن در نورستان باقی در مناطق کنرلغمانبدخشان و پنجشیر زندگی دارند. مردمان قریه داوب ومندول، رامگل کولم کاتوی و پروک دره باشگل به لهجه کاتویری شرقی، مردمان منگول ساسکو گبلاگروم به لهجه مأموری، مردمان بره متال دره باشگل به لهجه کاتویری شرقی صحبت می‌نمایند. زبانهای کاتویری شرقی (جدیدی، رامگویری) و غربی خیلی باهم شباهت دارند؛ ولی زبان مامویری با کاتویری شباهت کم داشته ممکن در جمله زبان علیده حساب شوند. زبان دوم حصه غربی دره باشگل فارسی و حصه شرق آن پشتو می‌باشد.
باشگل (دوسطر آخری مقاله) پژوهشی دربارهٔ اِتنوگرافی یا تبارشناسی افغانستان- گزارش به نهمین کنگرهٔ شرقشناسان در سال ۱۸۹۱ م هنری والتر بیلیو - در وبگاه خراسان زمین ترجمه سهیل سبزواری.
گویشهایی با خاستگاههای مختلف (گروههای سیار از قبیل «جَت» و غیره)
در خارج از افغانستان گویشور ندارد؛ رس: رسمی؛ مل: ملی؛ مح: محلی؛ ان: گویشور بسیار کمی دارد (پراچی) یا بسرعت در حال انقراض است (اورمُری، مغولی و اویغوری) یا زبان مُرده است (تیرو و عربی)