بیمارستان یک واژه فارسی است که در دوران شاهنشاهی ساسانیان در ایران و پس از آن در جهان اسلام برای «محلِ نگهداریِ بیماران» به کار میرفتهاست. بیمارستانها تبدیل به نهادی شدند که نقش مهمی در گسترشِ علمِ پزشکی در دوران ساسانیان و سپس در جهان اسلامی ایفا کردند. زیرا بیمارستانها دارای کتابخانه و داروخانه بودند و بسیاری از آنها به مراکز آموزش علمِ پزشکی تبدیل شده بودند.[۱]
در لغت، بیمارستان از واژه پهلوی «بیمار یا وِمار» و پسوند مکانِ «ستان» تشکیل شدهاست که به معنای «محل بیمار» است.[۱] سپس واژه بیمارستان به همان شکل و همچنین «مارستان» وارد زبان عربی شد و در مورد محل نگهداری بیماران در تمامی سرزمینهای اسلامی به کار گرفته شد.[۲]
بیمارستان در معنای نخستین خودش در دنیای قبل از اسلام در مورد دانشگاه جندی شاپور در ایران استفاده میشدهاست. بیمارستان جندی شاپور نخستین بیمارستانِ دارای داروخانه و بخش داروسازی بودهاست. دانشگاه جندی شاپور همچنین بهطور رسمی، دارای مدرسهٔ پزشکی بودهاست.[۱][۲]
پس از شروع دوران اسلامی، بیمارستانها گسترش پیدا کردند و در سرزمینهایی همچون ایران، عراق، ترکیه، مصر، تونس، آندلس و هند ساخته شدند.[۳] از این رو، این نهاد به مرکز گسترش و آموزش علمِ پزشکی تبدیل شد.[۱] ابن جبیر و ابن بطوطه میگویند که در نیمه غربی جهان اسلام، نزدیک به ۳۴ بیمارستان قابل ذکر وجود داشتهاست.[۴]
برخی از این بیمارستانها به دلیل مشکلات سیاسی و نابودی شهرها، تنها دوره کوتاهی فعالیت کردند.[۵] اکثر بیمارستانها از قرن سیزدهم میلادی رو به زوال نهادند. در قرن شانزدهم فعالیتهای پزشکیِ علمی نیز در مصر و سوریه، و در قرن هجدهم در ایران رو به زوال نهاد.[۶]
|عنوان=
در موقعیت 91 (کمک)