هدف اصلی این بیمه ها پوشش نیروی کار کشور و تأمین آنها در مقابل بیماری، از کار افتادگی، بازنشستگی و امثال آن است که کلا بیمههای اجتماعی نامیده میشوند.این بیمهها جنبه بازرگانی ندارند و جنبه حمایتی و تعاونی آن بیشتر مورد نظر است و به همین جهت نام اجتماعی نیز به آن اضافه شده است .
در تدوین بیمههای اجتماعی معمولا از استانداردهای تعیین شده توسط سازمان بینالمللی کار و سازمانهای بینالمللی تأمین اجتماعی پیروی میشود.
در این نوع بیمه، برخلاف بیمههای بازرگانی ، حق بیمه ممکن است از سوی شخص دیگری نظیر کارفرما یا دولت برای افراد پرداخت شود و افراد بدون پرداخت حق بیمه یا پرداخت جزئی از آن، از مزایای آن بهرهمند شوند.
از مهمترین بیمههای اجتماعی، بیمه بیکاری است که در اکثر کشورهای پیشرفته جهان برقرار است و اولین طرح ملی بیمه بیکاری اجباری در انگلستان در سال ۱۹۱۱ تصویب گردید و پس از آن در بسیاری کشورهای اروپائی مورد عمل قرار گرفت.[۱]
بیمه اجتماعی هر برنامهٔ حکومت بنیان است با این چهار مشخصه:
بیمه اجتماعی همچنین برنامهای تعریف شده که در آن ریسکها توسط یک سازمان غالباً دولتی منتقل و جمع میشود، یعنی قانوناً ملزم به فراهم آوری مزایای مشخصی است.[۳]