تادئوش سویتوچوسکی

تادئوش سویتوچوسکی
Tadeusz Świętochowski
Professor Swietochowski in 2016
زادهٔ۱۹۳۲
درگذشت۱۵ فوریه ۲۰۱۷
نیویورک، ایالات متحده آمریکا
شهروندیایالات متحده آمریکا
محل تحصیلدانشگاه کلمبیا
شناخته‌شده
برای		History of جمهوری آذربایجان
پیشینه علمی
شاخه(ها)دوره مدرن
محل کارMonmouth University
پایان‌نامهAzerbaijan in 1905-1920
استاد راهنماEdward A. Allworth
دانشجویان برجستهAlec Rasizade

تادئوش سویتوچوسکی (به لهستانی: Tadeusz Świętochowski) (متولد ۱۹۳۴ - درگذشته ۱۵ فوریه ۲۰۱۷)، مورخ و قفقازشناس لهستانی بود. او استاد دانشکده تاریخ در دانشگاه مونماوث است. او دکترای افتخاری از دانشگاه خزر و دانشگاه ایالتی باکو گرفت و عضو افتخاری انجمن مطالعات اروپای مرکزی است. زمینه کاری او تاریخ مدرن جمهوری آذربایجان و خاورمیانه است. سویتوچوسکی مفتخر به لقب پیشگام متخصصین تاریخ مدرن جمهوری آذربایجان است.

او همچنین در دانشگاه ورشو به عنوان متخصص ارشد فولبرایت تدریس می‌کرد.

تاریخ قفقاز از نگاه سویتوچوسکی

[ویرایش]

سویتوچوسکی در مورد پیشینه آذربایجان چنین می‌نویسد: «از زمان ماد باستان و پارس هخامنشی، آذربایجان جزئی از ایران بود. یکی از فرضیه‌های ریشه‌شناسی نام آذربایجان، انشقاق از کلمه آتروپاتنه است که نام ساتراپ پارسی در زمان اسکندر بزرگ بود. فرضیه دیگر، که قابل توجیه‌تر هم هست، ریشه این کلمه را به «آذر»، به معنی آتش برمی‌گرداند. از اینرو، آذربایجان به معنی «سرزمین آتش» به خاطر آتشکده‌های زیادی که در آن سرزمین با منابع عظیم نفت محلی تغذیه می‌شده، معنی می‌شود. آذربایجان شخصیت ایرانی خود تا حتی پس از حمله اعراب و تغییر مذهب به اسلام تا میانه قرن هفتم، نگه داشته‌است. فقط چهار قرن بعدتر، زمانی که ترک‌های اغوز در دوران خاندان سلجوق، به این سرزمین سرازیر شدند، سهم بالایی از جمعیت این منطقه را ساکنین ترک‌زبان تشکیل داد. جمعیت اصلی با ایل‌های مهاجر آمیخته شد و زبان فارسی به تدریج توسط لهجه‌های ترکی ریشه‌کن شد. پس از هجوم مغول‌ها در قرن ۱۳ میلادی، آذربایجان قسمتی از امپراتوری هلاکوخان و جانشینانش (ایلخانان) شد و پس از آن، به دست ترکمن‌های رقیب، قراقیونلوها و آق‌قویولون‌ها شد. در سال‌های آغازین قرن بعدی، آذربایجان پایه قدرت دیگر خانواده محلی، صفویان گشت. صفویان بیش از دو قرن پایدار ماندند که حکومتشان در ۱۷۲۲ میلادی پایان یافت و توسط شورش داخلی و هجوم افغان‌ها، به‌زیر کشیده شدند.[۱]

آثار منتخب

[ویرایش]
  • Russian Azerbaijan, 1905-1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community, Cambridge University Press, 1985
  • Russia and Azerbaijan. A Borderland in Transition, New York, Columbia University Press, 1995 (Translated into Azerbaijani by Khazar University Press)
  • Azerbejdżan i Rosja: kolonializm, islam i narodowość w podzielonym kraju, ISP PAN, 1998
  • Historical Dictionary of Azerbaijan (co-author, 1999)
  • Azerbejdżan, Warszawa, Trio, 2006

پانویس

[ویرایش]
  1. ↑ Tadeusz Swietochowski, Russian Azerbaijan, 1905-1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community, Cambridge University Press, 1985, pp. 1-2

منابع

[ویرایش]