تاریخ پیتزا

پیتزا
یک پیتزا درست شده از سبزیجات
گونهنان مسطح
بخشظهر، شب
خاستگاهایتالیا (به شکل کنونی)
منطقهناپل
سازندهرافائل اسپوسیتو
دمای سروداغ یا گرم و یا سرد
مواد اصلیخمیر، اغلب سس گوجه فرنگی، پنیر قارچ
انواعکلزون، استرومبلی

تاریخ پیتزا (به انگلیسی: History of pizza) از دوران باستان آغاز می‌شود، زمانی که فرهنگ‌های مختلف باستانی شروع به درست کردن نان‌هایی مسطح کردند که روی آنها را مواد خوراکی پوشانده بودند. از فوچا[a] می‌توان به‌عنوان غذایی یاد کرد که قبل از پیتزا احتمالاً رواج داشته و نوعی پیتزای اولیه بوده‌است. فوچا متشکل از نانی مسطح است که رومیان به آن پانیس فوکاکیوس (به لاتین: Panis focacius) می‌گفتند و روی آن را با مواد خوراکی می‌پوشانندند.[۱] پیتزای امروزی از قرن هجدهم یا اوایل قرن نوزدهم در ناپل ایتالیا شروع به تهیه شدن شد.[۲]

کلمه پیتزا برای اولین بار در سال ۹۷۷ میلادی در گائتا[۳] و به‌طور پی در پی در مناطق مختلف ایتالیا مرکزی و جنوبی ثبت شده‌است. پیتزا به‌طور عمده در ایتالیا و در سایر نقاط نیز توسط مهاجران ایتالیایی خورده می‌شده‌است. این موضوع با شروع جنگ جهانی دوم و سربازان متفقین به ایتالیا تغییر کرد و این غذا شهرت بیشتری پیدا کرد.

منشا

[ویرایش]

باستان شناسان فرانسوی و ایتالیایی نان پخته شده با قدمت ۷۰۰۰ سال را در ساردینیا یافته‌اند.[۴] غذاهایی مانند پیتزا از دوران باستان تهیه می‌شده‌اند. اسناد حاکی از این است که مواد مختلفی برای ایجاد طعم به نان اضافه می‌شده‌است.

  • در قرن ششم قبل از میلاد، سربازان هخامنشی که تحت امر داریوش بزرگ خدمت می‌کردند، نان‌های پهن شده و مسطح خود را که روی آن پنیر و خرما قرار داده بودند، روی سپرهای جنگی خود می‌پختند.[۵][۶]
  • در یونان باستان، افراد یک نان مسطح و پهن شده به‌نام پلاکوس[b][۷] درست می‌کردند با موادی مانند گیاهان، پیاز، پنیر و سیر طعم‌دار می‌شده‌است.[۸]
  • اولین اشاره به پیتزا به‌عنوان غذا در انه‌اید (حدود ۱۹ سال قبل از میلاد) رخ داده‌است، هنگامی که سلنو[c]، ملکه هارپی، پیش‌بینی می‌کند که تروجان‌ها تا زمانی که مجبور نشوند از گرسنگی میز غذای خود را بخورند، صلح نمی‌کنند.[۹]

برخی از مفسرین پیشنهاد کرده‌اند که منشا پیتزا می‌تواند با پیزارل[d] ارتباط داشته باشد، غذایی که توسط یهودیان رومی پس از بازگشتن از کنیسه به‌عنوان کوشر در عید پسح پخته شده و مصرف می‌شده‌است.[۱۰] آبا ابن، پیشنهاد کرده‌است که پیتزای مدرن و امروزی برای اولین بار در ۲۰۰۰ سال قبل و زمانی که سربازان رومی پنیر و زیتون را به نان مصا اضافه کرده‌اند، تهیه شده‌است.[۱۱]

امروزه علاوه بر پیزا، غذاهای دیگری نیز وجود دارد که بر اساس نان پهن و مسطح تهیه می‌شوند و قدمت آنها به دوران باستان باز می‌گردد که برخی از آنها عبارت‌اند از: فوچا (قدمت آن ممکن است به تمدن اتروسک برسد)، ماناکیش[e] متعلق به سرزمین شام، کوکا[f] نانی شیرین و طعم‌دار متعلق به کاتالونیا، والنسیا و جزایر باسک، نان پیتا متعلق به یونان، لپینجا[g] متعلق به بالکان و رومانا[h] متعلق به ناحیه رومانا-امیلیا[i] در ایتالیا.[۱۲]

ابداع

[ویرایش]

مطابق اسناد کشف شده توسط مورخی به نام آنتونیو ماتوزی در مکانی باستانی در ناپل، در سال ۱۸۰۷، بیش از ۵۴ پیتزافروشی در این شهر وجود داشته‌است که همگی دارای آدرس و مشخصات مالک بوده‌اند.[۱۳] تعداد این پیتزافروشی‌ها در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی به ۱۲۰ مورد افزایش یافت.[۱۴]

پیتزا در کانادا

[ویرایش]

اولین مغازه پیتزافروشی در کانادا، در شهر مونترال و در سال ۱۹۴۸ شروع به‌کار کرد.[۱۵] در اواخر دهه ۱۹۵۰ میلادی، اولین تنور پیتزاپزی وارد کانادا شد.[۱۶] پیتزا کم‌کم و در طی دهه ۱۹۶۰ میلادی در این کشور محبوب شد که این موضوع موجب افزایش تعداد پیتزافروشی‌های موجود در سراسر کانادا شد.

پیتزا در آمریکا

[ویرایش]

برای اولین‌بار در اواخر قرن نوزدهم بود که پیتزا از طریق مهاجرین ایتالیایی وارد آمریکا شد.[۱۷]

واژه‌نامه

[ویرایش]
  1. ↑ Focaccia
  2. ↑ Plakous
  3. ↑ Celaeno
  4. ↑ Pizzarelle
  5. ↑ Manakish
  6. ↑ Coca
  7. ↑ Lepinja
  8. ↑ Romagna
  9. ↑ Emilia-Romagna

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ Anderson, Burtan (1994). Treasures of the Italian Table. William Morrow and Company. p. 318. ISBN 978-0688115579.
  2. ↑ Helstosky, Carol (2008). Pizza: A Global History. London: Reaktion. pp. 21–22. ISBN 978-1-86189-391-8.
  3. ↑ Salvatore Riciniello (1987) Codice Diplomatico Gaetano, Vol. I, La Poligrafica
  4. ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on July 22, 2011. Retrieved April 4, 2009.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  5. ↑ "Pizza, A Slice of American History" Liz Barrett (2014), p.13
  6. ↑ "The Science of Bakery Products" W. P. Edwards (2007), p.199
  7. ↑ Plakous, Liddell and Scott, "A Greek-English Lexicon", at Perseus
  8. ↑ Crompton, Dan (2016). A Classical Primer: Ancient Knowledge for Modern Minds. Michael O'Mara. ISBN 978-1782435112.
  9. ↑ "Aeneas and Trojans fulfill Anchises' prophecy". Archived from the original on March 29, 2017. Retrieved May 11, 2017.
  10. ↑ Nissan, Ephraim; Alinei, Mario (2013). "The Pizza and the Pitta: The Thing and Its Names, Antecedents and Relatives, Ushering Into Globalization". In Felecan, Oliviu; Bughesiu, Alina (eds.). Onomastics in Contemporary Public Space. Cambridge Scholars Publishing. ISBN 978-1443852173.
  11. ↑ Bamberger, David; Eban, Abba Solomon (1979). My People: Abba Eban's History of the Jews, Volume 2. Behrman House. p. 228. ISBN 0874412803.
  12. ↑ "Food and Drink – Pide – HiTiT Turkey guide". Hitit.co.uk. Archived from the original on August 23, 2009. Retrieved June 5, 2009.
  13. ↑ Mattozzi, Antonio (2015) Inventing the Pizzeria: a History of Pizza Making in Naples, Bloomsbury Academic, pp.16–17
  14. ↑ Mattozzi, Antonio Inventing the Pizzeria, Distribution Maps, p.xxxiv
  15. ↑ "From the archives: Montreal pizzerias, the labour of doughy love". montrealgazzette.com. April 22, 2014. Archived from the original on 13 August 2020. Retrieved 17 August 2020.
  16. ↑ "Bringing the first pizza ovens to Canada in the 1950s". Canada.com. Archived from the original on March 18, 2016. Retrieved February 20, 2014.
  17. ↑ Helstosky, Carol (2008). Pizza: A Global History. Reaktion Books. p. 48. ISBN 978-1-86189-630-8.